Στην Αυστραλία, η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί πλέον εθνική κρίση, με τον αριθμό των γυναικών που δολοφονούνται από τον σύντροφό τους να φτάνει σε επίπεδο ρεκόρ το 2024 – ένας ανησυχητικός μέσος όρος δύο γυναικών την εβδομάδα.
Παρά τις κυβερνητικές χρηματοδοτήσεις, τη θέσπιση νέων νόμων, τις διαδηλώσεις και τα συλλαλητήρια, είναι φανερό ότι αυτή η σύνθετη κοινωνική κρίση πρέπει να αντιμετωπιστεί υπό νέο πρίσμα, και με τη συνεργασία όλων.
Το Ελληνο-Αυστραλιανό Εμπορικό και Επαγγελματικό Επιμελητήριο (Hellenic Australian Chamber of Commerce and Industry – HACCI) ευθυγραμμίζεται για άλλη μια φορά με το μήνυμα των Ηνωμένων Εθνών Αυστραλίας για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας – «March Forward»- προσκαλώντας δύο εξαιρετικές ηγέτιδες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή συστημικής αλλαγής να μιλήσουν για τα εμπόδια που αποτρέπουν την πρόοδο σε αυτόν τον τομέα, και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Η Kate Fitz-Gibbon, πρόεδρος του οργανισμού Respect Victoria και διεθνώς αναγνωρισμένη ακαδημαϊκός και ακτιβίστρια κατά της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών, και η Σύλβια Χατζηαντωνίου, διευθύνουσα σύμβουλος της PRONIA, με μεγάλη εμπειρία στα ζητήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και κοινωνικής ισότητας, άνοιξαν ένα σημαντικό διάλογο γύρω από αυτό το φλέγον θέμα.
Συντονιστής της συζήτησης στην κατάμεστη αίθουσα της εκδήλωσης του HACCI για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας τη Δευτέρα, ήταν ο καθηγητής Αλέξανδρος Χρήστου, Διευθυντής Επιχειρηματικής Εκπαίδευσης και Στρατηγικών Συνεργασιών στο Πανεπιστημίο Monash, με σημαντική εμπειρία στα ζητήματα που αφορούν την ευημερία στον χώρο εργασίας, την κοινωνική πρόοδο, και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ 10% ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΝΤΑΙ, ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟ 1% ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΔΙΚΗ
«Τα τρομακτικά στατιστικά στοιχεία, δείχνουν ότι έχουμε φτάσει στην κορυφή του παγόβουνου και ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που γίνεται αισθητό σε κάθε γωνιά της κοινωνίας μας», είπε η καθηγήτρια Fitz-Gbibson στο ακροατήριο, περιγράφοντας πώς η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε την κρίση από κάθε άποψη.
Η Αυστραλία αντιμετωπίζει μια κρίση σε πολλαπλά μέτωπα -κόστος διαβίωσης, έλλειψη στέγης, εκπαιδευτικά κενά – στρεσογόνοι παράγοντες που τροφοδοτούν τον κύκλο της ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής βίας.
Το γεγονός ότι η βία κατά των γυναικών τέθηκε για πρώτη φορά στην ημερήσια διάταξη του Εθνικού Υπουργικού Συμβουλίου, σηματοδοτεί για την καθηγήτρια Fitz-Gbibson την επίσημη αναγνώριση του προβλήματος από το κράτος.
Ωστόσο, προσθέτει, αυτή η κίνηση δείχνει και την τεράστια έκταση του προβλήματος. Εξηγεί ότι η αύξηση κατά 42% των κλήσεων στην αστυνομία για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας όταν πραγματοποιούνται σημαντικοί αθλητικοί αγώνες στη χώρα μας, δείχνει ότι η Αυστραλία έχει ενσωματώσει στην κουλτούρα της μαζί με την αθλητισμό, και τη βία.
Η ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Η Σύλβια Χατζηαντωνίου, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, περιγράφει μια ζοφερή εικόνα της αύξησης των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, αναδεικνύοντας μια πραγματική κοινωνική κρίση μέσα από τις ιστορίες των θυμάτων που φτάνουν στις υπηρεσίες της PRONIA.
Όταν κάποιος ζητά βοήθεια από την PRONIA, η ομάδα αξιολογεί τις ιδιαίτερες ανάγκες του και παρέχει στήριξη, είτε αυτή αφορά οικονομική, νομική, ψυχολογική υποστήριξη είτε την εξασφάλιση ασφαλούς στέγασης μέσω των συνεργατών του οργανισμού. Όταν εμπλέκονται παιδιά, παρέχεται και σε αυτά η κατάλληλη υποστήριξη.
Ωστόσο, η κα Χατζηαντωνίου επισημαίνει τη γενικότερη τάση αύξησης περιστατικών βίας στην κοινότητά μας, καθώς και τα κενά που εξακολουθούν να υπάρχουν στις ευαίσθητες υπηρεσίες που απευθύνονται στις πολυπολιτισμικές κοινότητες.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΣΤΗΜΙΚΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΤΡΕΠΟΥΝ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΙΚΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΖΗΤΗΣΟΥΝ ΒΟΗΘΕΙΑ
«Εκτός από τις οικονομικές πτυχές και την εξασφάλη ασφαλής στέγης, υπάρχει επίσης τεράστιο ταμπού στην κουλτούρα μας γύρω από αυτό το θέμα. Πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα θέμα που δεν πρέπει να συζητηθεί. Ότι πρόκειται για ιδιωτική υπόθεση», λέει η κα Χατζηαντωνίου περιγράφοντας πόσο συχνά συναντά γυναίκες που νιώθουν τεράστια ντροπή και αμηχανία για τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονται.
Οι Ελληνίδες της Αυστραλίας, που σήμερα είναι 70 και πάνω, πιθανώς μόλις τώρα βρίσκουν τη φωνή τους, προσθέτει, αφού βίωσαν την ενδοοικογενειακή βία στο παρελθόν, αλλά δεν την αναγνώριζαν ως τέτοια, επειδή ήταν κάτι που συνηθιζότατν.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΟΔΟΣ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ
Η καθηγήτρια Fitz-Gbibson, μίλησε για το Εθνικό Σχέδιο για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών που τέθηκε σε εφαρμογή το 2022, και το οποίο στοχεύει στην εξάλειψη της έμφυλης βίας μέσα σε μία γενιά.
Αυτό το σχέδιο κατευθύνει τη χρηματοδότηση και τις υπηρεσίες σε τομείς όπως η πρόληψη, η έγκαιρη παρέμβαση, η διαχείριση κρίσεων και, για πρώτη φορά, η ανάρρωση και η επούλωση των θυμάτων-επιζησάντων.
«Γνωρίζουμε ότι η έμφυλη βία μπορεί να προληφθεί. Στόχος μας είναι να ελαφρύνουμε το βάρος από τις υπηρεσίες πρώτης γραμμής, επεμβαίνοντας όλο και νωρίτερα στο πρόβλημα, με απώτερο στόχο να προλάβουμε τα περιστατικά», είπε η κα Fitz-Gbibson.
Η Νέα Νότια Ουαλία εισήγαγε την πρώτη νομοθεσία που ποινικοποιεί τον καταναγκαστικό έλεγχο στην Αυστραλία πέρυσι τον Ιούνιο, ενώ το Κουίνσλαντ και η Νότια Αυστραλία εργάζονται επίσης κατευθυνόμενα προς τον ίδιο στόχο.
Η πρόεδρος της οργάνωσης Respect τόνισε πόσο σημαντικό είναι το δικαστικό σύστημα να κατανοήσει τη ενδοοικογενειακή βία ως ένα μοτίβο κακοποιητικών συμπεριφορών, αντί για ένα μεμονωμένο περιστατικό βίας.
Αυτές περιλαμβάνουν μια σειρά από διαφορετικές τακτικές που χρησιμοποιούν οι δράστες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν σωματική και σεξουαλική βία, αλλά και καταναγκαστικό έλεγχο, οικονομικό έλεγχο, παρακολούθηση, εκφοβισμό και κακοποίηση μέσω της τεχνολογίας.
Τόνισε, επίσης, ότι η αστυνομία χρειάζεται περισσότερη εκπαίδευση σε όλο το φάσμα των συμπεριφορών που υπάγονται στην ενδοοικογενειακή βία, ώστε να μπορεί να την αναγνωρίζει, να τη διερευνά και να την διώκει αποτελεσματικά.
ΠΟΛΛΟΙ ΡΩΤΟΥΝ: «ΑΝ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ, ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΦΕΥΓΕΙ;»
Η πραγματικότητα, λέει η κα Χατζηαντωνίου, είναι ότι οι γυναίκες που βιώνουν αυτή την κατάσταση αισθάνονται σαν να έχουν μια άγκυρα γύρω από τον λαιμό τους. Νιώθουν ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να υποστούν σωματική βία, ακόμα και να σκοτωθούν, και ότι τα παιδιά τους θα υποφέρουν εξαιτίας αυτού.
Κατά μέσο όρο, μια γυναίκα θα κάνει επτά έως οκτώ προσπάθειες πριν καταφέρει να φύγει από μια κακοποιητική σχέση. Το κόστος αυτής της απόφασης είναι τεράστιο.
Η καθηγήτρια Fitz-Gibbon αναφέρθηκε στην έρευνα του οργανισμού Champions of Change στην Αυστραλία, η οποία διαπίστωσε ότι η διαφυγή από την κακοποίηση απαιτεί περίπου 121 ώρες προετοιμασίας και ένα οικονομικό κόστος της τάξης των 40.000 δολαρίων.
Για τις γυναίκες με παιδιά τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολο. Μελέτη του 2023 αποκάλυψε ότι οι περισσότερες γυναίκες που φεύγουν με τα παιδιά τους είναι πιθανό να βρεθούν σε συνθήκες φτώχειας μέσα σε πέντε χρόνια από τη διαφυγή τους από την ενδοοικογενειακή βία.
«Αυτή είναι η επιλογή που πρέπει να κάνουν», εξηγεί η καθηγήτρια Fitz-Gibbon. «Να μείνω και να ζήσω μέσα στη βία; Ή να πάρω τα παιδιά μου, να κάνω αυτή την απίστευτα θαρραλέα επιλογή να φύγω, όπου κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών μηνών μετά την αναχώρησή μου, θα διατρέχω επίσης οκτώ φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να με σκοτώσει ο σύντροφός μου».
ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΝΑ ΠΑΡΈΧΟΥΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΩΣΤΕ ΤΟΛΜΉΣΟΥΝ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Με την καθιέρωση της άδειας μετ’ αποδοχών σε υπαλλήλους που αντιμετωπίζουν την ενδοοικογενειακή βία, οι χώροι εργασίας στην Αυστραλία έχουν πλέον την ευκαιρία να παίξουν σημαντικό ρόλο στην επίλυση του προβλήματος.
Στην Αυστραλία, όλοι οι εργαζόμενοι, συμπεριλαμβανομένων των περιστασιακά απασχολούμενων, έχουν πρόσβαση σε έως και 10 ημέρες αμειβόμενης άδειας για λόγους ενδοοικογενειακής βίας.
Η καθηγήτρια Fitz-Gibbon επεσήμανε ότι οι χώροι εργασίας έχουν μια μοναδική ευκαιρία να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας.
«Σκεφτείτε πόσο χρόνο περνάμε στη δουλειά. Είναι μια τεράστια ευκαιρία – αν εστιάσουμε στην ευαισθητοποίηση, την εκπαίδευση και τη σωστή καθοδήγηση μέσα στους χώρους εργασίας, αυτή η γνώση θα μεταφερθεί πίσω στις κοινότητές τους, πίσω στα σπίτια τους, ενισχύοντας την κατανόηση. Οι δυνατότητες αυτής της νομοθεσίας είναι τεράστιες».
Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΊΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ, ΑΛΛΑ Η ΣΩΣΤΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΕΊΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ
Όμως, η απλή εφαρμογή της νομοθεσίας δεν αρκεί. Εάν ένας χώρος εργασίας δεν καλλιεργεί μια κουλτούρα υποστήριξης και ευαισθητοποίησης, τότε αυτή η άδεια δεν έχει κανένα νόημα. Οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουν πώς θα δοθεί η άδεια ώστε να είναι ασφαλείς. Ποιος θα έχει πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες, εάν θα εμφανίζονται στις αποδείξεις μισθοδοσίας και αν ο μισθός θα παραμείνει αμετάβλητος για να μην δημιουργηθούν υποψίες από έναν χειριστικό σύντροφο.
«Η νομοθεσία είναι σημαντική, αλλά η σωστή κουλτούρα είναι απολύτως απαραίτητη», προσθέτει η κα Χατζηαντωνίου εξηγώντας πώς η PRONIA έχει επενδύσει στην εκπαίδευση του προσωπικού ώστε η ομάδα να κατανοεί σε βάθος όλες τις διαστάσεις της ενδοοικογενειακής βίας: πώς εκδηλώνεται και πώς να προσεγγίσουν το πρόβλημα.
«Στην πράξη, αυτή η διάσταση της νομοθεσίας λειτουργεί ήδη καλά στην PRONIA», συνεχίζει, επισημαίνοντας παράλληλα τις δυνατότητες που φέρνει για την ενδυνάμωση των θυμάτων, οι νέες υπηρεσίες που ανακοινώθηκαν για την ανάρρωση και επούλωση των θυμάτων, και ιδιαίτερα στις γυναίκες που αντιμετωπίζουν γλωσσικά εμπόδια, κοινωνικά ταμπού».
Ενώ οι χώροι εργασίας εστιάζουν στη στήριξη θυμάτων ενδοοικογωνειακής βίας, αναδύεται μια νέα συζήτηση για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν τους δράστες.
Κάποιες επιχειρήσεις έχουν κάνει το τολμηρό βήμα, επιτρέποντας στους δράστες πρόσβαση στην άδεια ενδοοικογενειακής βίας— ώστε να έχουν τη δυνατότητα να βρεθούν στα δικαστήρια, ή στην αστυνομία όταν τους ζητηθεί, ή ακόμα να συμμετέχουν σε προγράμματα συμπεριφοράς για άντρες.
«Η έρευνα δείχνει ότι οι άνδρες που μπορούν να παρακολουθήσουν αυτά τα προγράμματα κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας έχουν περισσότερες πιθανότητες να τα ολοκληρώσουν», εξηγεί η πρόεδρος της Respect.
Η κοινωνική κρίση που βιώνουμε δεν αφορά μόνο τις γυναίκες—αφορά και τους άνδρες και τα αγόρια. Η Αυστραλία αντιμετωπίζει επίσης μια πρωτοφανή κρίση στην ψυχική υγεία των ανδρών, με τα ποσοστά αυτοκτονιών, εθισμών και φυλακίσεων να βρίσκονται σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα. Πολλά νεαρά αγόρια αισθάνονται διαρκώς (ότι βρίσκονται) υπό παρακολούθηση, αβέβαια για τη θέση τους και το ρόλο της σε αυτόν τον διάλογο για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος, η εμπλοκή των ανδρών και των αγοριών είναι κρίσιμη.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Παρά το γεγονός ότι η Αυστραλία βρίσκεται μπροστά σε παγκόσμιο επίπεδο στις πολιτικές που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, η καθηγήτρια Fitz-Gibbon δηλώνει ότι «δεν έχουμε καν αρχίσει να αγγίζουμε την επιφάνεια όσον αφορά τις ανάγκες των παιδιών που έχουν βιώσει ενδοοικογενειακή και σεξουαλική βία. Τα παιδιά μπαίνουν σ’ ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί από ενήλικες για ενήλικες και μετά αναρωτιόμαστε γιατί δεν αναρρώνουν αυτά τα παιδιά».
Είναι σημαντικό ότι πολλά από αυτά τα παιδιά έχουν εκτεθεί στην ενδοοικογενειακή βία που διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά. «Κάποια από αυτά τα μικρά παιδιά μεγάλωσαν και τώρα είναι οι ίδιοι οι θύτες. Πρέπει να σταθούμε και να δούμε πώς μπορούμε να τα υποστηρίξουμε να διαχειριστούν τον τραύμα τους», εξήγησε από την πλευρά της η κα Χατζηαντωνίου.
ΠΑΡΑ ΤΑ ΖΟΦΕΡΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, Η ΟΜΑΔΑ ΕΛΠΙΖΕΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΛΛΟΝ
«Το γεγονός ότι κάνουμε αυτές τις δύσκολες συζητήσεις με γεμίζει ελπίδα», είπε η Σύλβια Χατζηαντωνίου, η οποία βλέπει μεγαλύτερη κατανόηση του προβλήματος στην παροικία μας, από την εποχή που ήταν παιδί.
«Πρέπει να συνεχίζουμε να μιλάμε γι’ αυτά τα θέματα μέχρι να σταματήσουν να είναι ταμπού. Εάν δουλέψουμε όλοι μαζί, γυναίκες, άντρες, κυβερνητικοί οργανισμοί για να εφαρμόσουμε τις νομοθεσίες που είναι σε ισχύ, με την κρίσιμη συμμετοχή ανθρώπων που έχουν βιώσει την ενδοοικογενειακή βία, αυτό μου δίνει ελπίδα».
Σύμφωνα με Εθνική Έρευνα Κοινοτικών Στάσεων του 2024, περισσότεροι Αυστραλοί από ποτέ αναγνωρίζουν τη βία κατά των γυναικών και των παιδιών ως πρόβλημα. «Ωστόσο, πάνω από το 40% πιστεύει ότι δεν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά στη γειτονιά τους», δήλωσε η κα Fitz-Gbibson. «Πιστεύω ότι αυτό μας γυρίζει πίσω στα συστημικά εμπόδια, όπου οι κοινότητες απλώς αρνούνται να δουν ότι πρόκειται και για δικό τους πρόβλημα».
Με το να κατανοήσουμε ότι αυτό συμβαίνει σε κάθε γωνιά της αυστραλιανής κοινωνίας, προκύπτουν ευκαιρίες για τους ανθρώπους να απευθυνθούν για βοήθεια.
«Ξέρουμε η βία είναι επιλογή και για αυτό μπορούμε να την αποτρέψουμε. Αυτό μου δίνει ελπίδα. Πραγματοποιήσαμε μια σημαντική έρευνα πέρυσι εξετάζοντας 235 δολοφονίες, και ανατρέχοντας στο ιστορικό κάθε περίπτωσης, βρήκαμε ευκαιρίες για παρέμβαση. Και γι’ αυτό ελπίζουμε, ότι μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι στην αναγνώριση ευκαιριών για παρέμβαση, ευκαιριών για την αντιμετώπιση του κινδύνου, ευκαιριών για να προσφέρουμε ασφάλεια».
Η ΕΥΘΥΝΗ ΑΝΗΚΕΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ – ΑΝΤΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
«Αν δείτε συμπεριφορές που είναι προσβλητικές προς τις γυναίκες, πείτε κάτι. Χρειάζεται θάρρος. Δυστυχώς έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε κάποιες άσχημες συμπεριφορές ως φυσιολογικές, ενώ δεν είναι», είπε η κα Χατζηαντωνίου, ενώ ο καθηγητής Αλέξανδρος Χρήστου επικρότησε την παρουσία αρκετών αντρών στο ακροατήριο, και την διάθεσή τους να εμπλακούν στην επίλυση αυτής της κρίσης.
Κλείνοντας τους ζήτησε να μην αφήνουν προσβλητικές εκφράσεις εναντίον των γυναικών να πέσουν στο… κενό. «Όλα ξεκινούν από την έλλειψη σεβασμού. Πρέπει να κάνουμε αυτές τις συζητήσεις, να βγούμε μπροστά και να θέσουμε τους φίλους μας προ των ευθυνών τους».
The post Η Αυστραλία σε κρίση: Ο επείγων αγώνας κατά της έμφυλης βίας είναι αγώνας όλων appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.