Δεύτερη η Κύπρος σε ποσοστό ατόμων χωρίς επαρκή οικιακή θέρμανση, λέει έρευνα του ΣτΕ – Πάνω από 41 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ (9,3% του πληθυσμού) δεν ήταν σε θέση να διατηρήσουν το σπίτι τους επαρκώς ζεστό το 2022
Η Κύπρος κατέχει τη δεύτερη θέση ως προς το ποσοστό των ατόμων που δεν μπορούν να διατηρήσουν το σπίτι τους αρκετά ζεστό, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης με θέμα «Κοινωνικά Δικαιώματα και Κρίση του Κόστους Ζωής», η οποία επικαλείται στοιχεία της Eurostat του 2022 και δημοσιεύθηκε χθες, 19 Μαρτίου, επικεντρωνόμενη στις επιπτώσεις της κρίσης του κόστους ζωής στα κοινωνικά δικαιώματα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Κύπρος ήταν επίσης μεταξύ των χωρών με το υψηλότερο ποσοστό νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις πολιτικές της χώρας για την επιδότηση στέγασης και την κοινωνική στέγαση.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η έρευνα παρέχει μια λεπτομερή επισκόπηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη ως προς τη διασφάλιση των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη και διατυπώνει συστάσεις προς τις Κυβερνήσεις για τη διασφάλιση αυτών των δικαιωμάτων σε συνθήκες όπου το κόστος των βασικών ειδών διατροφής αυξάνεται πολύ ταχύτερα από το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών.
Όπως αναφέρεται, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, πάνω από 41 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ (9,3% του πληθυσμού) δεν ήταν σε θέση να διατηρήσουν το σπίτι τους επαρκώς ζεστό το 2022, σε σύγκριση με 6,9% το 2021, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στη Βουλγαρία (22,5%), την Κύπρο (19,2%), την Ελλάδα (18,7%), τη Λιθουανία και την Πορτογαλία (και οι δύο 17,5%), την Ισπανία (17,1%) και τη Ρουμανία (15,2%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά ανέφεραν η Φινλανδία (1,4%), το Λουξεμβούργο (2,1%), η Σλοβενία (2,6%), η Αυστρία (2,7%), η Τσεχία (2,9%), η Σουηδία (3,3%) και η Εσθονία (3,4%).
Όσον αφορά στα στεγαστικά δάνεια, σημειώνεται ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές από ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας αποτελούν άλλη μια ένδειξη ότι το κόστος στέγασης ήταν ήδη πολύ υψηλό πριν από την κρίση, με το ποσοστό των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριά με ληξιπρόθεσμες οφειλές από στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας στην ΕΕ να μειώνεται από 12,4% το 2010 σε 8,2% το 2019, παρά τη σταθερή αύξηση των τιμών των κατοικιών και των ενοικίων κατά την ίδια περίοδο.
Προστίθεται ότι το ποσοστό των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές άρχισε να αυξάνεται και πάλι το 2019, φθάνοντας το 9,3% το 2023, ενώ το ίδιο έτος τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στην Ελλάδα (47,3%), τη Βουλγαρία (18,8%), τη Ρουμανία (14,4%) και την Κύπρο (14,3%) και τα χαμηλότερα στις Κάτω Χώρες (2,6%), την Τσεχία (2,9%), το Βέλγιο (4,6%) και την Ιταλία (5%).
Επιπλέον, η έρευνα αναφέρεται σε μέτρα που αποσκοπούν στην καλύτερη στόχευση των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, όπως η στήριξη που παρέχει η Αυστρία σε νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα με τη μορφή επιδόματος για την κάλυψη των δαπανών στέγασης (πληρωμές ενοικίου ή αποπληρωμή στεγαστικού δανείου ή δανείου ανακαίνισης).
Κατά παρόμοιο τρόπο, η Λετονία αναθεώρησε τα ελάχιστα εισοδηματικά όρια που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του επιδόματος στέγασης με σκοπό την παροχή υψηλότερης υλικής στήριξης σε νοικοκυριά με άτομα σε ηλικία συνταξιοδότησης και άτομα με αναπηρία, ενώ η Κύπρος εισήγαγε επιδότηση στέγασης με εισοδηματικά κριτήρια για νεαρά ζευγάρια ή νέους.
Προστίθεται ότι ορισμένα κράτη παρείχαν πληροφορίες σχετικά με υφιστάμενες ή νέες πρωτοβουλίες για την αύξηση της προσφοράς κοινωνικής στέγασης με την ανέγερση εξ αρχής, την ανακαίνιση ή την μετατροπή υφιστάμενων κατοικιών, αναφέροντας ως παράδειγμα την Κύπρο, η οποία περιέγραψε στην έκθεσή της μια σειρά πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένων του σχεδίου «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω», που αποσκοπεί στην ένταξη κενών/αδρανών ακινήτων στην αγορά ενοικίασης, της επέκτασης των υφιστάμενων πολεοδομικών κινήτρων, ενός νέου ειδικού κινήτρου για τη στέγαση που αφορά στο σχεδιασμό, της κατασκευής και της ενοικίασης ενός αριθμού οικιστικών μονάδων (Σχέδιο Χτίσιμο για Ενοικίαση “Built to Rent”), της κοινωνικής στέγασης μέσω της κατασκευής οικιστικών μονάδων σε κατάλληλα οικόπεδα εντός των προσφυγικών οικισμών, και της επαναφοράς του «Σχέδιο Διάθεσης Οικοπέδων σε Οικογένειες στη βάση Εισοδηματικών Κριτηρίων».
Αναφορικά με τις συστάσεις, η Επιτροπή καλεί τα κράτη να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν στοχευμένα μέτρα για τις ομάδες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
Προτρέπει επίσης τα κράτη να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι παροχές κοινωνικής ασφάλισης παραμένουν επαρκείς, προσαρμόζοντάς τες ώστε να συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό και να στηρίζουν τις ομάδες που πλήττονται περισσότερο, διασφαλίζοντας παράλληλα δίκαιες αμοιβές και ότι οι κατώτατοι μισθοί δεν θα είναι κατώτεροι από το 60% του καθαρού εθνικού μέσου μισθού.
Όσον αφορά στο αυξανόμενο κόστος στέγασης, καθώς και τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, οι Κυβερνήσεις καλούνται να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της προσφοράς κοινωνικής στέγασης και της προστασίας από τις εξώσεις, ενώ παράλληλα καλούνται να παρακολουθούν στενά τα επίπεδα της ενεργειακής φτώχειας, να παρέχουν στοχευμένη στήριξη σε όσους πλήττονται περισσότερο και να εφαρμόζουν μακροπρόθεσμες πολιτικές για την εξασφάλιση σταθερής, συνεπούς και ασφαλούς πρόσβασης σε επαρκή ενέργεια.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων καλεί τις Κυβερνήσεις να διεξάγουν ουσιαστικές διαβουλεύσεις με τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή τους στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Πηγή: ΚΥΠΕ