Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες τηλεοπτικές εκπομπές αφιερώνουν χρόνο σε δικαστικές υποθέσεις, πραγματικές ή φανταστικές, προσελκύοντας το ενδιαφέρον του κοινού. Ωστόσο, αν και αυτές οι εκπομπές δεν είναι επίσημα δικαστήρια, συχνά κατευθύνουν την κοινή γνώμη, επηρεάζοντας όχι μόνο τους θεατές αλλά και την ίδια την απονομή της δικαιοσύνης.
Η τηλεοπτική δικαιοσύνη και η επιρροή της
Οι εκπομπές που εστιάζουν σε ποινικές ή αστικές υποθέσεις παρουσιάζονται με τρόπο που δίνει την εντύπωση αντικειμενικής ανάλυσης, ενώ στην πραγματικότητα λειτουργούν με βάση τηλεοπτικούς κανόνες, όπως η δραματοποίηση και η διατήρηση του ενδιαφέροντος. Σε πολλές περιπτώσεις, παρουσιάζονται στοιχεία αποσπασματικά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες εντυπώσεις.
Η δύναμη των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι τόσο μεγάλη που μπορεί να δημιουργήσει μια παράλληλη «λαϊκή δίκη», όπου το κοινό αποφασίζει για την αθωότητα ή την ενοχή ενός ατόμου πριν καν υπάρξει δικαστική απόφαση. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, καθώς ενδέχεται να επηρεάσει ακόμα και τους ίδιους τους δικαστές ή τους ενόρκους, δημιουργώντας μια προκατειλημμένη ατμόσφαιρα.
Ηθικά και νομικά ζητήματα
Η παρουσίαση μιας υπόθεσης από τα ΜΜΕ πριν αυτή κριθεί στο δικαστήριο θέτει σοβαρά ζητήματα δεοντολογίας. Μπορεί να παραβιάζει το τεκμήριο της αθωότητας, να επηρεάζει τους μάρτυρες και να δημιουργεί ένα κλίμα πίεσης προς τους δικαστικούς λειτουργούς.
Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις οι εκπομπές αυτές δεν τηρούν τις δημοσιογραφικές αρχές της αντικειμενικότητας και της ακρίβειας. Οι παραγωγοί επιλέγουν να παρουσιάσουν μόνο τις πλευρές που εξυπηρετούν το αφήγημά τους, αφήνοντας στο περιθώριο βασικές νομικές παραμέτρους που θα μπορούσαν να δώσουν μια πιο σφαιρική εικόνα.
Το δίλημμα της ενημέρωσης και της τηλεθέασης
Αναμφίβολα, οι τηλεοπτικές εκπομπές που ασχολούνται με δικαστικά θέματα μπορούν να συμβάλουν στην ενημέρωση του κοινού σχετικά με νομικά ζητήματα. Ωστόσο, η λεπτή γραμμή μεταξύ ενημέρωσης και χειραγώγησης συχνά παραβιάζεται. Η τηλεόραση, λόγω της ανάγκης για υψηλή τηλεθέαση, τείνει να επικεντρώνεται στο δραματικό στοιχείο αντί στην ουσία της δικαιοσύνης.
Συμπέρασμα
Οι τηλεοπτικές εκπομπές που καταπιάνονται με δικαστικά θέματα δεν είναι δικαστήρια, και το κοινό πρέπει να το συνειδητοποιήσει. Οι πολίτες οφείλουν να είναι προσεκτικοί ως προς την πληροφόρηση που λαμβάνουν, ενώ οι δημοσιογράφοι και οι παραγωγοί πρέπει να τηρούν αυστηρά τις αρχές της δεοντολογίας. Η δικαιοσύνη δεν απονέμεται στα στούντιο των τηλεοπτικών σταθμών, αλλά στις δικαστικές αίθουσες, όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται βάσει νόμου και όχι εντυπώσεων.
Eirini Terzoudi | BCI 24 News