Ο γνωστός σκιτσογράφος Αρκάς μας λέει και σήμερα την καλημέρα του. Το σημερινό του σκίτσο όμως διαφέρει από αυτά στα οποία μας έχει συνηθίσει.
Το σκίτσο που επέλεξε για την καλημέρα της Τετάρτης ο Αρκάς
Στο σημερινό σκίτσο βλέπουμε μια προσωπογραφία του λογοτέχνη και δοκιμιογράφου Εμμανουήλ Ροΐδη να λέει: «Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: «Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους Ελληνας».
Ποιος ήταν ο Εμμανουήλ Ροΐδης
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης ήταν λογοτέχνης και δοκιμιογράφος. Θεωρείται ένας από τους πιο πνευματώδεις συγγραφείς στην ιστορία της Ελλάδας, με τη φράση του: «Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους Έλληνας», να αντικατοπτρίζει την το καυστικό, λεπτό χιούμορ του στο απόγειό του.
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης γεννήθηκε στη Σύρο, ενώ από έξι ως δεκατριών ετών έζησε στη Γένοβα, όπου μελετά νυχθημερόν χωρίς τελειωμό τα μυθιστορήματα του Δουμά – από τότε πρωτοφανερώθηκε σε αυτόν η συγγραφική διάθεση.
Η «Πάπισσα Ιωάννα»
Καυστικός και οξυδερκής, εναντιώθηκε στο δόγμα της Εκκλησίας με τον λόγο του, με αποκορύφωμα το έργο του 1866 «Πάπισσα Ιωάννα» – ένα μυθιστόρημα-κόλαφο που στηλιτεύει τα αρνητικά της Καθολικής Εκκλησίας, από το οποίο όμως μπορεί κανείς να αντιληφθεί διαβάζοντάς το πως η κριτική αφορά κυρίως στην Ορθόδοξη.
Το βιβλίο, βέβαια, παρότι αφορίστηκε από την Ιερά Σύνοδο (αφορισμός που άρθηκε αργότερα), γνώρισε διεθνή αναγνώριση. Ο Ροΐδης τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε με γαλλόφωνες εφημερίδες ενώ το 1870 έγινε και διευθυντής των εφημερίδων La Grèce (Η Ελλάδα) καί L’Independence Hellenique (Ελληνική Ανεξαρτησία).
Το 1873 έχασε σχεδόν όλη του την περιουσία που είχε επενδύσει σε μετοχές της Εταιρίας Λαυρίου και της Πιστωτικής.
Το 1877 άρχισε η διαμάχη του με τον Άγγελο Βλάχο, με αφορμή ένα κριτικό του κείμενο με τίτλο «Περί Συγχρόνου Ελληνικής Ποιήσεως», στο οποίο στρεφόταν κατά του ακραίου ρομαντισμού και της πραγμάτωσής του στο έργο της Α’ Αθηναϊκής Σχολής και των ποιητικών διαγωνισμών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το 1878 διορίστηκε έφορος και διευθυντής στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στην οποία εργαζόταν κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων Τρικούπη, ενώ απολυόταν από τις κυβερνήσεις Δηλιγιάννη.
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης ήταν υπέρμαχος της δημοτικής με μια σειρά από γλωσσικές μελέτες, αν και ο ίδιος έγραφε τα κείμενά του στην καθαρεύουσα.
Το ατύχημα
Το 1885 είχε ένα σοβαρό ατύχημα όταν παρασύρθηκε από δύο άμαξες με αποτέλεσμα να σπάσει το σαγόνι του και να μην μπορεί να μιλήσει για μήνες. Ατύχημα όμως χάριν του οποίου διευρύνθηκαν οι ορίζοντες της Ιατρικής καθώς καταγράφηκε πλήρως εμπλουτίζοντας έτσι τις γνώσεις μας για την αντιμετώπιση των γναθοπροσωπικών κακώσεων στην Αθήνα των τελών του 19ου αιώνα. Οι θεράποντες γιατροί αποδίδουν και στον συγγραφέα ευθύνη για το τροχαίο, καθώς έπασχε από βαρηκοΐα από 13 ετών. Όταν συνέβη το ατύχημα ήταν ήδη 49 και μετά από λίγα χρόνια οδηγήθηκε σε πλήρη κώφωση.
«Ήρθε στον κόσμο έξυπνος, ευαίσθητος, όμορφος, προικισμένος. Έφυγε μόνος, άνεργος, κουφός, φτωχός, μισάνθρωπος. Ήταν φοβερή η μοίρα που του όρισε να ζήσει εξόριστος, αυτός ο πραγματικά έξυπνος, στη χώρα των ‘ξύπνιων’», γράφει ο Νίκος Δήμου για τον Εμμανουήλ Ροΐδη στο βιβλίο του «Οι νέοι Έλληνες» και συνεχίζει: «Ακόμη και σήμερα οι Έλληνες φοβούνται τον Ροΐδη. Ακόμη δεν αντέχουν να τον διαβάσουν (και είναι τόσο καυτά επίκαιρος). Ακόμη τον κρίνουν επιπόλαια (διαβάστε τι γράφουν γι’ αυτόν οι «έγκυρες» ιστορίες της λογοτεχνίας μας: η απόλυτη παρεξήγηση!). Αν υπάρχει ένας Έλληνας συγγραφέας που θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία –σαν υπόδειγμα ύφους, ήθους, κρίσης και γνώσης– είναι ο Ροΐδης. Αλλά ούτε λέξη από αυτόν στα αναγνωστικά μας».
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης πέθανε στην Αθήνα, στις 7 Ιανουαρίου 1904.