Ερμηνεύοντας μια ήττα

Είναι, αδιαμφισβήτητα, μία από τις πιο αναγνωρίσιμες (αν όχι η πιο αναγνωρίσιμη) ελληνίδες γιατρούς του ΕΣΥ. Την ακολουθεί η φήμη της καλής και εργατικής παθολόγου, όμως η υψηλή δημοτικότητά της δεν οφείλεται μόνον στην επιστημονική επάρκειά της. Η μακρόχρονη συνδικαλιστική δράση της, αλλά και η συχνή παρουσία της σε δημοσιογραφικά πάνελ και τηλεοπτικές εκπομπές (ομολογουμένως το «έχει» με τις κάμερες) είναι κυρίως οι λόγοι που την έχουν κάνει… viral.

Ισως γι’ αυτό και οι πρόσφατες εκλογές της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνας και Πειραιά (ΕΙΝΑΠ), που κατέληξαν σε ήττα της γαλάζιας παράταξης (ΔΗΚΝΙ) έπειτα από περίπου 25 χρόνια σερί νικών, να «χώρεσαν» τόσο πολλές και διαφορετικές ερμηνείες. Γιατί από τη μία η κάλπη των γιατρών εξέπεμψε ένα βαρύτατο μήνυμα: αυτό της έντονης δυσαρέσκειας εναντίον των κυβερνητικών χειρισμών – πειραματισμών για την αναδιοργάνωση και ανασύνταξη του ΕΣΥ. Από την άλλη, όμως, όταν η επί 12 συναπτά χρόνια δημοφιλής και πολυσυζητημένη πρόεδρος της Ενωσης καταποντίζεται, τότε τα… φτυάρια βγαίνουν εκατέρωθεν.

Οσο πάντως βαθύτερα… σκάβει κανείς, διαπιστώνει πως ακόμη και οι σφοδρότεροι πολέμιοι της γαλάζιας παράταξης δεν διαβάλλουν τη Ματίνα Παγώνη σε δημόσιες και ιδιωτικές συζητήσεις. Τη χαρακτηρίζουν «δουλευταρού», «καλή συνάδελφο» και «αγωνίστρια». Αυτό που στην πραγματικότητα της καταλογίζουν είναι πως δεν έπαψε ποτέ να έχει καλές σχέσεις με τον υπουργό Υγείας, Αδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος συγκεντρώνει και τα πυρά των νοσοκομειακών γιατρών. «Αυτό πλήρωσε», είναι η δική τους ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων.

Και επικαλούνται ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το… άδειασμα που επιφύλασσαν οι γιατροί στο Αγλαΐα Κυριακού στην ηγεσία του οδού Αριστοτέλους. Η παράταξη του ΚΚΕ συγκέντρωσε το 68,7% και της ΝΔ μόλις 16%. Το «μαύρο» το αποδίδουν στη σκληρή στάση του Γεωργιάδη, όταν πέρυσι (περίπου τέτοια εποχή) και με αφορμή τις λίστες της ντροπής (3.000 παιδιά στοιβάζονταν, σύμφωνα με τις τότε καταγγελίες, στη λίστα των χειρουργείων λόγω έλλειψης κυρίως αναισθησιολόγων με αποτέλεσμα τις κινητοποιήσεις του προσωπικού), ο υπουργός Υγείας άφησε αιχμές για κυβερνητικούς εκβιασμούς ενόψει ευρωεκλογών.

Η ίδια, εν μέρει επιβεβαιώνει όσα της καταλογίζουν, όταν αναλύει μία προς μία τις ευθύνες της κυβέρνησης και του υπουργείου Υγείας που οδήγησαν στην ήττα της ΔΗΚΝΙ, βγάζοντας από τον κάδρο τον Αδωνη Γεωργιάδη. Εστιάζει στους δύο υφυπουργούς: στον μεν «άκαμπτο» όπως τον παρουσιάζει, Μάριο Θεμιστοκλέους, εξαιτίας των πρωινών εφημεριών των νοσοκομείων της Αττικής που έχουν προκαλέσει δυσλειτουργίες στις κλινικές και στον δε, Δημήτρη Βαρτζόπουλο, για τη δρομολογούμενη ψυχιατρική μεταρρύθμιση που έχει συγκεντρώσει πλήθος αντιδράσεων. Στέκεται επιπρόσθετα και στην αδράνεια του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ), επειδή δεν έχει προωθήσει καμία από τις προτάσεις της ΕΙΝΑΠ για τη στήριξη των νέων γιατρών.

Πάντως, σε επίμονες ερωτήσεις σχετικά με τη… βελούδινη στάση της απέναντι στον υπουργό Υγείας, εκείνη απαντά, τόσο «on» όσο και «off» the record, ότι εκείνος τουλάχιστον δείχνει διάθεση συνεργασίας.

Για την Ιστορία εντούτοις, ούτε και ο ίδιος έχει ξεφύγει από τα βέλη της ΕΙΝΑΠ. Επιστρέφοντας στον Μάιο του 2024, όταν την κοινή γνώμη απασχολούσαν οι αρρυθμίες στο Αγλαΐα Κυριακού, η Ενωση εξέδωσε μία σκληρή ανακοίνωση (που έφερε πρώτη τη… γαλάζια υπογραφή τής τότε προέδρου), στην οποία μεταξύ άλλων υπογραμμίζονταν τα εξής: «Η προσπάθεια του υπουργού Υγείας να αποδώσει πολιτικά κίνητρα στους γιατρούς αντί να ασχοληθεί με την επίλυση των προβλημάτων θα πέσει στο κενό, γιατί υποστηρικτές τους θα είναι όλοι οι νοσοκομειακοί γιατροί, οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, οι γονείς».

Τα 12 χρόνια της θητείας της Ματίνας Παγώνη ως προέδρου της Ενωσης, αλλά και τα προηγούμενα επτά ως μέλους του ΔΣ, συνέπεσαν με κρίσιμες συγκυρίες για τη χώρα και μοιραία και για το ΕΣΥ. Η οικονομική κρίση και οι συνεπακόλουθες αιματηρές περικοπές στα δημόσια νοσοκομεία, το κλείσιμο της στρόφιγγας των προσλήψεων, οι περικοπές των μισθών στους υγειονομικούς, αλλά και ο κυκεώνας της πρόσφατης πανδημίας, προκάλεσαν πολλές νεφελώδεις και ταραχώδεις περιόδους.

Υποστηρικτές και μη της Ματίνας Παγώνη, της αναγνωρίζουν ότι υπό τα δεδομένα αυτά και ανεξαρτήτως κυβέρνησης δεν μάσησε τα λόγια της. Διεκδίκησε αυξήσεις μισθών και προσλήψεις προσωπικού, στάθηκε απέναντι στα «εντέλλεσθε» για υποχρεωτικές μετακινήσεις γιατρών ώστε να καλυφθούν όπως όπως τα κενά στη νησιωτική χώρα, υπερασπίστηκε σε κάθε ευκαιρία τον δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ προς όφελος των συναδέλφων της και των ασθενών. Μια ενδεικτική «νίκη» της ΕΙΝΑΠ, για παράδειγμα, είναι η ένταξη των Κέντρων Υγείας αστικού τύπου στις εφημερίες σε μία προσπάθεια να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία. Στα δύσκολα χρόνια που ο SARS-CoV-2 σφυροκοπούσε, εισακούστηκε το αίτημα της Ενωσης για την όσο το δυνατόν πιο εύρυθμη λειτουργία των τακτικών χειρουργείων, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν το κύμα των λοιμώξεων υποχωρούσε αισθητά, με στόχο να μειωθούν οι αναμονές.

Οι επικριτές της εντούτοις, της καταλογίζουν ένα ακόμη ατόπημα και συγκεκριμένα την (υπερ)έκθεσή της στα media, σχολιάζοντας ακόμη ζητήματα που δεν έχουν καμία σχέση με ιατρική ή τον συνδικαλισμό. Εκείνη πάντως, με την ευθύτητα και το χιούμορ που τη διακρίνει, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι τα κανάλια την καλούν «γιατί κάνει νούμερα». Η ίδια από την πλευρά της απολαμβάνει την αγάπη του κόσμου, έχοντας επιτύχει μεταξύ άλλων να «κάνει την ιατρική κατανοητή» για τους πολλούς.

Οσο για εκείνα που έρχονται, έχοντας πια πάρει αποστάσεις από την πρώτη ψυχρολουσία των αποτελεσμάτων, επιμένει πως νιώθει ανακούφιση. Και προειδοποιεί πως όχι μόνον δεν πρόκειται να αποσυρθεί, αλλά από το ΔΣ της ΕΙΝΑΠ (συγκέντρωσε άλλωστε τις περισσότερες ψήφους από τους επίσης «πρώτους» των λοιπών παρατάξεων) θα συνεχίσει να ασκεί ακόμη πιο αυστηρή κριτική χωρίς περισπασμούς.