Η κινδυνολογία επιστρέφει

Μετά την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ και τη σθεναρή στάση του απέναντι στις υπερβολές των κινδυνολόγων του κλίματος είχαν κάπως κοπάσει οι σχετικές υστερικές κραυγές. Τώρα όμως τελευταία κάποιοι αρχίζουν και πάλι να προσπαθούν να σηκώσουν κεφάλι. Ενα κάποιο Ινστιτούτο για το Κλίμα (ICRR) του Πανεπιστημίου της Νέας Νοτίου Ουαλίας («Ινστιτούτο Κλιματικού Ρίσκου και Ανταπόκρισης») από τη μακρινή Αυστραλία, δημοσίευσε μια καινούργια μελέτη που προβλέπει κατάρρευση του 40% της παγκόσμιας οικονομίας τις επόμενες δεκαετίες αν συνεχιστούν τα σημερινά επίπεδα εκπομπών αερίου διοξειδίου του άνθρακα. Η τωρινή μελέτη αναθεωρεί παλαιότερες εκτιμήσεις που περίμεναν απώλειες του 11% των διεθνών οικονομικών μεγεθών. Η τελευταία μελέτη βασίζεται σε εκτιμήσεις οικονομολόγων, και όχι φυσικών επιστημόνων, και αναθεωρεί τα προηγούμενα στοιχεία με βάση την αλληλεπίδραση των διεθνών διατροφικών, κυρίως, αλλά και άλλων εμπορικών αλυσίδων σε όλες τις γωνιές του πλανήτη. Και τις συνακόλουθες βέβαια οικονομικές τους επιπτώσεις από τη μια οικονομία στην άλλη.

Καλά βέβαια όλα αυτά, αλλά υπάρχουν πολλά, κατά τη γνώμη μου, αναπάντητα ερωτήματα. Δεν μπορώ να αμφισβητήσω ευθέως τα σχετικά στοιχεία διότι δεν έχω τα δεδομένα ούτε και τις σχετικές ειδικές γνώσεις. Διαθέτω όμως κοινή λογική. Οταν οι ειδικοί επιστήμονες του κλίματος δεν μπορούν να προβλέψουν τις αλλαγές που επίκεινται πέραν περίπου της εβδομάδας, πώς μπορούν να αναλύσουν δεδομένα και επιπτώσεις σε βάθος δεκαετιών και παραπάνω; Μου είναι σχεδόν αδύνατον να το αντιληφθώ. Εξίσου δύσκολο μου είναι να καταλάβω το ύψος των επερχόμενων κινδύνων για τη διεθνή οικονομία όταν δεν γίνεται η παραμικρή σχετική εκτίμηση των απωλειών της από τα μέτρα συμμόρφωσης για περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα και τη λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη. Εχουν υπολογιστεί λ.χ. οι απώλειες της ελληνικής οικονομίας από την εγκατάλειψη του λιγνίτη και τις αλματώδεις αυξήσεις στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που αυτό προκάλεσε με τις εισαγωγές φυσικού αερίου και την αγορά ρεύματος από τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας);

Ποιο είναι το συνολικό μέγεθος των σχετικών οικονομικών απωλειών και οι επιπτώσεις από την ακρίβεια στα πτωχότερα – και όχι μόνο – στρώματα της κοινωνίας; Ενα αίτιο μάλιστα αυτό για την αδυσώπητη ακρίβεια που μαστίζει την ελληνική κοινωνία και που σχεδόν κανείς δεν φροντίζει να αναγνωρίσει. Χαρακτηριστική μάλιστα είναι πρόσφατη αντίδραση ελλήνων και άλλων εφοπλιστών, με επικεφαλής την Αννα Αγγελικούση, κατά των προθέσεων του ΙΜΟ να επιβάλει τη χρήση νέων καυσίμων για τα πλοία, επιβαρύνοντας το σχετικό τους κόστος με πάνω από 100 δισ. ευρώ. Που θα τα πληρώσουν τελικά, βέβαια, οι απλοί καταναλωτές!

Σε μια πρόσφατη εξαίρετη μελέτη του, ο πρ. υφυπουργός Ενέργειας (αρμόδιος για τις Επιστήμες και το Κλίμα) στην κυβέρνηση Ομπάμα και καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Steven Koonin («Unsettled: What Science Tells Us, What It Doesn’t, and Why It Matters» 2024) επισημαίνει πως τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής εμπεριέχουν από μόνα τους αβεβαιότητες και πως τα σχετικά επιστημονικά μοντέλα δεν στηρίζονται σε απόλυτα σίγουρες εκτιμήσεις. Ολα λοιπόν είναι αμφισβητήσιμα. Η ουσία είναι, καταλήγει, πως το κλίμα αλλάζει, αλλά το γιατί και το πώς δεν είναι καθόλου σίγουρο. Παρά τις αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου λ.χ. οι παγκόσμιες θερμοκρασίες μειώθηκαν μεταξύ 1940 και 1970! Επίσης αποδείχθηκε πρόσφατα («The Guardian», 17 Απριλίου 2025) πως η περίφημη εξέγερση των βαρβαρικών φυλών εναντίον των Ρωμαίων στη Βρετανία το 367 μ.Χ. προκλήθηκε από τις περιόδους ξηρασίας που είχαν κυριαρχήσει στη χώρα τότε. Τι τις προκάλεσε την περίοδο εκείνη; Μήπως οι εκπομπές δήθεν CO2 από τις ανύπαρκτες τότε βιομηχανικές μονάδες; Οι κινδυνολογίες λοιπόν σήμερα είναι εντελώς εκτός τόπου και χρόνου…