Εκνευρισμένος ο Τραμπ γιατί ο Ζελένσκι δεν αποδέχεται να δώσει δώρο στη Ρωσία την Κριμαία – Ο Ζελένσκι δεν μπορεί να υπογράψει παραχώρηση εθνικού εδάφους
Ακόμα και αν υπήρχε συμφωνία στα όσα προτείνει ο Ντόναλντ Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στη Ουκρανία, ουδείς θα έβαζε το χέρι του στη φωτιά ότι ο πόλεμος θα τελειώσει. Δεν θα τελειώσει γιατί ουσιαστικά τα όσα προτείνονται ισοδυναμούν με τελεσίγραφο παράδοσης και παραβίασης των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου.
Μετά από τρία χρόνια συγκρούσεων, η κατάσταση παραμένει ουσιαστικά αδιέξοδη, με τη Ρωσία να ελέγχει περίπου το 20% του ουκρανικού εδάφους, ενώ η Ουκρανία αντιστέκεται σθεναρά με τη στήριξη της Δύσης. Ωστόσο, η αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, έχει φ’ερει νέα δεδομένα στη σύγκρουση.
Σε τέλμα με πολλές απώλειες
Ο πόλεμος έχει βαλτώσει και για τις δύο πλευρές εδώ και πολύ καιρό. Η Ρωσία καταγράφει μικρά εδαφικά κέρδη στην ανατολική Ουκρανία, αλλά με πολύ υψηλό κόστος σε ανθρώπινες ζωές και εξοπλισμό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Ρωσία έχει περίπου 170.000 νεκρούς και 600.000 τραυματίες από το 2022, ενώ η Ουκρανία έχει επίσης σημαντικές απώλειες, αν και είναι μικρότερες. Οι μικρότερες απώλειες της Ουκρανίας, οφείλονται στο γεγονός ότι αμύνεται και χρησιμοποιεί με μεγάλη επιτυχία τα drones, που έχουν προκαλέσει σημαντικές καταστροφές στη ρωσική πολεμική μηχανή.
Η ρωσική προέλαση το 2024, προσέθεσε περίπου 1.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους, αλλά η Ουκρανία συνεχίζει να διατηρεί τον έλεγχο ενός μικρού τμήματος της ρωσικής περιοχής Κουρσκ, που κατέλαβε τον Αύγουστο του 2024. Οι ελλείψεις σε όπλα και χρηματοδότηση έχουν επιδεινώσει την κατάσταση για την Ουκρανία, ιδιαίτερα μετά την προσωρινή διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας τον Μάρτιο του 2025.
Ο πόλεμος αυτός θα μπορούσε να συνεχιστεί για χρόνια, ως πόλεμος φθοράς. Η Ρωσία έχει απεριόριστες δυνατότητες σε ανθρώπινο δυναμικό, χρησιμοποιώντας ακόμα και Κινέζους και Βορειοκορεάτες. Η Ουκρανία δεν έχει αυτή τη δυνατότητα και μετά τον τερματισμό στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ, το μόνο στήριγμα της είναι η ΕΕ.
Τι προτείνουν οι Αμερικάνοι
Δεν αποτελεί μυστικό πλέον ότι ο Τραμπ έχει ευθυγραμμίσει την θέση των ΗΠΑ με αυτή της Ρωσίας, χρησιμοποιώντας ακόμα και τα ίδια επιχειρήματα με τον Πούτιν, κατά του Κιέβου και των Ευρωπαίων.
Οι ΗΠΑ προωθούν μια διπλωματική λύση η οποία ικανοποιεί κυρίως την Μόσχα, αφού φαίνεται να προσανατολίζονται στην αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους και στην παραμονή των κατακτημένων εδαφών, στην ανατολική Ουκρανία, υπό ρωσικό έλεγχο. Παράλληλα η Ουκρανία πρέπει να αποδεχθεί ότι δεν θα καταστεί ποτέ μέλος του ΝΑΤΟ και θα μειώσει τον αριθμό του στρατού της.
Στις 24 Φεβρουαρίου, οι ΗΠΑ ψήφισαν μαζί με τη Ρωσία και άλλες αυταρχικές χώρες εναντίον ενός θετικού για την Ουκρανία ψηφίσματος στον ΟΗΕ, το οποίο αναγνώριζε την Ρωσία ως εισβολέα και καταδίκαζε την επίθεση στην Ουκρανία. Η στάση των ΗΠΑ ήταν σοκαριστική, καθώς αποτελούσε ουσιαστική αποδοχή και ενθάρρυνση της ρωσικής επιθετικότητας.
Οι ΗΠΑ, θα ήθελαν επίσης να επιστραφεί ένα μικρό μέρος του Χάρκοβο πίσω στην Ουκρανία και ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια να τεθεί υπό αμερικανικό έλεγχο, παρέχοντας ηλεκτρισμό τόσο στα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη όσο και στην ελεύθερη Ουκρανία.
Ρεσιτάλ ρωσικής αδιαλλαξίας
Η Ρωσία, δεν δείχνει πρόθεση να τερματίσει τις εχθροπραξίες και οι μόνες «υποχωρήσεις» που αφήνεται να νοηθεί ότι μπορεί να κάνει, είναι να μην διεκδικήσει εδάφη που σήμερα δεν βρίσκονται ούτως ή άλλως στην κατοχή της. Πρόκειται για εδάφη του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ, της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.
Ο Πούτιν εκμεταλλεύεται την στάση των ΗΠΑ και συνεχίζει τις επιθέσεις θέλοντας να αποκτήσει πλεονέκτημα όταν κάποτε θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Διαπραγματεύσεις, που κατά τον Πούτιν θα πρέπει να περιλαμβάνουν συζήτηση για την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και την αναγνώριση των ρωσικών εδαφικών κερδών. Παρά την αποδοχή μιας προσωρινής παύσης επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές, η Ρωσία συνέχισε να υιοθετεί τακτικές καθυστέρησης, εκμεταλλευόμενη τη διχόνοια μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ. Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Πούτιν θεωρεί την αμερικανική στροφή ως ευκαιρία για να εδραιώσει τα κέρδη του, ενώ παράλληλα ενισχύει τη θέση του στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Θέλει πίεση στη Μόσχα ο Ζελένσκι
Η Ουκρανία η οποία εξαρτάται πλήρως από τη δυτική βοήθεια έχει πολύ λίγα περιθώρια ελιγμών, αλλά δεν μπορεί να υπογράψει εκχώρηση εθνικού εδάφους και για αυτό ο Ζελένσκι επιμένει στη διατήρηση της κυριαρχίας και της εδαφικής της ακεραιότητας της χώρας. Ο Ζελένσκι έχει εκφράσει προθυμία για διαπραγματεύσεις, όπως φάνηκε από την αποδοχή της πρότασης για 30ήμερη εκεχειρία στο Τζέντα, αλλά έχει απορρίψει κατηγορηματικά την παραχώρηση εδαφών ή την εγκατάλειψη της φιλοδοξίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Η ουκρανική ηγεσία έχει στραφεί πλέον αποκλειστικά προς την Ευρώπη, ελπίζοντας σε αυξημένη στήριξη, αλλά η περιορισμένη ικανότητα της ΕΕ να αντικαταστήσει την αμερικανική βοήθεια έχει δημιουργήσει αδιέξοδο. Ταυτόχρονα στο εσωτερικό της Ουκρανίας, η πίεση από την κοινή γνώμη και τους ολιγάρχες αυξάνεται, με φόβους για οικονομική κατάρρευση εάν ο πόλεμος συνεχιστεί.
Δυσκίνητη η ΕΕ
Η ΕΕ παραμένει σταθερή στην υποστήριξή της προς την Ουκρανία, αν και αντιμετωπίζει εσωτερικές τριβές και περιορισμούς. Έχει εγκρίνει τη χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της ουκρανικής άμυνας και έχει δεσμευτεί για στρατιωτική βοήθεια ύψους περίπου 1,8 δισ. ευρώ μηνιαίως. Ωστόσο, χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία εκφράζουν επιφυλάξεις για τη συνέχιση της στήριξης, ενώ η Γερμανία, παρά τη δέσμευση του νέου καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς για ενίσχυση της βοήθειας, αντιμετωπίζει εσωτερικές αντιρρήσεις λόγω της ανόδου του ακροδεξιού κόμματος AfD, το οποίο τηρεί φιλορωσική στάση. Η ΕΕ έχει προτείνει την επιτάχυνση της ένταξης της Ουκρανίας στην Ένωση, με ειδικούς όρους για τη μείωση των οικονομικών επιπτώσεων, καθώς και τη δημιουργία διμερών εγγυήσεων ασφαλείας. Παράλληλα, εξετάζει την ανάπτυξη ειρηνευτικής δύναμης υπό την ηγεσία της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου για την διασφάλιση μιας πιθανής εκεχειρίας, κάτι που απορρίπτει η Ρωσία, επειδή πρόκειται για χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές χώρες διστάζουν να εμπλακούν στρατιωτικά χωρίς την αμερικανική υποστήριξη, φοβούμενες κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Σε κρίσιμη καμπή
Ο πόλεμος στην Ουκρανία παραμένει σε κρίσιμο σταυροδρόμι, με τις ΗΠΑ να πιέζουν για συμβιβασμό, τη Ρωσία να επιμένει σε μαξιμαλιστικές απαιτήσεις, την Ουκρανία να υπερασπίζεται την κυριαρχία της και την ΕΕ να παλεύει με τις δικές της περιορισμένες δυνατότητες. Η αμερικανική στροφή προς τη Ρωσία έχει προκαλέσει ανησυχίες για τη συνοχή της δυτικής συμμαχίας, ενώ η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές. Η επιτυχία οποιασδήποτε ειρηνευτικής διαδικασίας θα εξαρτηθεί από τη συμμετοχή όλων των πλευρών, τη διασφάλιση ισχυρών εγγυήσεων για την Ουκρανία και την ικανότητα της ΕΕ να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο. Μέχρι τότε, ο κίνδυνος κλιμάκωσης παραμένει υπαρκτός, με το μέλλον της ευρωπαϊκής ασφάλειας να κρέμεται από μια λεπτή κλωστή.
Το άρθρο Λογαριάζει χωρίς Ουκρανούς και ΕΕ την κατάπαυση πυρός ο Τραμπ εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.