Το περασμένο Σάββατο είδα μια μοναδική θεατρική παράσταση, λιτή και συγκινητική. Εχει τίτλο «Madre Salonico», παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και είναι η ιστορία της σταρ του σεφαραδίτικου τραγουδιού, της Ζάνα, που έφυγε για τη Νέα Υόρκη πριν οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης σταλούν στα στρατόπεδα θανάτου – και τα τραγούδια των Ισπανοεβραίων της πόλης, μιας κοινότητας που εξαφανίστηκε μετά το Ολοκαύτωμα. Ευγενικοί στίχοι σε μουσικές που ίσως κάτι να μας θυμίζουν, μια λιτή ιστορία γεμάτη κυρίως δυσάρεστες μνήμες και, προπάντων, η υπόμνηση ενός πολιτισμικού πλούτου που δεν υπάρχει πια.
Η πυρκαγιά του 1917, το πογκρόμ της συνοικίας Κάμπελ το 1931, το «μαύρο Σάββατο» του Ιουλίου 1942, η εκτόπιση και το ξεκλήρισμα της εβραϊκής κοινότητας είναι στο κέντρο μιας οδυνηρής μνήμης – μνήμης και ελληνικής, αφού ήταν οι δικοί μας Εβραίοι αυτοί που χάθηκαν.
Μακάρι να είχα χώρο να μνημονεύσω όλους τους συντελεστές.
Αναφέρω όσους χωράνε. Τον συγγραφέα Λέοντα Α. Ναρ, τον σκηνοθέτη Βίκτωρα Αρδίττη, τους ηθοποιούς, την Ελένη Ουζουνίδου (έμαθε το κείμενο στα λαντίνο, στα ισπανοεβραίικα) και τον Λεονάρδο Μπατή, τη Μάρθα Μαυροειδή που τραγούδησε και το μουσικό σύνολο Σμάρι.
Μια φράση ακόμα: πηγαίνετε τα παιδιά σας να δουν το έργο. Είναι εμπειρία.