Ο μύθος για τους Γίγαντες της Παταγονίας είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες θρύλους που σχετίζονται με την εξερεύνηση της Νότιας Αμερικής. Αυτοί οι μυθικοί γίγαντες αναφέρονται σε αρχαίες αναφορές και ιστορίες ευρωπαίων εξερευνητών, ιδιαίτερα κατά τον 16ο και 17ο αιώνα.
Η προέλευση του μύθου
Το 1520, ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος και οι άντρες του, κατά τη διάρκεια του περίφημου ταξιδιού τους που περιέβαλε τη Γη, έφτασαν στις ακτές της σημερινής Παταγονίας (στη Νότια Αμερική, μεταξύ Αργεντινής και Χιλής). Οι ναυτικοί του αφηγήθηκαν ότι είδαν γιγάντιους ιθαγενείς, τόσο ψηλούς που τα κεφάλια τους έφταναν στα κατάρτια των πλοίων.
Ο Αντόνιο Πιγκαφέτα, χρονικογράφος της αποστολής, περιέγραψε ότι οι γηγενείς ήταν τόσο μεγάλοι που οι Ευρωπαίοι φαίνονταν «νάνοι» μπροστά τους. Αυτές οι αφηγήσεις ενίσχυσαν τη φήμη ότι στην Παταγονία ζούσαν πραγματικοί γίγαντες.
Ετυμολογική προέλευση της λέξης “Παταγονία”
Η ίδια η λέξη “Παταγονία” σχετίζεται με αυτόν τον μύθο. Ο Μαγγελάνος πιστεύεται ότι ονόμασε την περιοχή από τη λέξη “πατάγον”, που προέρχεται από το μυθικό γίγαντα “Πατάγων” (Patagón) από τα μεσαιωνικά ισπανικά ρομάντσα.
Μια άλλη θεωρία λέει ότι η λέξη προέρχεται από την ισπανική λέξη “pata” (πόδι), αναφερόμενη στα μεγάλα, θηριώδη πατημασιά που πίστευαν ότι άφηναν οι γίγαντες.
Η πραγματικότητα πίσω από τους γίγαντες
Στην πραγματικότητα, οι ιθαγενείς της Παταγονίας (κυρίως οι Τεχουέλτσε) ήταν ψηλότεροι από τους μέσους Ευρωπαίους της εποχής (περίπου 1,80μ – 1,90μ), αλλά όχι γίγαντες. Οι υπερβολικές περιγραφές πιθανότατα προκλήθηκαν από:
Την έκπληξη των Ευρωπαίων από το εντυπωσιακό ύψος και τη σωματική διάπλαση των ιθαγενών.
Την τάση της εποχής να μυθοποιούνται άγνωστες περιοχές.
Ο μύθος στη λαϊκή κουλτούρα
Οι ιστορίες για τους γίγαντες της Παταγονίας διαιωνίστηκαν για αιώνες, εμπνέοντας εξερευνητές και συγγραφείς. Ακόμη και ο Τσαρλς Ντάργουιν, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του με το Beagle (1832-1836), αναφέρθηκε σε αυτούς τους θρύλους.
Σήμερα, η Παταγονία είναι γνωστή για τα εκπληκτικά τοπία της, αλλά ο μύθος των γιγάντων παραμένει ένα συναρπαστικό κομμάτι της ιστορίας της εξερεύνησης.
ΟΙ ΠΑΤΑΓΟΝΕΣ – Η ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ
(αφιερωμένο στον Βασίλη Γεωργιάννη)
Στη γη του νότου, όπου ο άνεμος γράφει ιστορίες,
βρήκαν οι ναυτικοί πατούσες γιγάντων –
μετρούσαν τη γη με βήματα θηριώδη,
κι ο Μαγγελάνος έδωσ’ τους όνομα:
«Παταγών», από το ελληνικό «Πατώ»,
από τη λατινική «Pata», από τα ισπανικά «Pisar»,
από το «Pataleo» της γης που τρέμει
όταν διαβαίνουν οι μεγάλοι.
«Gon» σημαίνει τη γη, όχι τη γωνία,
γιατί η Παταγονία δεν είναι γωνία –
είναι ολόκληρος κόσμος που σκύβει
μπροστά στα πόδια των γιγάντων.
Οι Παταγώνες, με τα παταγόποδα,
χάραξαν το όνομά τους στην άμμο του χρόνου.
Κι όταν ρωτήσεις πώς γεννήθηκε αυτή η λέξη,
θα σου πει ο αέρας της Παταγονίας:
«Πατώ + Γη = Παταγών» –
έτσι ονομάστηκε ο γίγας που περπατά
με τόση δύναμη,
που η ίδια η στεριά τον θυμάται.
(Ποίημα: Δημήτρης Συμεωνίδης,
εμπνευσμένο από την ετυμολογική ανάλυση του Βασίλη Γεωργιάννη)
Σημείωση: Το ποίημα ενσωματώνει την ετυμολογική θεωρία του καθηγητή Γεωργιάννη, σύμφωνα με την οποία η λέξη «Παταγονία» προέρχεται από το «Πατώ» + «Γη», με σύνδεση μέσω λατινικών και ισπανικών όρων. Η χρήση του «-gon» ως «γης» (και όχι «γωνίας») υποστηρίζεται από τη λατινική και βυζαντινή γλωσσική κληρονομιά.
The post Ο Μύθος για τους Γίγαντες της Παταγονίας και η ετυμολογία της λέξης αυτής appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.