4.480 έργα Κυπρίων στην Κρατική Συλλογή, λέει το Υφυπουργείο Πολιτισμού – Ο εμπλουτισμός δημοσίων κτηρίων με έργα τέχνης
Η Κρατική Συλλογή αριθμεί σήμερα 4.480 έργα τέχνης Κυπρίων καλλιτεχνών, 61 εκ των οποίων αποκτήθηκαν το 2023 και 72 το 2024, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Πέτρος Δυμιώτης, Πολιτιστικός Λειτουργός Τομέα Εικαστικών Τεχνών του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού.
Απαντώντας σε ερωτήσεις για την παρουσία έργων τέχνης Κυπρίων καλλιτεχνών στα δημόσια κτήρια της χώρας, ο κ. Δυμιώτης εξήγησε ότι ακολουθούνται δύο διακριτές διαδικασίες, ο εμπλουτισμός κτηρίων με έργα τέχνης και η αγορά έργων τέχνης. Η κάθε διαδικασία διέπεται από τα δικά της κριτήρια, ενώ συγκροτούνται ειδικές επιτροπές για τη διεξαγωγή των διαδικασιών.
Ο εμπλουτισμός δημοσίων κτηρίων με έργα τέχνης
Όσον αφορά στον εμπλουτισμό των δημοσίων κτηρίων με έργα τέχνης, ο Πέτρος Δυμιώτης ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι βάσει της σχετικής νομοθεσίας που ψηφίστηκε το 2009 και τροποποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2024, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση έργων σε δημόσια κτήρια (Υπουργεία, Δημόσιες Υπηρεσίες, ημικρατικούς οργανισμούς, σχολεία), τα οποία η νομοθεσία αποκαλεί «φορείς». Ακόμη, σημείωσε ότι κατά τον καταρτισμό του προϋπολογισμού ενός φορέα προβλέπεται η τοποθέτηση έργων τέχνης σε ποσοστό ίσο με το 1% του προϋπολογισμού του.
Προς τούτο, όπως είπε, προκηρύσσεται διαγωνισμός και συγκροτείται πενταμελής επιτροπή αποτελούμενη από έναν εκπρόσωπο του φορέα, έναν εκπρόσωπο του Επιμελητηρίου Καλών Τεχνών (ΕΚΑΤΕ), έναν εκπρόσωπο του Συνδέσμου Καλλιτεχνών «Φυτώριο», τον αρχιτέκτονα του κτηρίου και έναν ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα, ο οποίος προέρχεται από κατάλογο που έχει συντάξει το Υφυπουργείο Πολιτισμού.
Παράλληλα, ο κ. Δυμιώτης διευκρίνισε ότι στην περίπτωση των σχολικών κτηρίων η επιτροπή διευρύνεται και γίνεται επταμελής με την προσθήκη δύο εκπροσώπων του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, οι οποίοι προέρχονται από την εκπαιδευτική βαθμίδα στην οποία ανήκουν τα σχολικά κτήρια. Σε όλες ανεξαιρέτως τις επιτροπές υπάρχει και ένας εκπρόσωπος του Υφυπουργείου Πολιτισμού, ο οποίος ενεργεί ως παρατηρητής χωρίς να έχει δικαίωμα ψήφου.
Τα κριτήρια επιλογής των έργων τέχνης
Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ, ο κ. Δυμιώτης επεσήμανε ότι τα κριτήρια επιλογής των έργων τέχνης με τα οποία εμπλουτίζονται τα δημόσια κτήρια είναι η επιτυχής σύζευξη του έργου με το κτήριο, η καλλιτεχνική ποιότητα του έργου, η ανθεκτικότητα των υλικών του μέσα στον χρόνο και η ανυπαρξία επικινδυνότητας για τους χρήστες του κτηρίου. Την ίδια ώρα, σημείωσε ότι η χρήση του κτηρίου μπορεί να καθορίσει τα κριτήρια επιλογής ενός έργου τέχνης, π.χ. σε ένα νοσοκομείο μπορεί να τοποθετηθούν διαφορετικά έργα τέχνης από ένα κτήριο που έχει άλλη χρήση.
Η διαδικασία της αγοράς των έργων τέχνης
Μιλώντας για τη διαδικασία που αφορά στην αγορά των έργων τέχνης, ο Πέτρος Δυμιώτης ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι προς τούτο συγκροτείται ειδική επιτροπή που αποτελείται από 13 μέλη και έχει τριετή θητεία. Όπως εξήγησε, η εν λόγω επιτροπή χωρίζεται σε κλιμάκια ανά επαρχία, με το πολυπληθέστερο κλιμάκιο να είναι αυτό της Λευκωσίας. Τα μέλη της επιτροπής, της οποίας προεδρεύει στέλεχος του Υφυπουργείου Πολιτισμού, προέρχονται κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα και είναι κατά κύριο λόγο τεχνοκριτικοί και ιστορικοί έργων τέχνης.
Όσον αφορά στην προέλευση των έργων τέχνης, ο λειτουργός του Υφυπουργείου Πολιτισμού επεσήμανε ότι αυτά αγοράζονται τόσο από ατομικές εκθέσεις των καλλιτεχνών όσο και από τα εργαστήριά τους.
Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ, ο κ. Δυμιώτης σημείωσε ότι τα βασικά κριτήρια για την αγορά ενός έργου τέχνης είναι η κάλυψη των αναγκών της Κρατικής Συλλογής και η σημασία του έργου στην εξέλιξη της κυπριακής τέχνης.
Οι αριθμοί και η κατανομή των έργων τέχνης
Παράλληλα, ο κ. Δυμιώτης ανέφερε ότι η Κρατική Συλλογή αριθμεί σήμερα 4.480 έργα, προσθέτοντας ότι κατά το έτος 2023 αποκτήθηκαν 61 έργα, ενώ κατά το έτος 2024 αποκτήθηκαν 72 έργα, βάσει στοιχείων από το Μητρώο Έργων Τέχνης που τηρείται στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης.
Επιπλέον διευκρινίζει ότι ένας πολύ μικρός αριθμός των έργων τέχνης που αγοράζονται τοποθετείται σε κτήρια με σκοπό την προβολή της σύγχρονης κυπριακής τέχνης, επισημαίνοντας ότι ορισμένα εξ αυτών βρίσκονται στις πρεσβείες της Κυπριακής Δημοκρατίας στο εξωτερικό, ενώ άλλα δίνονται δίκην δανείου για διακόσμηση των γραφείων αξιωματούχων (π.χ. Υπουργών ή Γενικών Διευθυντών). Ακόμη, σημείωσε ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι αξιωματούχοι επιλέγουν τα έργα που θα τοποθετηθούν στα γραφεία τους, αναφέροντας ότι συνήθως επιλέγουν ζωγραφικούς πίνακες ή γλυπτά.
Η πλειονότητα των έργων τέχνης που δεν εκτίθενται βρίσκεται στην αποθήκη της Κρατικής Πινακοθήκης, που είναι χώρος κατάλληλος για φύλαξη σε ειδικές συνθήκες, ενώ ένας μικρός αριθμός βρίσκεται στον χώρο Majestic.
Το άρθρο Υφυπουργείο Πολιτισμού: 4.480 έργα Κυπρίων στην Κρατική Συλλογή εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.