Στα χώματά της ο Θεός εμφανίστηκε για πρώτη φορά ενώπιον του Μωυσή και του αποκαλύφθηκε μέσα από την Καιόμενη Βάτο. Στην κορυφή του όρους Σινά παρέλαβε και τις Δέκα Εντολές. Στη γη της ο Προφήτης Ηλίας κατέφυγε διωκόμενος από τον βασιλιά Αχαάβ και τη βασίλισσα Ιεζάβελ. Και στο διάβα των αιώνων, κατά τον 8ο (ή 9ο) αιώνα, σύμφωνα με την παράδοση, βρέθηκαν τα λείψανα της Αγίας Αικατερίνης.
Είναι η χερσόνησος του Σινά. Εκεί όπου ιδρύθηκε το αρχαιότερο εν λειτουργία χριστιανικό μοναστήρι στον κόσμο, ήδη από τον 4ο αιώνα, όταν ο Αγιος Ιουλιανός από τον Ευφράτη τόλμησε να φτάσει ως την Ιερά Κορυφή, όπου και έκτισε ένα μικρό εκκλησάκι – τον πρώτο πραγματικό τόπο λατρείας για τους τοπικούς μοναχούς και τους προσκυνητές. Και σταδιακά – ιδίως από την εποχή του πρώτου χριστιανού αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου – το Σινά αναδείχθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους τόπους χριστιανικού προσκυνήματος.
Στα ίδια εδάφη όπου περιπλανήθηκε ο λαός του Ισραήλ καθ’ οδόν προς τη Γη της Επαγγελίας, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός έκτισε μια εκκλησία αφιερωμένη στη Θεοτόκο για να τιμήσει τη μνήμη της συζύγου του Θεοδώρας, η οποία είχε πεθάνει πρόσφατα (548), όπως μαρτυρούν οι επιγραφές στα δοκάρια της οροφής. Και ίδρυσε το βυζαντινό καστρομονάστηρο, το οποίο αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO. Εργο του αρχιτέκτονα Στεφάνου, η Μονή χωροθετήθηκε κοντά στο πηγάδι από το οποίο έπαιρναν μέχρι σχετικά πρόσφατα νερό οι μοναχοί εντός του περιβόλου της μονής και θεωρείται πως είναι το ίδιο πηγάδι όπου ο Μωυσής συνάντησε τη μελλοντική σύζυγό του Σεπφώρα, ενώ φρόντιζε τα ζωντανά του, κοντά στο σημείο όπου είδε την Καιόμενη Βάτο.
Για τρεις θρησκείες
Η επισήμως αναφερόμενη ως Ιερά Αυτόνομος Βασιλική Μονή Αγίας Αικατερίνης του Αγίου και Θεοβαδίστου Ορους Σινά έγινε γνωστή ως Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά μετά τη μεταφορά του λειψάνου της Αγίας Αικατερίνης στο Ιερό Βήμα του καθολικού. Η μονή, που βρίσκεται σε γη ιερή για τον ιουδαϊσμό, τον χριστιανισμό και το Ισλάμ, προστατεύτηκε ήδη από τον ίδιο τον Προφήτη Μωάμεθ με την έκδοση του Αχτιναμέ – ενός εγγράφου επικυρωμένου με το αποτύπωμα της παλάμης του, στο οποίο καταγράφονται τα δικαιώματα των χριστιανών να συνυπάρχουν με τους μωαμεθανούς. Ανάλογης προστασίας έτυχε και από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ο οποίος εξέδωσε το 1799 ειδικό θέσπισμα από την Αίγυπτο.
Κέντρο παγκόσμιου προσκυνήματος με προσφορές από ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο, η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης αποτελεί θησαυροφυλάκιο με σημαντικά δείγματα πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης και έχει χαρακτηριστεί ως «συμπυκνωμένο Βυζάντιο», καθώς εκτός από τον τεράστιο πλούτο χειρογράφων που διαθέτει – περί τους 4.500 κώδικες – σώζει την παλαιότερη γνωστή φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα και τις εικόνες του Αποστόλου Πέτρου και της Θεοτόκου ένθρονης και πλαισιωμένης με αγίους. Πρόκειται για έργα που έχουν δημιουργηθεί με εγκαυστική τεχνική – όπως τα πορτρέτα Φαγιούμ – και αποτελούν εξαιρετικά δείγματα τέχνης στην προ Εικονομαχίας περίοδο, που φιλοτεχνήθηκαν κατά πάσα πιθανότητα στην Κωνσταντινούπολη.