Η Μονεμβασιά προσελκύει μεγάλο τουριστικό ενδιαφέρον, έχοντας μία μοναδική θέα, αλλά και μία ιδιαίτερη μορφολογία, λόγω της λάξευσής της πάνω σε έναν βράχο.
Η μικρή πόλη γοητεύει τους επισκέπτες με τις βυζαντινές εκκλησίες της, αλλά και τα ετοιμόρροπα μέγαρα που διαθέτει, παραπέμποντας σε μία εποχή αρκετά πίσω από το σήμερα.
Όμως, ένα σχέδιο για την κατασκευή τελεφερίκ στην κορυφή πάνω από την περιοχή, έχει προβληματίσει την τοπική κοινότητα.
Το τελεφερίκ που διχάζει
Η κορυφή της Μονεμβασιάς είναι επί του παρόντος προσβάσιμη μόνο μέσω ενός ελικοειδούς, 240 μέτρων πέτρινου μονοπατιού, αποτελώντας μία αρκετά εξαντλητική ανάβαση.
Οι αρχές λένε ότι το τελεφερίκ πρόκεται να καταστήσει την τοποθεσία προσβάσιμη για επισκέπτες με περιορισμένη κινητικότητα.
Όμως το σχέδιο έχει αντιμετωπιστεί με αντιδράσεις και νομικές προκλήσεις από πολιτιστικές ομάδες και κατοίκους που λένε ότι θα υπονομεύσει το προστατευόμενο καθεστώς του βράχου, αναφέρει δημοσίευμα των New York Times.
«Αυτό το τεράστιο πράγμα θα μεταμόρφωνε το τοπίο», ανέφερε η Νίκη Βαΐτσου, αρχιτέκτονας που είναι πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Μονεμβασίας, μιας οργάνωσης αφιερωμένης στη διατήρηση της ιστορίας και της ταυτότητας της πόλης.
Ο σύλλογος ήταν μία από τις δύο ομάδες που κατέθεσαν προσφυγή κατά του έργου στο ανώτατο δικαστήριο της Ελλάδας, υπόθεση που έχει προγραμματιστεί να εκδικαστεί τις ερχόμενες μέρες. Πολλά από τα περίπου 70 μέλη της ομάδας είναι ιδιοκτήτες ακινήτων στην κάτω πόλη, γνωστή στην περιοχή ως «το κάστρο».
Τον Μάρτιο, η Europa Nostra, μια ομοσπονδία για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριέλαβε τη Μονεμβασιά, η οποία ιδρύθηκε τον έκτο αιώνα, σε έναν κατάλογο με τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης.
Η νεότερη πόλη, γνωστή ως Γέφυρα, με πληθυσμό περίπου 1.200 κατοίκων, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό που συνδέεται με το κάστρο.
«Θα καταστραφεί εντελώς η περιοχή», δήλωσε η Έφη Αναγνοπούλου, 43 ετών, ξεναγός που ζει σε ένα χωριό κοντά στη Γέφυρα. Όπως τόνισε, ανησυχεί ότι οι μοναδικές ιδιότητες της Μονεμβασιάς θα θυσιαστούν για να ικανοποιηθεί ο αυξανόμενος αριθμός τουριστών.
Ο αντιδήμαρχος Μονεμβασιάς, Σταύρος Χριστάκος, δήλωσε ότι είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πόσοι επισκέπτες έρχονται κάθε χρόνο, επειδή οι περισσότεροι φθάνουν οδικώς ή με μικρά σκάφη από κρουαζιερόπλοια.
Πολλοί ντόπιοι όμως αντιδρούν καθώς υποστηρίζουν ότι οι αριθμοί έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια.
«Θα μπορούσαμε να γίνουμε μια μικρή Μύκονος», λέει η κ. Αναγνοπούλου, αναφερόμενη στο ιδιαίτερα πολυσύχναστο νησί.
Ο κ. Χριστάκος απέρριψε αυτές τις ανησυχίες, λέγοντας ότι ο στόχος του τελεφερίκ δεν ήταν η αύξηση του τουρισμού. «Δεν θέλουμε να προσελκύσουμε περισσότερο κόσμο, θέλουμε να είναι προσβάσιμο για όλους», είπε.
Όμως, παραδέχθηκε ότι το τελεφερίκ θα μπορεί να μεταφέρει έως και 160 άτομα την ώρα, πολύ περισσότερα από τους περίπου 100 που εκτιμάται ότι επισκέπτονται καθημερινά το πάνω μέρος της πόλης το καλοκαίρι.
Για τον τουρισμό ή για την προσβασιμότητα το σχέδιο στην Μονεμβασιά;
Ο Κώστας Πασχαλίδης, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, δήλωσε ότι αισθάνεται ότι ο κύριος στόχος του έργου είναι να εξυπηρετήσει τον μαζικό τουρισμό και όχι να διευκολύνει τα άτομα με περιορισμένη κινητικότητα να φτάσουν στην κορυφή. Σημείωσε ότι σε μεγάλο μέρος της κάτω πόλης δεν υπάρχει πρόσβαση για αναπηρικά αμαξίδια. «Θα πρέπει πρώτα να λύσουν αυτό το πρόβλημα», είπε.
Το τελεφερίκ, όπως προβλέπεται από τις αρχές, πρόσθεσε, ήταν «κάτι φαραωνικό που ταιριάζει περισσότερο σε λούνα παρκ».
Όπως τονίζει το δημοσίευμα των New York Times, πολλοί ντόπιοι δήλωσαν ότι πιο πιεστικά προβλήματα παρέμεναν ανεπίλυτα στην πόλη, όπως η κακή ποιότητα του νερού και το ανεπαρκές σύστημα αποχέτευσης.
Ο Χρήστος Γιάννου, 76 ετών, συνταξιούχος Ελληνοκαναδός χειρουργός που ζει στην Μονεμβασιά και διατηρεί δύο ξενώνες με την Ελβετίδα σύζυγό του, Ιζαμπέλ Σονάρντ, δήλωσε ότι αντιτίθεται στο τελεφερίκ για αισθητικούς λόγους, αλλά και επειδή θέλει ο τουρισμός να παραμείνει σε «ανθρώπινα επίπεδα».
Το νερό, το οποίο πρέπει να διοχετεύεται με αγωγούς από την ηπειρωτική χώρα, αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Γιάννου, τόσο από άποψη ποιότητας όσο και από άποψη έλλειψης. «Δεν έχει νόημα να έχεις τελεφερίκ αν πρέπει να λες στους τουρίστες ότι δεν μπορούν να κάνουν ντους», είπε.
Ο κ. Χριστάκος είπε ότι ένα σχέδιο για μια μονάδα αφαλάτωσης εγκρίθηκε αυτό το μήνα από τις τοπικές αρχές, αλλά δεν ήταν σαφές πότε θα ξεκινήσει η κατασκευή.
Άλλοι κάτοικοι και έμποροι στη Μονεμβασιά λένε τάσσονται υπέρ του τελεφερίκ.
Ο Τάκης Παπαδάκης, 60 ετών, διατηρεί έναν ξενώνα σε ένα μετασκευασμένο μοναστήρι και ένα κατάστημα. Διοργανώνει επίσης βραδιές γευσιγνωσίας κρασιού όπου το 70% των συμμετεχόντων είναι άνω των 65 ετών, όπως είπε.
«Πολλοί είναι λυπημένοι που δεν μπορούν να κάνουν την ανάβαση στην άνω πόλη», είπε ο κ. Παπαδάκης. «Πρέπει να συμβαδίζουμε με την εποχή».
Η Χρυσάφω Καρκάνη, 75 ετών, συνταξιούχος αρχιτέκτονας και καλλιτέχνης που διατηρούσε κατάστημα στο κάστρο, δήλωσε ότι θα καλωσόριζε το τελεφερίκ επειδή δεν ήταν σε θέση να κάνει την ανάβαση στην κορυφή από τότε που ένα ατύχημα προ πενταετίας την ανάγκασε να περπατάει με πατερίτσες.
«Μου λείπει η θέα», είπε.