Στη φάση προετοιμασίας της ΝΔ για την τέταρτη στα χρόνια της Μεταπολίτευσης αναθεωρητική διαδικασία το 2018, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έφερνε στην πρώτη γραμμή το άρθρο 24 του Συντάγματος για την προστασία του περιβάλλοντος. Το έβαζε, τότε, δίπλα σε μια άλλη κεντρική επιδίωξη της ΝΔ, το άρθρο 16 για τα ιδιωτικά ΑΕΙ. Και τα δύο παραμένουν βασικές προτεραιότητές του, ενόψει της εκκίνησης της διαδικασίας της συνταγματικής αναθεώρησης στο τέλος του 2025 ή το αργότερο στις αρχές του 2026. Μόνο που το ένα, το «24» για τα δάση και την ενεργό πολεοδομία, λειτουργεί ήδη ως πεδίο προβληματισμού. Διότι συνολικά το χωροταξικό – οικιστικό ζήτημα φτάνει στον ιδεολογικό πυρήνα της ΝΔ με ενδεικτική την αγωνιώδη αναζήτηση λύσης για τα όρια των οικισμών ύστερα από την αναστάτωση στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ και σε ιδιοκτήτες οικοπέδων, ενώ κατά καιρούς έχουν υπάρξει φωνές (από τον νομικό κόσμο, περιβαλλοντικές οργανώσεις κ.ο.κ.) που εστιάζουν στην ανάγκη μιας ολιστικής προσέγγισης με σύγχρονη χωροταξική – πολεοδομική νομοθεσία.
Οσα συζητούνται παρασκηνιακά για το πιθανό περιεχόμενο μιας αναθεώρησης στις έξι παραγράφους του άρθρου 24 μαρτυρούν ότι είναι πολλά εκείνα που δυσκολεύουν την εξίσωση για τους επιτελείς της κυβέρνησης: κορυφαίος παράγοντας εκτιμά ότι «και μόνο η πλούσια νομολογία» που υπάρχει «στενεύει τα περιθώρια», ενώ (και) σε πολιτικό επίπεδο η κυβέρνηση θέλει να χειριστεί προσεκτικά το θέμα, μεταξύ άλλων για να αποφύγει τυχόν κατηγορίες ότι επιδιώκει αναθεώρηση γιατί σχεδιάζει «επίθεση» κατά των δασών.
Προς το παρόν η προσοχή της κυβέρνησης πέφτει στη σύνταξη νέας ρύθμισης για τους οικισμούς μέσα στον μήνα που θα συνυπολογίζει – σύμφωνα με την εντολή του Μαξίμου στο αρμόδιο υπουργείο – τις επιταγές του Συντάγματος για την προστασία της ιδιοκτησίας και της αποκέντρωσης. Με λίγα λόγια η κυβέρνηση κάνει προς το παρόν τις αναγκαίες σταθμίσεις – συνταγματικές, πολεοδομικές κ.ο.κ. –, ενώ κυβερνητικοί παράγοντες εκτιμούν ότι θα μπορούσε τελικά να κατοχυρωθεί συνταγματικά αυτή η νέα ρύθμιση που αναμένεται να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων δημογραφικές «ρήτρες» για τη δυνατότητα δόμησης στην περι-οικιστική ζώνη. Κατά τ’ άλλα, το γαλάζιο σκεπτικό για την ανάγκη να κριθεί αναθεωρητέο το «24» περιλαμβάνει τα εξής: να πέσει βάρος στη «βιώσιμη ανάπτυξη» (αν και υπάρχει ήδη η αρχή της αειφορίας), να αναφερθεί ρητά η κλιματική αλλαγή (μια δέσμευση του κράτους για μέτρα αντιμετώπισής της), να υπάρξει θεσμική θωράκιση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και διαφύλαξη των υδάτινων πόρων, να κατοχυρωθεί η υποχρεωτική αναδάσωση σε κατεστραμμένα από πυρκαγιά δάση κ.λπ.
Εκτός από το άρθρο 24, για το οποίο ο Μητσοτάκης έλεγε προ ετών ότι ως δάσος πρέπει να λογίζεται έκταση η οποία «θα φέρει τα χαρακτηριστικά του δάσους την 11η Ιουνίου 1975», δηλαδή την ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ το Σύνταγμα, την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η ΝΔ δείχνει ως έναν βαθμό η πρόταση που είχε καταθέσει το κόμμα το 2018 – με τις όποιες αναδιατυπώσεις και επικαιροποιήσεις χρειαστούν. Τότε είχε προτείνει αλλαγές σε συνολικά 57 άρθρα. Ο Μητσοτάκης έριξε ήδη στο τραπέζι (πετώντας το γάντι στο ΠΑΣΟΚ, προτού καν ανοίξει επίσημα η διαδικασία) τα άρθρα 16 για την ανώτατη εκπαίδευση, 86 περί ευθύνης υπουργών και 103 για την άρση μονιμότητας και τη συνταγματική κατοχύρωση στο Δημόσιο. Είναι όμως πολύ περισσότερα τα άρθρα του Συντάγματος που κοιτάζει η ΝΔ, επιδιώκοντας αλλαγές από το πολιτικό σύστημα έως τον εκλογικό χρόνο και τα δημοσιονομικά. Για παράδειγμα, πιθανώς να προταθούν το άρθρο 53 με στόχο οι βουλευτικές εκλογές να διενεργούνται σταθερά ανά τετραετία (και η Βουλή να μπορεί να αυτοδιαλυθεί με απόφαση από την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού βουλευτών), το άρθρο 72 για καθιέρωση προληπτικού ελέγχου συνταγματικότητας σε κάθε ψηφισμένο νομοσχέδιο κ.ά. Ως προς τη διαδικασία, η τωρινή Βουλή είναι η προτείνουσα, αναθεωρητική θα είναι η επόμενη, που σημαίνει ότι ουσιαστικός ορίζοντας για αλλαγές στον καταστατικό χάρτη της χώρας είναι το 2028.