Η Φωτιά της Φήμης και ο Καπνός της Απάτης
Ξαφνικά, ανήμερα της επετείου της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, 572 χρόνια μετά, ακόμα μία «άλωση».
Η Άλωση της Ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά στην Αίγυπτο. Πανικός, οργή, κατάρες, για τον Σίσι και τον Μητσοτάκη, που παρά τις αγκαλιές και τις τριμερείς συνέβαλαν ο καθένας με τον τρόπο του, στο ανοσιούργημα. Μόνο που δεν υπήρξε κανένα ανοσιούργημα για τον τόπο στον οποίο ο Μωυσής αντίκρισε τη φλεγόμενη βάτο. Το αιγυπτιακό κράτος, έλεγαν τα τρολ που αναπαρήχθησαν δυστυχώς και από τα ΜΜΕ, με μια δικαστική απόφαση, έβαζε χέρι στην περιουσία της Μονής, πετούσε έξω τους μοναχούς και έριχνε μαύρο πέπλο σε ένα μνημείο που στέκει εκεί για 15 αιώνες. «Η Αίγυπτος κλείνει την Αγία Αικατερίνη», ανέφεραν. «Άλωση του Σινά», «χαστούκι στον Χριστιανισμό», «ντροπή για την Ελλάδα», «η ανικανότητα Μητσοτάκη οδήγησε σε νέα εθνική ήττα»… όλα αυτά έπεφταν στα καρφιά στα πληκτρολόγια στα social media.
Η οργή φούντωσε, οι πιστοί ήταν έτοιμοι να φύγουν εθελοντές για το Ελ Αλαμέιν (κοντά πέφτει) και οι φωνές για προδοσία και καταστροφή έφτιαχναν ένα περίπου πολεμικό κλίμα.
Λίγη συγκρατήθηκαν και διερωτήθηκαν αν όλα αυτά είναι αλήθεια ή μήπως κάποιοι, με ύπουλο τρόπο, έπαιξαν με την ιερότητα ενός συμβόλου για να σπείρουν σύγχυση και φόβο;
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου βγήκε μπροστά και έβαλε τα πράγματα στη θέση τους: «Η Μονή δεν κινδυνεύει. Η απόφαση δεν αγγίζει το θρησκευτικό της καθεστώς ούτε τα κειμήλιά της». Καθαρό, ξάστερο, αδιαπραγμάτευτο. Κι όμως, η φωτιά είχε ήδη ανάψει. Ποιος έριξε το σπίρτο; Ποιος φούσκωσε μια διοικητική απόφαση σε σενάριο καταστροφής; Και γιατί η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, έγινε πάλι στόχος;
Αντιστάθηκε στον χρόνο και τους κατακτητές
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης δεν είναι απλώς ένα μοναστήρι. Είναι ένα θαύμα. Χτισμένη τον 6ο αιώνα από τον Ιουστινιανό, ανάμεσα στο 548 και το 565 μ.Χ., στους πρόποδες του Σινά, εκεί όπου ο Μωυσής άκουσε τη φωνή του Θεού, στέκει τόσους αιώνες σαν βράχος που δεν λυγίζει. Είναι το αρχαιότερο χριστιανικό μοναστήρι που λειτουργεί αδιάκοπα, ένας τόπος που φιλοξένησε μοναχούς, προσκυνητές και πνευματικούς θησαυρούς που δεν μετριούνται με χρήμα. Η βιβλιοθήκη της, με χιλιάδες χειρόγραφα και κώδικες, είναι παγκόσμια κληρονομιά. Οι εικόνες της, τα κειμήλιά της, οι τοιχογραφίες της μιλούν για αιώνες πίστης, τέχνης και αντοχής.
Και ποιος την προστάτεψε; Όχι μόνο οι μοναχοί, όχι μόνο οι πιστοί. Ο ίδιος ο Μωάμεθ, ο ιδρυτής του Ισλάμ, έβαλε την υπογραφή του στην «Αχτιναμέ», τη διαθήκη που εγγυάται την ασφάλεια της Μονής. Το έγγραφο αυτό, με το αποτύπωμα της παλάμης του, φυλάσσεται ακόμη στη Μονή, σαν απόδειξη ότι η πίστη μπορεί να ενώνει, όχι να διχάζει. Από τους Βυζαντινούς στους Άραβες, από τους Οθωμανούς στους Ναπολεόντειους πολέμους και τις σύγχρονες αναταραχές, η Μονή άντεξε. Ούτε σπαθί, ούτε φωτιά, ούτε πολιτικές ίντριγκες την έριξαν. Το 2002, η UNESCO την ανακήρυξε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, σφραγίζοντας τη μοναδικότητά της.
Εχθρός το ψέμα
Η προχθεσινή ψευδολογία δεν ήταν τυχαία. Μια προχθεσινή δικαστική απόφαση, που αφορούσε διοικητικά ζητήματα, φούσκωσε σαν τσουνάμι από ελληνικά τρολ και μετά από ΜΜΕ και ιστοσελίδες. «Η Μονή κλείνει», «οι μοναχοί διώκονται», «η Αίγυπτος δημεύει το Σινά». Οι λέξεις βαριές, οι τίτλοι ιντριγκαδόρικοι, η αλήθεια… χαμένη στη μετάφραση. Το Κάϊρο απάντησε με σαφήνεια: «Κανένα κλείσιμο, καμία δήμευση, καμία απειλή». Η απόφαση δεν άγγιζε το ιερό καθεστώς της Μονής, ούτε τα κειμήλιά της, ούτε τους μοναχούς της. Ήταν ένα γραφειοκρατικό ζήτημα, που κάποιοι το φούσκωσαν σε παγκόσμιο σκάνδαλο.
Πώς φτάσαμε εδώ; Η Μονή έχει βρεθεί ξανά στο στόχαστρο. Το 2015, μια παρόμοια δικαστική εκκρεμότητα είχε προκαλέσει αναταραχή, αλλά η διπλωματία λειτούργησε. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, σε συνάντησή τους πριν λίγες εβδομάδες, έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους, δηλώνοντας ότι η Μονή είναι «κοινή κληρονομιά» και ότι η προστασία της είναι αδιαπραγμάτευτη. Τότε, γιατί ξαναφούντωσε το ψέμα; Ποιος κερδίζει από τον πανικό; Ποιος ρίχνει λάδι στη φωτιά, εκμεταλλευόμενος την ευαισθησία ενός λαού που βλέπει τη Μονή ως κομμάτι της ψυχής του;
Αν και η απάντηση είναι σχεδόν αυτονόητη δεν χρειάζεται να αναφερθούμε σε αυτούς που κρύβονται πίσω από τέτοιου είδους πρακτικές.
Η Μονή και ο ελληνισμός
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης δεν είναι μόνο πέτρες και εικόνες. Είναι μαζί με τους Άγιους Τόπους, η καρδιά του Ελληνορθόδοξου κόσμου, της Μέσης Ανατολής που συνδέει την Ελλάδα με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Οι Έλληνες μοναχοί της, με την αφοσίωσή τους, κρατούν ζωντανή μια παράδοση αιώνων. Η βιβλιοθήκη της, με τα χειρόγραφα που μελετούν ερευνητές από κάθε γωνιά του πλανήτη, είναι ένας θησαυρός που δεν ανήκει μόνο στους Έλληνες, αλλά στην ανθρωπότητα. Οι προσκυνητές, που φτάνουν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο, βρίσκουν εκεί πνευματική γαλήνη και ιστορική συνέχεια.
Η Μονή είναι γέφυρα πολιτισμών. Η προστασία της από τον Μωάμεθ, η αντοχή της σε πολέμους και κατακτήσεις, η αναγνώρισή της από την UNESCO την καθιστούν σύμβολο ενότητας. Όταν ο πατέρας Πορφύριος, επικεφαλής του Μετοχίου της Μονής στην Αθήνα, και ο Γιώργος Καλαντζής, γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων, μίλησαν πριν λίγους μήνες με την αιγυπτιακή κυβέρνηση, δεν υπερασπίστηκαν μόνο ένα μοναστήρι. Υπερασπίστηκαν μια ιδέα σημειώνοντας πως η πίστη και η ιστορία δεν κλείνονται σε δικαστικά έγγραφα ούτε πνίγονται από φήμες.
Το άρθρο Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά: Μύθοι, Ψέματα και Ιστορία εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.