Κώστας Πετρόπουλος: Ο θρύλος των τραμ της Μελβούρνης

Από την Κυνηγού Μεσσηνίας, ένα μικρό χωριό λίγο έξω από την Καλαμάτα, μέχρι τη Μελβούρνη της Αυστραλίας, η διαδρομή του Κώστα Πετρόπουλου δεν ήταν ποτέ απλή.

«Ήρθα δεκαεννιά χρονών, ψάχνοντας για μια καλύτερη δουλειά, μια νέα αρχή», θυμάται. Ήταν Δεκέμβριος του 1964 όταν το καράβι «Κύπρος» τον έφερε στη Λεμεσό, κι από εκεί, με το θρυλικό «ΠΑΤΡΙΣ», έφτασε ως το Freemantle και τελικά στη Μελβούρνη στις 28 Ιανουαρίου 1965.

«Δεν ήξερα λέξη Αγγλικά. Στενοχωριόμουν πολύ, ένιωθα χαμένος», λέει στον «Νέο Κόσμο». Πήγε σε νυχτερινό σχολείο, αλλά δεν μάθαινε τίποτα και το παράτησε. Όμως δεν το έβαλε κάτω — αγόρασε το βιβλίο «Αγγλικά άνευ διδασκάλου» και διάβαζε μόνος. Μέχρι που έμαθε…

Ο Κώστας Πετρόπουλος. Φωτογραφίες: Supplied

ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΠΕΛΟ

Η αρχή στη Μελβούρνη ήταν δύσκολη. Έμενε με τον αδελφό του και τέσσερις άλλες οικογένειες σε ένα σπίτι, μέχρι που βρήκαν κάτι πιο άνετο. Μέσα σε δύο μέρες έπιασε δουλειά σε υφαντουργείο στο East Bentleigh. Ακολούθησε το εργοστάσιο ανταλλακτικών αυτοκινήτων της Repco, μετά ένα εργοστάσιο ηλεκτρικών σομπών. «Άλλαζα δουλειές ψάχνοντας το καλύτερο», λέει ο κ. Πετρόπουλος.

Ώσπου ήρθε η στιγμή που άλλαξε τη ζωή του:

«Πήγα να δω έναν ξάδελφό μου στο σπίτι του στη Μελβούρνη. Μόλις γύρισε από τη δουλειά του τον είδα να μπαίνει στην πόρτα φορώντας μαύρη στολή κι ένα βαρύ καπέλο, με σήμα. Ήταν σαν να έμπαινε στρατηγός. Τον ρωτάω ‘τι δουλειά κάνεις, ξάδερφε;’ — μου λέει, ‘είμαι οδηγός στα τραμ. Και τότε, ένιωσα κάτι να με τραβάει εκεί», θυμάται ο ίδιος.

Με την καθοδήγηση του ξαδέλφου και αρκετή προσωπική προσπάθεια να ξεπεράσει το εμπόδιο της γλώσσας για να μπορέσει να περάσει το τεστ που απαιτούνταν για την πρόσληψή του στα τραμ, τελικά τα κατάφερε και στις 15 Μαρτίου του 1968 έπιασε δουλειά στο Malvern Depot ως εισπράκτορας. Εκεί άρχισε το μεγάλο του ταξίδι.

Η στολή του εισπράκτορα ήταν το πρώτο πράγμα που εντυπωσίασε τον Κώστα Πετρόπουλο και τον ώθησε σε μια καριέρα στα τραμ

ΜΙΑ ΖΩΗ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΡΑΓΕΣ

Η εξέλιξη του Κώστα Πετρόπουλου μέσα στον Οργανισμό ήταν διαρκής. Μετά από λίγα χρόνια έγινε οδηγός. Στη συνέχεια, depot starter, multifunctional officer, και από το 1999, Control Centre Operator.

«Είναι απίστευτο τι έζησα όλα αυτά τα χρόνια. Από επεκτάσεις γραμμών, κλείσιμο depots, ιδιωτικοποιήσεις, μέχρι το 2004 που η Yarra Trams ανέλαβε το δίκτυο», λέει.

Υπήρξε συνδικαλιστής για 27 χρόνια, εκπροσωπώντας συναδέλφους του από όλα τα depots και τα γραφεία. «Έζησα από κοντά την περίφημη απεργία του 1989 που κράτησε 33 μέρες».

«Τα τραμ δεν ήταν μόνο δουλειά για μένα. Ήταν οικογένεια», λέει. Και το απέδειξε: το 2023, σε ηλικία 78 ετών, ανέβηκε μόνος στον Όλυμπο και σήκωσε στην κορυφή ένα αυτοσχέδιο λάβαρο της Yarra Trams. «Το είχα υποσχεθεί στους συναδέλφους. Δεν μπορούσα να μην το κάνω». Ήταν η τρίτη φορά που… κατακτούσε το βουνό — και φέτος σχεδιάζει την τέταρτη.

ΕΙΣΠΡΑΤΤΟΝΤΑΣ… ΜΝΗΜΕΣ

Στη μακρά του διαδρομή, τα τραμ χάρισαν απλόχερα στον Κώστα Πετρόπουλο στιγμές χαράς, αλλά και στιγμές που απαιτούσαν γρήγορη σκέψη και ψυχραιμία — στιγμές που δοκίμασαν τα αντανακλαστικά και την καρδιά του. Γιατί πάνω στις ράγες, το απρόβλεπτο ποτέ δεν λείπει.

«Θυμάμαι μια μέρα στην Toorak Road σε μια απότομη ανηφόρα όπου τερμάτιζαν τα τραμ. Κάποια στιγμή βγήκε η κεραία του τραμ και έπρεπε να έρθουν οι ειδικοί για να τη φτιάξουν. Όταν έφτασαν ανέβηκαν στην οροφή μαζί με τον οδηγό για να για να λύσουν την κεραία για να την κατεβάσουν κάτω. Εγώ ήμουν επιθεωρητής δρόμου εκείνη την ημέρα και βρέθηκα στο σημείο πριν από όλους. Καθώς παρακολουθούσα τις προσπάθειές τους συνειδητοποίησα ότι το τραμ άρχισε να κυλάει στην κατηφόρα, μόνο του χωρίς οδηγό. Η καρδιά μου χτύπησε δυνατά. Έτρεξα όσο πιο γρήγορα μπορούσα, ανέβηκα από το πίσω μέρος — ευτυχώς ήταν ανοιχτό — και με όλη μου τη δύναμη τράβηξα το χειρόφρενο. Αν δεν το έκανα, το τραμ θα έπεφτε σε αυτοκίνητα, σε κόσμο. Αυτή τη στιγμή δεν την ξεχνάω ποτέ… είναι από εκείνες που χαράζονται μέσα σου», μοιράζεται ο κύριος Κώστας.

Ωστόσο, δεν έλειπαν κι εκείνα τα μικρά, ευτράπελα που έδιναν «χρώμα» στην καθημερινότητα.

«Θυμάμαι όταν ήμουν εισπράκτορας στη High Street, υπήρχε ένας τυφλός επιβάτης στο τραμ και έπρεπε να τον βοηθήσω να κατέβει στη στάση του και να ανέβει στο πεζοδρόμιο. Έτσι κι έκανα — τον οδήγησα ως το πεζοδρόμιο, αλλά μέχρι να γυρίσω πίσω, άνοιξε το φανάρι και ο οδηγός, χωρίς να περιμένει το κουδουνάκι που του χτυπούσαμε, έφυγε και με άφησε πίσω! Τελικά πήρα το επόμενο τραμ, κι ευτυχώς πιο κάτω κατάλαβε ότι έλειπα και με περίμενε», λέει γελώντας.

Παρόλη την αγάπη του στη δουλειά του, εκείνο που σίγουρα δε νοσταλγεί είναι το… βάρος της. Το μυαλό και κυρίως το σώμα του δεν ξεχνούν πόσο βαριά ήταν η τσάντα του εισπράκτορα: «Γεμάτη κέρματα… παρακαλούσαμε για χαρτονομίσματα για να ελαφρύνουμε το βάρος. Κι όταν δίναμε ρέστα στους επιβάτες σε αμέτρητα κέρματα, πολλές φορές άναβαν φασαρίες».

Θυμάται ακόμα τους χειμώνες που έκανε «τόσο κρύο που τα χέρια μου πάγωναν. Δεν μπορούσα να μετρήσω τα λεφτά». Και τα καλοκαίρια με την «πολύ ζέστη, που γινόταν χειρότερη με τον κόσμο στρυμωγμένο». Ο λόγος, όπως εξηγεί ο κύριος Κώστας είναι απλός: «Τα τραμ τότε δεν ήταν όπως είναι σήμερα… Είχαμε εκείνα τα παλιά τραμ με τα blinds από καμβά που τα τραβούσαμε κάτω, κι απλώς ένα ξύλο στη μέση για να μη πέσει κάποιος έξω. Οπότε τι κρύο και ζέστη να κρατήσουν;».

Η ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Ο Κώστας Πετρόπουλος, έχοντας δει αμέτρητους επιβάτες να ανεβοκατεβαίνουν στα βαγόνια εδώ και σχεδόν έξι δεκαετίες, παρατηρεί πώς τα τραμ έγιναν καθρέφτης μιας κοινωνίας που άλλαξε πρόσωπο. Και μαζί με την πόλη, άλλαξε κι ο κόσμος της.

«Παλιά η Μελβούρνη ήταν άλλη. Στις έξι το απόγευμα έκλειναν τα πάντα, ερήμωνε η πόλη. Τα κτίρια είχαν το πολύ τρία-τέσσερα πατώματα, όχι οι ουρανοξύστες που βλέπεις τώρα. Τότε οι άνθρωποι ήταν εργαζόμενοι κι όταν ανέβαιναν στο τραμ, πλήρωναν το εισιτήριό τους. Τώρα… ο μισός κόσμος δεν πληρώνει, ανεβαίνουν, κάνουν φασαρίες, κλέβουν τσάντες. Τότε αφήναμε τα λεφτά έξω από την πόρτα για τον γαλατά και δεν τα πείραζε κανείς, τώρα κλειδαμπαρώνουμε και τα σπίτια», διαπιστώνει με πικρία.

Ο Κώστας Πετρόπουλος σε παιδική ηλικία με τον πατέρα του στο σπίτι τους στην Κυνηγού Μεσσηνίας

ΤΟ ΤΕΡΜΑ ΜΙΑΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

Αν και μπορούσε να είχε αποχωρήσει πολύ νωρίτερα, ο Κώστας Πετρόπουλος αρνιόταν να εγκαταλείψει την υπηρεσία. Εν τέλει, μετά από 57 χρόνια, ήρθε η ώρα της συνταξιοδότησης.

«Μου πήρε δύο μήνες να το δεχτώ. Ένιωθα ότι τα τραμ είναι το σπίτι μου. Περισσότερα χρόνια πέρασα εκεί, παρά με την οικογένεια. Τα αγάπησα γιατί δεν μου έδωσαν μόνο μια δουλειά. Με βοήθησαν να σταδιοδρομήσω, να χτίσω το σπίτι μου, να έχω οικονομική άνεση να περνώ ωραία με τους δικούς μου. Δεν μπορώ να τα εγκαταλείψω. Πού και πού θα πηγαίνω να βλέπω τους συναδέλφους».

Τώρα, όμως, αρχίζει για τον κύριο Κώστα ένα νέο κεφάλαιο — μια καθημερινότητα που δεν θα μετριέται σε βάρδιες και δρομολόγια, αλλά σε όσα αγαπά πραγματικά και περίμεναν υπομονετικά στο περιθώριο. «Στο σπίτι έχω μεγάλη βιβλιοθήκη, γεμάτη βιβλία και σημειώσεις για την αρχαιολογία και τη μυθολογία, που με συναρπάζουν μια ζωή. Αν βρω τον χρόνο, ποιος ξέρει; Ίσως γράψω κι εγώ το δικό μου βιβλίο», λέει με χαμόγελο.

Προς το παρόν δε χάνει συνάντηση στο «Φιλοσοφικό Καφενείο» όπου μαζί με τα άλλα μέλη συζητούν για «πολύ ενδιαφέροντα θέματα», και σχεδιάζει ταξίδια. «Υπάρχουν ακόμη χώρες που δεν έχουμε δει με τη σύζυγό μου, ευκαιρία είναι τώρα».

Όσο για το αν σκέφτεται να επιστρέψει μόνιμα στην Ελλάδα; «Δεν σκέφτομαι κάτι τέτοιο. Εδώ είναι η οικογένεια πια», απαντά.

“ΠΑΤΡΙΣ” Ιανουάριος 1965. Φωτογραφία: Supplied

ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΤΑΣΗ: ΟΔΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ

«Ποιος είναι, λοιπόν, ο Κώστας Πετρόπουλος;» τον ρωτώ. Εκείνος χαμογελά: «Ένας άνθρωπος φανατικός με τα τραμ, την αρχαιολογία και τη μυθολογία. Όλη μου η ζωή είναι εκεί. Νομίζω αυτό τα λέει όλα».

«Κι αν δεν ήταν τα τραμ;», επιμένω. «Σίγουρα θα είχα ακολουθήσει άλλη καριέρα. Ίσως πήγαινα στο πανεπιστήμιο. Ίσως το κάνω ακόμα… ποιος ξέρει;», μου απαντά με μια σπίθα στο βλέμμα.

Μετά από 57 χρόνια πάνω στις γραμμές των τραμ της Μελβούρνης, ο Κώστας Πετρόπουλος αποχαιρετά την επαγγελματική του οικογένεια αλλά όχι τα όνειρα. Γιατί, όπως φαίνεται, δεν είναι ποτέ αργά να ακολουθήσεις μια καινούρια διαδρομή, έστω κι αν αυτή περνάει από τις σελίδες ενός βιβλίου, το τραπέζι του φιλοσοφικού καφενείου ή τα έδρανα του Πανεπιστημίου.

Ο Κώστας Πετρόπουλος στη Μελβούρνη το 1970
Ο Κώστας Πετρόπουλος τα πρώτα χρόνια της άφιξής του στη Μελβούρνη
Για 57 ολόκληρα χρόνια τα τραμ ήταν η ζωή του Κώστα Πετρόπουλου. Φωτογραφία: Supplied
Ο Κώστας Πετρόπουλος στο control room to 1999
Στο «ΠΑΤΡΙΣ» τον Γενάρη του 1965. Ταξιδεύοντας γεμάτος όνειρα κι ελπίδες για την Αυστραλία

The post Κώστας Πετρόπουλος: Ο θρύλος των τραμ της Μελβούρνης appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.