Τη δημιουργία μιας ισχυρής εθνικής Αρχής η οποία θα αναλάβει συνολικά την εποπτεία της αγοράς και την προστασία του καταναλωτή, στα πρότυπα Αρχών άλλων χωρών – κυρίως σκανδιναβικών –, ανακοίνωσε χθες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Οπως τόνισε ο Μητσοτάκης, το σουηδικό μοντέλο είναι αυτό που επιχειρεί η κυβέρνηση να εφαρμόσει στην Ελλάδα και αφορά τη δημιουργία μιας ενιαίας Αρχής, η οποία θα λειτουργεί παράλληλα με την Αρχή Ανταγωνισμού, θα πλαισιώνεται από υφιστάμενα στελέχη του Συνηγόρου του Καταναλωτή, της Γενικής Διεύθυνσης Αγοράς, της ΔΙΜΕΑ και ο ρόλος της θα είναι ο ουσιαστικός έλεγχος της αγοράς. Η νέα Αρχή θα ξεκινήσει τη λειτουργία της το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Στόχος της κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου Ανάπτυξης είναι να μπει ένα οριστικό τέλος στην πολυδιάσπαση που υπάρχει σήμερα μεταξύ διαφόρων υπηρεσιών που έχουν στην αρμοδιότητά τους τον έλεγχο της αγοράς. Η νέα Αρχή θα έχει την ευθύνη των ελέγχων, θα εξετάζει τις καταγγελίες καταναλωτών, θα μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις και πρόστιμα, αλλά και να επεμβαίνει για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών. Η Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή θα προσομοιάζει με αντίστοιχες Αρχές ευρωπαϊκών κρατών – όπως η Δανία και η Ιταλία – και κυρίως με τη Σουηδική Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή (Konsumentverket). Πρόκειται για ένα μοντέλο με αρμοδιότητες την εποπτεία της αγοράς, την προώθηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, την αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, την επίλυση διαφορών, τη συμβουλευτική υποστήριξη και την προστασία των ευάλωτων (ηλικιωμένων, ατόμων με αναπηρίες κ.ά.) καταναλωτών. Παρεμβαίνει σε υποθέσεις μείζονος σημασίας για το δημόσιο συμφέρον, ερευνά αυτεπάγγελτα, προειδοποιεί, επιβάλλει πρόστιμα και, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, προσφεύγει στα δικαστήρια κατά επιχειρήσεων που παραβιάζουν τη νομοθεσία. Η Ελληνική Αρχή Εποπτείας της Αγοράς θα είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή, υποκείμενη σε κοινοβουλευτικό έλεγχο στο πρότυπο της ΑΑΔΕ, με όργανα διοίκησης τον διοικητή και τρεις υποδιοικητές πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, με πενταετή θητεία. Οι υποδιοικητές θα έχουν αρμοδιότητες: Εποπτείας και Ελέγχου Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή, Συνηγόρου του Καταναλωτή και Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών της Αρχής.
Προστασία
Η κυβέρνηση προχωρά άμεσα στη δημιουργία της νέας Αρχής, ενώ στην κατεύθυνση θωράκισης της προστασίας των καταναλωτών θα ενεργοποιηθεί και ειδική εφαρμογή για τα κινητά τηλέφωνα (app), μέσω της οποίας οι καταναλωτές θα μπορούν να ενημερώνουν και να κινητοποιούν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Η εφαρμογή θα είναι έτοιμη εντός του ερχόμενου φθινοπώρου και μέσω αυτής οι καταναλωτές θα μπορούν να προχωρούν σε καταγγελίες για παραπλανητικές προσφορές και άλλες παραβάσεις που πέφτουν στην αντίληψή τους, ενώ θα έχουν και τη δυνατότητα να επισυνάπτουν φωτογραφικό ή βιντεοληπτικό υλικό, το οποίο θα είναι χρονοσημασμένο και γεωεντοπισμένο από την ίδια την εφαρμογή και θα αποτελεί αποδεικτικό υλικό.
Επίσης, μέσω άλλης εφαρμογής, το e-Καταναλωτής θα παρέχει καθημερινή ενημέρωση για τα σημεία όπου διαμορφώνεται η χαμηλότερη τιμή ανά προϊόν.
Επιπλέον, το επόμενο διάστημα έρχονται και μια σειρά πρόσθετες ρυθμίσεις, όπως η ειδική σήμανση σε προϊόντα σουπερμάρκετ που κυκλοφορούν σε μικρές συσκευασίες (μειωμένο μέγεθος), για την αποτροπή φαινομένων shrinkflation, αλλά και οι λαϊκές αγορές που θα είναι αποκλειστικά για παραγωγούς. Επίσης, το υπουργείο Ανάπτυξης προχωρά στην αλλαγή του τρόπου εμπορίας αγροτικών προϊόντων και πλέον τα τιμολόγια θα εκδίδονται μαζί με τα δελτία αποστολής. Η τιμή που θα αναγράφεται θα είναι ενδεικτική. Οταν εκδοθεί το οριστικό τιμολόγιο μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα από την ημερομηνία της αποστολής, η ενδεικτική τιμή θα μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί κατά 10%, αναλόγως των συνθηκών της αγοράς (τιμή εκκαθάρισης). Το οριστικό τιμολόγιο θα εξοφλείται όχι σε 60, αλλά σε 30 ημέρες από την έκδοσή του, ενώ η εξόφληση του οριστικού τιμολογίου, έστω και ύστερα από 75 ημέρες, θα εντοπίζεται από την ΑΑΔΕ (μέσω τραπεζών), χωρίς να χρειάζεται να υπάρξει καταγγελία από τον παραγωγό-αγρότη, και θα επιβάλλεται πρόστιμο.