ΜΙΑ ευχάριστη έκπληξη για τον γράφοντα ήταν η πρόσκληση του σεβασμιωτάτου κ. Κυρίλλου, να βρεθώ στην Μητρόπολη του Ζάγκρεμπ και της Λιουμπλιάνας, για την Ανάσταση. Η επίσκεψή μου συνδυάστηκε και με αρκετές άλλες δραστηριότητες στο χώρο των Γραμμάτων και της Επιστήμης.
Είχα την ευκαιρία να παρευρεθώ στον Ορθόδοξο Ναό του Ζάγκρεμπ και να ψάλλω στα ελληνικά κάποιους ύμνους. Για τον ναό αυτό οικονομικά συνέβαλαν και κάποιοι παλιοί Έλληνες έμποροι του τότε Ζάγκρεμπ επί Αυστροουγγαρίας, οι οποίοι κατείχαν και καθοδηγούσαν σε μεγάλο ποσοστό και για ένα μεγάλο διάστημα κατά τον 18ο αιώνα την οικονομική και κοινωνική ζωή αυτής της πόλης, γεγονός που σε κάποιους ανταγωνιστές δεν ήταν και τόσο αρεστό.
Ο ευεργέτης του εθνικού τους θεάτρου που φέρει το όνομα Στάνκοβιτς είχε και ελληνική καταγωγή. Οι μικτοί γάμοι μετά από τη δεύτερη και τρίτη γενιά οδήγησαν στην λήθη της ελληνικής γλώσσας. Φτάσαμε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με αρκετά συρρικνωμένο το ελληνικό στοιχείο και μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ακόμα περισσότερο. Αρκετοί Έλληνες έμποροι που είχαν δημιουργήσει επαγγελματικές επαφές με Τεργέστη, Βενετία, Βιέννη και Θεσσαλονίκη, θα μετακινηθούν δυναμικά προς τα εκεί. Θα παραμείνουν όσοι είχαν προχωρήσει σε μικτούς γάμους και εκ των πραγμάτων αφομοιώθηκαν, ξεχνώντας την ελληνική γλώσσα. Αρκετοί λόγω των μικτών γάμων είχαν προσχωρήσει στην ρωμαιοκαθολική πίστη για να καταφέρουν να επιβιώσουν κοινωνικά.
Αυτή η μίξη είχε θετικά και αρνητικά αποτελέσματα όπως γίνεται και σε κάθε σχετική ιστορική στιγμή. Σήμερα η κοινωνία του Ζάγκρεμπ και της Κροατίας ως κράτους έχει έναν ιδιαίτερο σεβασμό στο ελληνικό στοιχείο. Είναι τιμητικό σήμερα να λες ότι είσαι Έλληνας σε αυτές τις περιοχές. Μάλιστα μέχρι το 1924 στο άνω σημείο του κοιμητηρίου στο Ντουμπρόβνικ έχουν ενταφιαστεί Έλληνες που έχουν τα ονόματά τους γράφει με ελληνικά γράμματα. Κατόπιν φαίνεται να απαγορεύθηκε ή κάποιοι να έφυγαν οριστικά.
Επί Αυστροουγγαρίας το ελληνικό στοιχείο μεγαλούργησε σε όλες τις περιοχές της χώρας. Στον τελευταίο Δήμο που ήταν το Ζέμουν, για έτη δήμαρχος ήταν Έλληνας ενώ ο τελωνειακός κώδικας ήταν γραμμένος στα ελληνικά και φυλάσσεται σήμερα σε μουσείο.
Ο Ρήγας Φεραίος συνελήφθη σε αυστρουγγρικό έδαφος μετά από κατασυκοφάντηση από σκοτεινούς κύκλους που τον παρακολουθούσαν. Τις κινήσεις του για το Σύνταγμά του, για την Διαβαλκανική Συνομοσπονδία, για το Ορθόδοξο Τόξο, για το όραμα του της αποτίναξης του οθωμανικού ζυγού και την αποτίναξη εκείνων των σκοτεινών κύκλων που χρηματοδοτούσαν τους Τούρκους εις βάρος των Ελλήνων (ο νοών νοείτω). Οι Αυστροουγγρικές δυνάμεις, δυστυχώς, έχοντας υπακούσει σε σκοτεινούς κύκλους, θα τον παραδόσουν στους Τούρκους για να τον θανατώσουν με βασανιστήρια μαζί με τους Έλληνες πλούσιους εμπόρους και υποστηρικτές της ιδέας για την Ελευθερία της Ελλάδας. Το έργο του θα θελήσει να το συνεχίσει στις περιοχές αυτές ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Η οικογένεια Καποδίστρια εμφανίζεται επίσημα από τον 13ο αιώνα στο Κόπερ ή αλλιώς Capodistria, της σημερινής Σλοβενίας που σημαίνει και την κάπα της Ίστρας, δηλαδή τη κεφαλή της αρχαιοελληνικής Ίστρας. Η οικογένεια ήταν αρκετά εύπορη και αρκετά σημαντική. Στις σημερινές περιοχές της Σλοβενίας, της Ιταλίας έως την Τεργέστη και νότια της Ίστρας -της σημερινής Κροατίας- εκεί όπου από τον 7ο αιώνα προ Χριστού ζούσαν Έλληνες έμποροι και σε όλη την παραθαλάσσια της Αδριατικής και στις δύο πλευρές είχαν σταθμούς ανεφοδιασμού των πλοίων τους με ελληνικούς πληθυσμούς. Όταν στην οικογένεια διαχωρίστηκαν για λόγους θρησκευτικούς και οικονομικούς το ήμισυ σχεδόν κατέφυγε στην Κέρκυρα.
Μετά το Ζάγκρεμπ είχα την ευγενική πρόσκληση να επισκεφθώ τη πόλη των Αργοναυτών την Λιουμπλιάνα, όπου στον ορθόδοξο ναό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου είχα την ευγενική πρόταση από τον σεβασμιώτατο κ. Κύριλλο να συμψάλλω και να παρακολουθήσω μία επιστημονική ημερίδα για τα ανθρώπινα και ατομικά δικαιώματα. Επίσης να συναντηθώ ως ακαδημαϊκός με έναν από τους επτά κοσμήτορες της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας των Επιστημών και Τεχνών Σαλζμπουργ Αυστρίας, που είναι καθηγητής στη Λιουμπλιάνα, για θέματα της Ακαδημίας μας και για κάποια μελλοντικά συνέδρια.
Κατόπιν, την επόμενη να επισκεφθώ το παραθαλάσσιο Κόπερ ή αλλιώς Capodistria, όπου ο σεβασμιώτατος τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση εις τον άμισθο κυβερνήτη μας Ιωάννη Καποδίστρια. Έγινε κατάθεση στεφάνου και προσφωνήσεις χαιρετισμοί από το δήμαρχο, την πρύτανη και τον σεβασμιώτατο. Για τον γράφοντα αυτά ήταν μεγάλη τιμή ως τον μοναδικό Έλληνα σε αυτή την απόδοση τιμής, η πρόσκληση για να ομιλήσει επίκαιρα. Κατόπιν ο σεβασμιώτατος κ. Κύριλλος ευγενικά μας παρέθεσε γεύμα τιμής και δήλωσε ότι κάθε χρόνο θα επιτελεί την επιμνημόσυνη δέηση. Η ομιλία της πρύτανη κας Λουτσία Τσοκ, ήταν ιστορική και επική και είχα την ευκαιρία και τιμή μιας υψηλού επιπέδου συνομιλίας μαζί της, καθώς και με τον συνάδελφο καθηγητή Τίλεν Γκλαβίνα.
Η ορθόδοξη εκκλησία του Κόπερ αξίζει την υποστήριξή μας και τη συνεργασία μας, ενώ χαρακτηριστικά βρίσκεται σε απόσταση μόλις είκοσι μέτρων από το ιστορικό άγαλμα του άμισθου κυβερνήτη μας Ιωάννη Καποδίστρια στο Κόπερ, που τον εμφανίζει καθιστό να κρατά βιβλίο στο αριστερό χέρι του, μπροστά από το ιστορικό μουσείο και ινστιτούτο Κόπερ. Το Κόπερ έχει δικό του Πανεπιστήμιο, όπως και η διπλανή πόλη Γκόριτσα. Σε απόσταση με αυτοκίνητο περίπου δεκαπέντε λεπτά από τη Τεργέστη. Κοντά στο Κόπερ είναι το Ιζόλα -εις άλας- όπου και σήμερα παράγεται Άλας, αλάτι και παραδίπλα το Πίραν, γη πυρός, από τη θαυμάσια θέα του ηλιοβασιλέματος ως πυρ. Οι Έλληνες που επισκέπτονται αυτά τα μέρη έχουν την ευκαιρία να θυμηθούν το μεγαλείο και την παρουσία των Ελλήνων ανά τους αιώνες ως μια δημιουργική πραγματικότητα και για το αύριο.
*O Δρ Αλέξιος Παναγόπουλος είναι Ακαδημαϊκός EASA.
The post Οδοιπορικό στα πέριξ μέρη του Capodistria appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.