Την Κυριακή, μια σημαντική επιτροπή του Κογκρέσου των ΗΠΑ ενέκρινε το νέο νομοσχέδιο του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη μείωση των φόρων, το οποίο ενδέχεται να ψηφιστεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων αργότερα αυτή την εβδομάδα.
Το νομοσχέδιο παρατείνει τις φορολογικές περικοπές του Τραμπ του 2017 και μπορεί να προσθέσει έως και 5 τρισεκατομμύρια δολάρια στο εθνικό χρέος, εντείνοντας τις ανησυχίες μετά την πρόσφατη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από τη Moody’s την Παρασκευή, η οποία επικαλέστηκε ανησυχίες για το αυξανόμενο χρέος της χώρας, που ανέρχεται σε 36 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Οι ΗΠΑ έχουν το υψηλότερο εθνικό χρέος στον κόσμο και αντιμετωπίζουν αυξανόμενες ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική τους σταθερότητα, σύμφωνα με το Al Jazeera.
Τι είναι το χρέος των ΗΠΑ;
Το χρέος είναι απλά το συνολικό ποσό που οφείλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ στους δανειστές της, το οποίο ανέρχεται σήμερα σε 36,2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτό αντιπροσωπεύει το 122% της ετήσιας οικονομικής παραγωγής της χώρας ή του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και αυξάνεται κατά περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια κάθε τρίμηνο.
Ο υψηλότερος δείκτης χρέους προς ΑΕΠ καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας το 2020, όταν ο δείκτης έφτασε το 133%. Οι ΗΠΑ συγκαταλέγονται μεταξύ των 10 χωρών με τον υψηλότερο δείκτη χρέους προς ΑΕΠ στον κόσμο.
Τι είναι το ανώτατο όριο χρέους και γιατί συνεχίζει να αυξάνεται;
Όταν η κυβέρνηση δαπανά περισσότερα χρήματα από όσα εισπράττει, δημιουργεί έλλειμμα.
Για να καλύψει αυτό το έλλειμμα, η κυβέρνηση δανείζεται περισσότερα χρήματα.
Για να διασφαλιστεί ότι ο δανεισμός υπόκειται σε νομοθετική έγκριση, το Κογκρέσο των ΗΠΑ θέτει ένα όριο στο ποσό που μπορεί να δανειστεί η κυβέρνηση για να χρηματοδοτήσει υφιστάμενες υποχρεώσεις, όπως η κοινωνική ασφάλιση, η υγειονομική περίθαλψη και η άμυνα. Αυτό το όριο είναι γνωστό ως ανώτατο όριο χρέους.
Μόλις επιτευχθεί το ανώτατο όριο, η κυβέρνηση δεν μπορεί να δανειστεί περισσότερα χρήματα, εκτός εάν το Κογκρέσο αυξήσει ή αναστείλει το όριο.
Από το 1960, το Κογκρέσο έχει αυξήσει, αναστείλει ή αλλάξει τους όρους του ανώτατου ορίου χρέους 78 φορές, επιτρέποντας στις ΗΠΑ να δανειστούν περισσότερα χρήματα.
Το ομοσπονδιακό έλλειμμα υπό διαφορετικούς προέδρους
Το ομοσπονδιακό έλλειμμα είναι το ποσό που η κυβέρνηση δαπανά περισσότερο από αυτό που εισπράττει κατά τη διάρκεια ενός έτους. Ένα ομοσπονδιακό πλεόνασμα θα σήμαινε ότι οι ΗΠΑ εισπράττουν περισσότερα χρήματα από αυτά που δαπανούν.
Το έλλειμμα αυξήθηκε απότομα κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, ειδικά το 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όταν η κυβέρνηση πραγματοποίησε μεγάλες δαπάνες, ενώ τα φορολογικά έσοδα μειώθηκαν λόγω της απώλειας θέσεων εργασίας.
Εκείνη τη χρονιά, το έλλειμμα έφτασε σχεδόν το 15% του συνόλου της οικονομίας (ΑΕΠ).
Υπό τον πρώην πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, υπήρχε ομοσπονδιακό πλεόνασμα, αποτέλεσμα ευνοϊκών οικονομικών συνθηκών, όπως η έκρηξη των dot-com, καθώς και αυξήσεις φόρων που πολλαπλασίασαν τα έσοδα.
Ποιος κατέχει το χρέος των ΗΠΑ;
Τα τρία τέταρτα του χρέους των ΗΠΑ, που ανέρχεται σε 36,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου 27,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, κατέχονται στο εσωτερικό της χώρας, εκ των οποίων:
- 15,16 τρισεκατομμύρια δολάρια (42%) κατέχονται από ιδιώτες επενδυτές και οντότητες των ΗΠΑ, κυρίως υπό μορφή ομολόγων αποταμίευσης, αμοιβαίων κεφαλαίων και συνταξιοδοτικών ταμείων.
- 7,36 τρισεκατομμύρια δολάρια (20%) κατέχονται από ενδοκυβερνητικές υπηρεσίες και καταπιστεύματα των ΗΠΑ.
- 4,63 τρισεκατομμύρια δολάρια (13%) κατέχει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Μεταξύ των ιδιωτών, ο Warren Buffett, μέσω της εταιρείας του Berkshire Hathaway, είναι ο μεγαλύτερος μη κυβερνητικός κάτοχος αμερικανικών κρατικών ομολόγων, αξίας 314 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι ξένοι επενδυτές κατέχουν το υπόλοιπο ένα τέταρτο, αξίας 9,05 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (25%).
Τα τελευταία 50 χρόνια, το μερίδιο του αμερικανικού χρέους που κατέχουν ξένες οντότητες έχει πενταπλασιαστεί.
Το 1970, μόνο το 5% ανήκε σε ξένους επενδυτές. Σήμερα, το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί στο 25%.
Τι σημαίνει το υψηλό χρέος των ΗΠΑ για τον μέσο Αμερικανό;
Εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ δαπανά περισσότερα για την αποπληρωμή των τόκων του χρέους, αυτό μπορεί να επηρεάσει τους προϋπολογισμούς και τις δημόσιες δαπάνες, καθώς γίνεται πιο δαπανηρό για την κυβέρνηση να συντηρηθεί.
Η κυβέρνηση μπορεί να αυξήσει τους φόρους για να δημιουργήσει περισσότερα έσοδα για την αποπληρωμή του εθνικού χρέους, αυξάνοντας το κόστος για τον μέσο πολίτη.
Η αύξηση του χρέους θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε υψηλότερα επιτόκια, καθιστώντας πιο ακριβά τα στεγαστικά δάνεια, τα δάνεια για την αγορά αυτοκινήτων και τα χρέη πιστωτικών καρτών.