«Το Μέγαρο των χαστουκιών» είναι το περίφημο μυθιστόρημα του Πασκάλ Μπρικνέρ. Και εσχάτως η δημόσια πολιτική σκηνή γέμισε χαστούκια και ερμηνείες παραπέμποντας στο γνωστό βιβλίο. Ολα ξεκίνησαν την εβδομάδα που πέρασε από το ράπισμα της Μπριζίτ Μακρόν στον πρόεδρο της Γαλλίας μέσα στο αεροσκάφος και κατά την αποβίβασή τους στο Ανόι του Βιετνάμ. Εδώ το ιδιωτικό έγινε δημόσιο και σχεδόν αμέσως παρήγαγε έκπληξη και βέβαια πολιτικό γεγονός. Το ίδιο δε το πολιτικό γεγονός έδωσε τον χώρο του σε συνδηλώσεις, ερμηνείες και αποκαθηλώσεις. Το χαστούκι της Μπριζίτ στον Μακρόν διαβάστηκε από πολλές οπτικές και με διάφορους τρόπους. Από το πώς απομειώνεται ο μπρουταλισμός ενός παγκόσμιου ηγέτη εν μέσω μεγάλης κρίσης στον πλανήτη μέχρι και με ερμηνείες ενδοοικογενειακής βίας με φορέα αυτή τη φορά τη γυναίκα. Ακόμα και ένας ανάποδος πατριαρχισμός που δήλωσε την έκπληξή του από το γεγονός πώς ένας άνδρας κάθεται να τις φάει από τη γυναίκα του – έστω και την πρώτη κυρία της Γαλλίας. Εδώ δεν έχουμε απλώς να κάνουμε με μια χειρονομία που επιχρωματίζει το πολιτικό σκηνικό και προσθέτει ερμηνείες σε αυτό, αλλά και με όλες τις παθογένειες ή τις σύγχρονες τάσεις της μοντέρνας κοινωνίας πάνω σε ένα περιστατικό που με τη σειρά του γίνεται από τροφή σκέψης μέχρι και εργαλείο διαχείρισης από πιο σκοτεινές δυνάμεις.
Τα δημόσια χτυπήματα
Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που ραπίσματα, χειρονομίες, χτυπήματα, χαστούκια κυριαρχούν στον δημόσιο πολιτικό λόγο. Εντόπιο και παγκόσμιο. Και με τη σειρά τους ακριβώς οι χειρονομίες αυτές επιδρούν πάνω στην πολιτική σκηνή από τα παλιά χρόνια μέχρι και σήμερα. Τα χτυπήματα δημοσίων προσώπων, οι βιαιοπραγίες μεταξύ τους, ενώ πάντα αρχικά αιφνιδίαζαν τη δημόσια σφαίρα, στη συνέχεια επικάθονταν με έναν πολιτικό τρόπο. Είναι μακρινό ακόμα το φερόμενο χαστούκι στο Λονδίνο το 1963 – γιατί από πολλούς αμφισβητείται πως ακριβώς έγινε έτσι – της περίφημης ουαλής δασκάλας Μπέτι Αμπατιέλου κατά της βασίλισσας Φρειδερίκης επειδή ακριβώς ο άνδρας της Μπέτι, κομμουνιστής και ναυτεργάτης Αντώνης Αμπατιέλος, ήταν φυλακισμένος στα δύσκολα χρόνια μετά τον Εμφύλιο. Η Μπέτι ήθελε μαζί με κύπριους διαδηλωτές να δώσει επιστολή διαμαρτυρίας στη βασίλισσα και την έτρεψε σε φυγή. Στη νεότερη εποχή, πέρα από το χαστούκι της Μπριζίτ, πιο νωπό περιστατικό είναι εκείνο τον Φεβρουάριο του 2018, όπου η πρώτη κυρία των ΗΠΑ Μελάνια Τραμπ τραβάει κάπως άχαρα το χέρι της από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, πράγμα το οποίο η αλήθεια είναι πως δεν αιφνιδίασε και κανέναν δεδομένης της παράξενης και ιδιότυπης σχέσης του ζευγαριού που κατά καιρούς απασχολεί τα παγκόσμια ΜΜΕ.
Η κρίση
Πιο πίσω και στα της Ελλάδας, τον δύσκολο καιρό του μνημονίου – αντιμνημονίου και τότε που δυστυχώς η Χρυσή Αυγή επέλαυνε στο πολιτικό και μιντιακό τοπίο, η βιαιοπραγία του Ηλία Κασιδιάρη κατά της βουλευτού και δημοσιογράφου του ΚΚΕ Λιάνας Κανέλλη σε κοινή θέα στον ΑΝΤ1, στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη τον Ιούνιο του 2012, ήταν ένα περιστατικό το οποίο σόκαρε και επιβεβαίωσε όλους τους νέους βίαιους τρόπους που κόμιζε η ναζιστική οργάνωση στο πολιτικό και κοινωνικό τοπίο. Το ανησυχητικό τότε ήταν πως υπήρξε ένα μέρος μιας λούμπεν δημόσιας σφαίρας που επιδοκίμαζε την επίθεση του Κασιδιάρη στη Λιάνα Κανέλλη κανονικοποιώντας τη βία και καθιστώντας τη φυσιολογικό ήθος στην πολιτική σκηνή. Πολύ παλαιότερα και από αυτό το περιστατικό, η επίθεση του πασόκου βουλευτή Βασίλη Κεδίκογλου στον βουλευτή του ΚΚΕ Στρατή Κόρακα στη Βουλή, νύχτα του 1993, παρότι δεν αποτυπώθηκε με όρους εικόνας – είτε live είτε φωτογραφίας – έμεινε στη νεότερη πολιτική ιστορία της δεκαετίας του ’90. Και υπήρξε επίσης ένα περιστατικό για το οποίο και πολλά γράφτηκαν και πολλά αναλύθηκαν εκείνη ακριβώς την περίοδο, παρότι από το ίδιο το ΚΚΕ τότε δεν είχε δοθεί συνέχεια και παρότι καταδικάστηκε από όλες τις πλευρές. Ο Κόρακας φέρεται ότι ειρωνεύτηκε τον Κεδίκογλου για νομοθετική ρύθμιση επαναφοράς αποστράτων στο στράτευμα.
Σε live μετάδοση
Περιστατικά επιθέσεων μέσα στη Βουλή κατά καιρούς επίσης υπήρξαν, ενώ πολύ κοντά σε σύγκρουση είχαν φτάσει ακόμα και ο Νίκος Δένδιας με την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΧΑ τον Μάιο του 2017, με πρώτη να επιτίθεται η ΚΟ της ΧΑ στον τότε βουλευτή της ΝΔ. Παρ’ όλα αυτά live ράπισμα εντός Βουλής δεν έχουμε δει. Αντίθετα, επίσης σε live μετάδοση, θρυλικό έμεινε το καταδικαστέο χαστούκι της Νατάσας Αθήνη-Τσούνη στη Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου κατά την παρουσίαση του βιβλίου της δεύτερης που αφορούσε τον Ανδρέα τον Οκτώβριο του 1997 στη Στοά του Βιβλίου. Υπάρχουν όμως επίσης και άλλες περιπτώσεις χτυπημάτων ή ραπισμάτων, όπως για παράδειγμα εκείνο το φερόμενο της Μαρίκας Μητσοτάκη κατά του Σταύρου Δήμα και όταν εκείνος ήταν υπουργός Βιομηχανίας το 1991, που επίσης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο απασχόλησε τα ΜΜΕ και το πολιτικό σκηνικό. Αιτία του επεισοδίου φέρεται η δυσαρέσκεια ενός μέρους επιχειρηματιών κατά του υπουργού όταν είχε οργανωθεί αποστολή τον Ιούλιο του ’91 στον Ελληνισμό των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών. Παρότι διαφορετικά όλα αυτά τα περιστατικά και οι εποχές, συνδέονται ως πράξεις βίας ή αιφνίδια επεισόδια που επιδρούν στην πολιτική και γίνονται μέρος της διαπάλης της.