Ενας μετασχηματιστής της εμπορικής αμαξοστοιχίας που είναι ουσιαστικά… πεταμένος σε μία άκρη στο Κουλούρι της Λάρισας και φαίνεται να έχει όχι ιδιαίτερα μεγάλες παραμορφώσεις και φθορές, φαίνεται – σύμφωνα με πραγματογνώμονες και όχι μόνο – να απορρίπτει το πιο σημαντικό τμήμα του πορίσματος του καθηγητή του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου Δημήτρη Καρώνη για τα αίτια της φονικής πυρόσφαιρας στην τραγωδία των Τεμπών.
Μετά την κυβέρνηση που επισήμως υποστήριξε ότι μέσω αυτού «καταρρέει το αφήγημα της συγκάλυψης» και η Ομάδα Αλήθειας της ΝΔ έσπευσε να υιοθετήσει δήλωση ενός και μόνο δικηγόρου οικογένειας θυμάτων ότι το πόρισμα «αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η διάρρηξη των μετασχηματιστών με τα έλαια σιλικόνης υπό συνθήκες ηλεκτρικού τόξου να δημιούργησαν το φαινόμενο της πυρόσφαιρας».
Το πόρισμα διαψεύδει
και τις 16 μελέτες
Τα περαιτέρω όμως στοιχεία και τεχνικά δεδομένα, όπως παρουσιάζονται από ειδικούς τεχνικούς αναλυτές, ουσιαστικά διαψεύδουν αυτή τη θεωρία καθώς ο «διαρρηγμένος», «κατεστραμμένος» μετασχηματιστής που θεωρήθηκε ύποπτος για τη γιγαντιαία ανάφλεξη λόγω του «ηλεκτρικού τόξου» που δημιουργήθηκε, δεν έχει – όπως φαίνεται στη φωτογραφία του που παρουσιάζουν «ΤΑ ΝΕΑ» – αντίστοιχες ζημιές ενώ δεν εξηγείται περί ποίου «ηλεκτρικού τόξου» πρόκειται.
Αναμένεται μάλιστα να ζητηθεί νέα ανάλυσή του ώστε να διαπιστωθεί εάν έχει στοιχεία της εσωτερικής έκρηξης, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής Καρώνης ενώ αναμένεται να κληθεί και ηλεκτρολόγος μηχανικός από τη Θεσσαλονίκη για να προσδιορίσει αν το σκεπτικό του ΕΜΠ είναι ορθό. Η κύρια διαπίστωση, προσώρας, είναι ότι το πόρισμα Καρώνη ουσιαστικά διαψεύδει και τις 16 τεχνικές μελέτες που έχουν κατατεθεί στη Δικαιοσύνη, οι οποίες, όπως είναι γνωστό, συσχέτιζαν την έκρηξη είτε με παράνομο φορτίο, είτε με την ανάφλεξη σταγονιδίων των ελαίων σιλικόνης.
Αμφισβητείται
από 15 επιστήμονες
Μέχρι σήμερα, το πόρισμα αμφισβητείται από τουλάχιστον 15 πραγματογνώμονες και ανεξάρτητους επιστήμονες, με βασικό επιχείρημα ότι ο έμπειρος καθηγητής αναπτύσσει μία θεωρία που ουσιαστικά καταρρίπτεται από τα ευρήματα στο Κουλούρι – τα οποία άλλωστε ουδέποτε εξέτασε – αλλά και με τα δεδομένα από τη σύγκρουση των δύο τρένων.
Υπενθυμίζεται ότι στο πόρισμα Καρώνη σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι «ο σχηματισμός πύρινης σφαίρας υπό συνθήκες ηλεκτρικού τόξου υψηλής έντασης ρεύματος είναι εφικτός. Από τη διάρρηξη των τοιχωμάτων του μετασχηματιστή της επιβατικής αμαξοστοιχίας (η μόνη που ανεφλέγη) εξήλθε όχι μόνο έλαιο αλλά και τα αέρια που προέκυψαν από τη διάσπαση του ελαίου σιλικόνης. Το υδρογόνο και το ακετυλένιο έχουν πολύ χαμηλή ελάχιστη ενέργεια έναυσης, ευρέα όρια αναφλεξιμότητας και υψηλή ταχύτητα φλόγας».
Παρότι ο Καρώνης δεν αποσαφηνίζει πώς δημιουργήθηκε το «ηλεκτρικό τόξο», υπήρχαν αναφορές επιστημόνων όπως αυτή του μηχανολόγου – μηχανικού με εξειδίκευση στις καύσεις και τις αναφλέξεις Κωνσταντίνου Κάπου ότι «ο μετασχηματιστής υπέστη τρομακτικές μηχανικές καταπονήσεις, διατρήσεις, παραμορφώσεις, οι οποίες οδήγησαν σε κάποιο βραχυκύκλωμα (σ.σ.: εσωτερικό, πιθανόν με επαφή των πηνίων λόγω της σύγκρουσης) της μέσης τάσης των 25.000 V που δημιούργησε και τη δημιουργία ενός ηλεκτρικού τόξου, το οποίο αυτό ήταν η αιτία τα έλαια των μετασχηματιστών να διασπαστούν».
«Εξαιρετικά μικρή παραμόρφωση»
Από την άλλη πλευρά όμως, ο καθηγητής Χρήστος Ροδόπουλος που διδάσκει κόπωση υλικών, μηχανική των θραύσεων, μηχανική επιφανειών και δομική ακεραιότητα σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, την άποψη του οποίου αποδέχονται άλλοι πραγματογνώμονες – εκπρόσωποι οικογενειών θυμάτων, σημειώνει ότι «για την ενέργεια σύγκρουσης που έλαβε μέρος, ο μετασχηματιστής παρότι έχει ελάσματα της τάξεως των 8 mm έχει υποστεί εξαιρετικά μικρή παραμόρφωση. Σε περίπτωση εσωτερικού βραχυκυκλώματος οι διαρρήξεις θα έπρεπε να έχουν φορά προς τα έξω καθώς συγκρατούν αέριο υπό υψηλή πίεση που προσπαθεί να εκτονωθεί. Ο θόλος της δεξαμενής σε καμία περίπτωση δεν εμφανίζει σημεία βίαιης εκτόνωσης των αερίων. Στο μέσο περίπου του θόλου θα περιμέναμε να έχουμε διάρρηξη με φορά προς τα επάνω ενώ τα χείλη της διάρρηξης θα έπρεπε να έχουν υποστεί τουλάχιστον τοπική τήξη».
Επιπλέον ο καθηγητής Εγκληματολογίας και Ποινικής Δικαιοσύνης Νίκος Πασσάς σημείωσε ότι «ακόμη και αν είχαμε μη “φυσιολογικές” συνθήκες, δεν υπήρχαν αρκετά έλαια (θα χρειαζόντουσαν μέχρι 29 τόνοι) για να εξηγήσουν το μέγεθος της πυρόσφαιρας και της φωτιάς. Οι μετασχηματιστές ούτε εξερράγησαν, ούτε κάηκαν. Οι φωτογραφίες τον δείχνουν να έχει χτυπηθεί από έξω προς τα μέσα και όχι κάτι να άνοιξε τρύπα από μέσα προς τα έξω, που θα αποδείκνυε έκρηξη».
Ο Καρώνης πάντως αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο το… μυστηριώδες «ηλεκτρικό τόξο» να προήλθε από επαφή των καλωδίων ηλεκτροδότησης του σιδηροδρομικού δικτύου με την οροφή των βαγονιών. Σε αυτήν την περίπτωση όμως δεν υπήρξε επαφή του ηλεκτρικού τόξου με τον μετασχηματιστή που είναι στην κάτω πλευρά των βαγονιών ενώ ακολούθησε και άμεση διακοπή του ρεύματος.