Αν και οι επόμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες για την άνοιξη του 2028, οι προεκλογικές συζητήσεις δεν υποχωρούν, καθώς κρατεί η γνώμη ότι τα προβλήματα θα υποχρεώσουν την κυβέρνηση Ερντογάν να ανανεώσει τη λαϊκή εντολή στο όχι πολύ μακρινό μέλλον. Εξού και η σπουδή του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (Cumhuriyet Halk Partisi-CHP) να ορίσει τον Εκρέμ Ιμάμογλου ως υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές, πριν λάβει χώρα η φημολογουμένη σύλληψή του. Ο ορισμός του αύξησε το πολιτικό κόστος της συλλήψεως και διευκόλυνε τη λαϊκή κινητοποίηση που εξέπληξε πολλούς εντός και εκτός Τουρκίας. Πάντως η σωρεία δικαστικών διώξεων που αντιμετωπίζει ο δήμαρχος Κωνσταντινουπόλεως αλλά και η ακύρωση του πτυχίου του δυσκολεύουν πρακτικώς την υποψηφιότητά του. Αν και η ακύρωση έχει ήδη προσβληθεί στα τουρκικά διοικητικά δικαστήρια, υφίσταται προς το παρόν κώλυμα εκλογιμότητος, καθώς το τουρκικό σύνταγμα θέτει την κατοχή πανεπιστημιακού τίτλου σπουδών ως προϋπόθεση για την υποψηφιότητα κάποιου για την προεδρία.
Η αναθεώρηση
Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι ο πρόεδρος του CHP Οζγκιούρ Οζέλ θα ήταν δικαιωματικώς ο αναπληρωματικός υποψήφιος, εφόσον δεν καταστεί εφικτή η υποψηφιότητα Ιμάμογλου. Μία τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε ευπρόσδεκτη εξέλιξη για τον κυβερνητικό συνασπισμό, δεδομένου ότι η υποψηφιότητα του δημάρχου της Αγκύρας Μανσούρ Γιαβάς θεωρείται δεδομένη. Η ύπαρξη δύο ισχυρών υποψηφιοτήτων θα διασπούσε το μέτωπο της αντιπολιτεύσεως και θα διευκόλυνε το έργο του κυβερνητικού υποψηφίου. Στους προβληματισμούς αυτούς έθεσε τέλος ο ίδιος ο κ. Οζέλ, υποστηρίζοντας ότι αν τελικώς η υποψηφιότητα Ιμάμογλου δεν απαλλαγεί νομικών κωλυμάτων, κοινός υποψήφιος της αντιπολιτεύσεως θα είναι ο Μανσούρ Γιαβάς. Η εκλογή του κ. Γιαβάς με μεγάλη πλειοψηφία και η άνετη επικράτηση της αντιπολιτεύσεως στις βουλευτικές εκλογές θα έδινε τη δυνατότητα στη νέα κυβέρνηση να προβεί σε αναθεώρηση του συντάγματος με κύριο στόχο την επαναφορά του κοινοβουλευτικού συστήματος. Υπό αυτές τις συνθήκες ο Μανσούρ Γιαβάς θα μπορούσε να παραμείνει πρόεδρος χωρίς όμως τις υπερεξουσίες που του εξασφαλίζει το παρόν σύνταγμα, ενώ ο Εκρέμ Ιμάμογλου θα μπορούσε να εκλεγεί πρωθυπουργός μέσω μιας διαδικασίας η οποία είχε ακολουθηθεί το 2002 για τον ίδιο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Υψηλή δημοφιλία
Πόσο ισχυρές είναι οι πιθανότητες εκλογής του κ. Γιαβάς, αν υποθέσουμε βεβαίως ότι δεν θα αντιμετωπίσει στην πορεία προβλήματα αντίστοιχα με αυτά του ομολόγου του της Κωνσταντινουπόλεως; Αυτήν τη στιγμή διατηρεί πολύ υψηλή δημοφιλία και επικρατεί με σημαντική διαφορά σε όλες τις δημοσκοπήσεις επί του προέδρου Ερντογάν. Οι ακροδεξιές πολιτικές του καταβολές του προσφέρουν ισχυρή δημοφιλία σε πολλούς ψηφοφόρους που μέχρι σήμερα ψήφιζαν τον κυβερνητικό συνασπισμό, ενώ και η δημαρχιακή θητεία του στην Αγκυρα θεωρείται μάλλον επιτυχημένη. Η υποψηφιότητά του δυσκολεύει βεβαίως τη συσπείρωση των κούρδων ψηφοφόρων που είχαν προσεγγίσει το μέτωπο της αντιπολιτεύσεως κατά τις τελευταίες εκλογές. Από την άλλη οι πιθανότητες να υπάρξουν διαρροές κουρδικών ψήφων προς τον κυβερνητικό συνασπισμό έχουν ούτως ή άλλως αυξηθεί δεδομένης της νέας πρωτοβουλίας για την επίλυση του κουρδικού προβλήματος. Η διατήρηση του πνεύματος ομονοίας μεταξύ των τριών ηγετικών φυσιογνωμιών της αντιπολιτεύσεως, Ιμάμογλου, Γιαβάς, και Οζέλ, αποτελεί όρο για την επιτυχία των εκλογικών σχεδιασμών της αντιπολιτεύσεως.
Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επικεφαλής του Προγράμματος Τουρκίας του ΕΛΙΑΜΕΠ