Νέο μηχανισμό στρατηγικού διαλόγου συμφώνησαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι και μέσω αυτού η Αθήνα και το Κάιρο αναζητούν καινούργια επίπεδα συνεργασίας, αποφασίζοντας και την εντατικοποίηση των «κοινών δράσεων» με γνώμονα το διεθνές δίκαιο, ενόσω στην ευρύτερη γειτονιά ηχούν τύμπανα πολέμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στον πολιτικό άξονα καθιερώνονται τακτικές διαβουλεύσεις σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών και στον οικονομικοεπενδυτικό άξονα, όπου στράφηκαν τα ραντάρ των ηγετών καθώς έκριναν ότι δεδομένων των στενών σχέσεων το διμερές εμπόριο κινείται χαμηλά, δρομολογούνται επιχειρηματικές αποστολές εντός του 2025.
Αυτό είναι το θεσμικό πλαίσιο αναβάθμισης της ελληνοαιγυπτιακής συνεργασίας σε Στρατηγική Εταιρική Σχέση, όπως αποφασίστηκε στο χθεσινό Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στο Μέγαρο Μαξίμου. Το όργανο συνεκλήθη για πρώτη φορά και ολοκληρώθηκε με κοινή διακήρυξη και τρία νέα μνημόνια συνεργασίας (ναυτιλία, πολιτισμός, τεχνολογίες – επικοινωνίες).
Η Αθήνα θεωρεί το Κάιρο εταίρο – κλειδί σε όλο το φάσμα της Μέσης Ανατολής και στην αφρικανική ήπειρο, και σε μια συγκυρία αυξημένης αβεβαιότητας, όπου μεταξύ άλλων η Τουρκία κυνηγά την επαναπροσέγγιση της Αιγύπτου αλλά και επιχειρεί να ανοίξει τη δική της ατζέντα σε κάθε ενεργό μέτωπο (Κύπρος, Συρία, Λιβύη κ.λπ.), το στίγμα έδωσαν δύο φράσεις του Πρωθυπουργού: «Ελλάδα και Αίγυπτος βρισκόμαστε στην ίδια όχθη απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις», «να είμαστε απολύτως ευθυγραμμισμένοι στο ταραγμένο διεθνές περιβάλλον». Αλλωστε, με τον αιγύπτιο πρόεδρο, εκτός από τα διμερή (με έμφαση της Αθήνας σε ενέργεια, εμπόριο και μετανάστευση), συζήτησαν κατ΄ ιδίαν για Γάζα, Συρία, Λιβύη και Κυπριακό – με τις θέσεις τους σε ταύτιση.
Το Δίκαιο της Θάλασσας
Στην κοινή διακήρυξη επιβεβαίωσαν την «ισχυρή δέσμευση» στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας. Δεν ήταν τυχαία η αναφορά του Μητσοτάκη – μετά και την κατάθεση του ελληνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού – στην προ πενταετίας ελληνοαιγυπτιακή «υποδειγματική συμφωνία, σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο» μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ, που αποτελεί έμπρακτη αμφισβήτηση στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. «Μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου υπάρχουν υγιείς βάσεις για να συνεχίσουμε συντονισμένα να αντιμετωπίζουμε τις κοινές προκλήσεις», είπε ο Μητσοτάκης – χωρίς πάντως να είναι στην ατζέντα του ΑΣΣ τα ζητήματα οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών.
Απάντηση στον Ερντογάν
Είχε όμως τη σημασία του το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός, αναφερόμενος στις «κοινές επιδιώξεις» Αθήνας – Καΐρου και στα «μεγάλα προβλήματα» της περιοχής, μίλησε πρώτα για το Κυπριακό. Και επί της ουσίας, απαντώντας στις πρόσφατες δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τα Κατεχόμενα, διεμήνυσε ότι «κανένα παράνομο τετελεσμένο δεν μπορεί να έχει ισχύ στο μέλλον». Αντίστοιχα, επανέλαβε το μήνυμα προς τη Δαμασκό «να λειτουργεί με βάση το διεθνές δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας» και για τη Λιβύη ζήτησε «να σταματήσουν οι ξένες παρεμβάσεις αποσταθεροποίησης». Οσο για τη Γάζα, ήταν σαφής η στήριξη της Αθήνας στο αραβικό σχέδιο ανοικοδόμησης.
Το καλώδιο GREGY Interconnector
Τόσο ο Μητσοτάκης όσο και ο Σίσι, ο οποίος συνάντησε πρώτα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κώστα Τασούλα, αναφερόμενοι στα ενεργειακά – που προφανώς αποτελούν και γεωπολιτικό χαρτί –, εξέφρασαν στήριξη στο καλώδιο GREGY Interconnector. Στη φάση που η Αγκυρα επιχειρεί αναχώματα στις έρευνες του άλλου έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, ο Σίσι χαρακτήρισε το GREGY «στρατηγικό περιφερειακό» ζήτημα και ο Μητσοτάκης έδειξε σε περαιτέρω πρότζεκτ, όπως η μεταφορά – αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και η έρευνα – εξόρυξη υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης (όπου υπάρχει το αμερικανικό ενδιαφέρον Chevron και Exxon). «Επιθυμούμε να συνεργαστούμε για το φυσικό αέριο», σχολίασε ο Σίσι. Τα ελληνοαιγυπτιακά συμφέροντα ταυτίζονται επιπλέον στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, με τον Μητσοτάκη να επιβεβαιώνει ότι στις 20 Μαΐου θα προεδρεύσει σε ειδική συνεδρίαση στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Στην ατζέντα ήταν προφανώς το Μεταναστευτικό (στις σχέσεις Αθήνας – Καΐρου υπάρχει και αυτή η διάσταση Βρυξελλών), με τον Μητσοτάκη να εκτιμά ότι υπάρχουν ευκαιρίες για νόμιμους εργάτες όχι μόνο στη γη αλλά και σε κατασκευές και μεταποίηση.