Τα ζώα με ειδικές ανάγκες υπήρχαν ανέκαθεν, απλώς έμοιαζαν αόρατα γιατί η ευθανασία προκρινόταν ως μονόδρομος. Κάποια ζώα γεννιούνται ή αναπτύσσουν παθήσεις που επηρεάζουν την κίνησή τους ή την απώλεια αισθήσεων. Παθήσεις των μυών, των οστών, των νεύρων, τροχαία ατυχήματα οδηγούν ζώα σε κατάσταση ειδικής ανάγκης. Αυτά τα ζώα χρειάζονται τον άνθρωπο ακόμα περισσότερο για να καταφέρουν να επιβιώσουν.
Στα «Νέα Σαββατοκύριακο» μιλάει η κτηνίατρος Σοφία Ζώη, διδάκτορας Χειρουργικής του Τμήματος Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η οποία έχει καταφέρει να αναστήσει με τα χέρια της εκατοντάδες ανάπηρα ζώα και να τους δώσει δεύτερη ευκαιρία. Διαθέτοντας ιδιαίτερη γνώση και ευαισθησία, έχει πραγματοποιήσει πρωτοποριακά ορθοπαιδικά και νευροχειρουργικά χειρουργεία δίνοντας ζωή και καθιστώντας βιώσιμα ζώα που δεν είχαν καμία ελπίδα. Παράλληλα, στην Κτηνιατρική Λάρισας πραγματοποιεί πλήρη αποκατάσταση των δύσκολων περιστατικών.
Τι ορίζουμε ως ζώα με ειδικές ανάγκες;
Θεωρούνται εκείνα που έχουν χάσει μία ή περισσότερες αισθήσεις (όραση, ακοή), τη δυνατότητα κίνησης (π.χ. έχουν ένα ακρωτηριασμένο άκρο ή παράλυση οπίσθιων ή/και πρόσθιων άκρων) ή έχουν χρόνια προβλήματα υγείας (π.χ. επιληψία, διαβήτης, γεροντική άνοια).
Τα ζώα αυτά έχουν διαφορετικές ή επιπλέον ανάγκες φροντίδας σε σχέση με τα υπόλοιπα ζώα.
Δυστυχώς, πολλά ζώα που βρίσκονται με ειδικές ανάγκες ή αποκτούν ειδικές ανάγκες εγκαταλείπονται, επιστρέφουν σε καταφύγια ή ευθανατώνονται, κυρίως λόγω άγνοιας για τη φροντίδα τους.
Υπάρχει ποιότητα ζωής για ένα ζώο με ειδικές ανάγκες;
Είναι πάντα το επιδιωκόμενο, αλλά και το σημείο τριβής ανάμεσα σε αφοσιωμένους κηδεμόνες και κτηνιάτρους ή άλλους κηδεμόνες.
Η ποιότητα ζωής είναι σχετική: καλή ή διαφορετική;
Μπορεί ένα ζώο με σοβαρές ειδικές ανάγκες να έχει μια ευτυχισμένη, παραγωγική, χαρούμενη ζωή;
Οπωσδήποτε αξιολογούμε την ποιότητα ζωής για κάθε ζώο ξεχωριστά και όχι σε σύγκριση με κάποιο άλλο.
Πώς μπορεί να ζήσει με ποιότητα ζωής ένα ζώο με ειδικές ανάγκες;
Η απώλεια μιας αίσθησης, όρασης ή ακοής, εκ γενετής ή επίκτητη, χρειάζεται προσαρμογή στην επικοινωνία κηδεμόνα-ζώου.
Ενα τυφλό ζώο μπορεί να ακούει ήχους και να επικοινωνεί, ενώ ένα κωφό ζώο επικοινωνεί βλέποντας χειρονομίες. Η προσαρμογή του χώρου ώστε να μην κινδυνεύει ένα τυφλό ζώο από πτώση ή πρόσκρουση σε αιχμηρές άκρες επίπλων είναι απλή και αποτελεσματική.
Η φροντίδα των ζώων με κινητικά προβλήματα απαιτεί βοηθήματα κίνησης (ειδικούς ιμάντες, νάρθηκες, αμαξίδια κ.τ.λ.) και βοήθεια στη ρουτίνα (φαγητό, νερό, ούρηση, αφόδευση).
Τα ζώα με χρόνιες παθήσεις, όπως η επιληψία ή ο διαβήτης, χρειάζονται ελεγχόμενο περιβάλλον και εκπαιδευμένο κηδεμόνα.
Το «κλειδί» για την ποιότητα ζωής και την ευζωία του ζώου έγκειται στον ανθρώπινο παράγοντα;
Η φροντίδα ζώων με ειδικές ανάγκες απαιτεί προσαρμογή των φροντιστών και του χώρου που ζουν.
Οι κηδεμόνες αυτών των ζώων έχουν ιδιαίτερη σχέση με τον κτηνίατρό τους. Η φροντίδα τέτοιων ζώων είναι κάτι παραπάνω από διάγνωση και θεραπεία· είναι τέχνη και απαιτεί διαφορετική, «ανοιχτόμυαλη» προσέγγιση.
Σε τι διαφέρουν τα ζώα από τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες;
Το καλύτερο με τα ζώα με ειδικές ανάγκες είναι ότι δεν ξέρουν πως είναι διαφορετικά.Παρουσιάζουν απίθανη προσαρμοστικότητα. Μαθαίνουν πολύ γρήγορα να ζουν με το πρόβλημά τους, αποδεικνύοντας ότι η μερική ανικανότητα δεν ορίζει τη διάθεση για ζωή.
Η φροντίδα ενός ζώου με ειδικές ανάγκες μπορεί να είναι πρόκληση αλλά και πολύ ανταποδοτική.