Το 48ωρο που δοκίμασε τις ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις

Οταν ο Ιουστινιανός Α΄ ίδρυε περί το 560 μ.Χ. τη σημερινή ιερά Μονή Σινά, όταν το 622 μ.Χ. δίνονταν τα προνόμια στον αρχιεπίσκοπο Σινά και ηγούμενο της Μονής και όταν λίγο αργότερα με την εμφάνιση του μωαμεθανισμού και τον Αχιτμανέ (χειρόγραφη διαθήκη) του ίδιου του Μωάμεθ θωρακιζόταν η μονή αυτή καθ’ εαυτή και προστατευόταν το έργο της σιναϊτικής αδελφότητας, κανείς δεν θα μπορούσε λοιπόν να φανταστεί ότι ύστερα από περίπου 1.500 χρόνια θα αποτελούσε, από σχεδόν μηδενικής βάσεως, αντικείμενο συζήτησης και εξέτασης ο ρόλος της Μονής και της αδελφότητας που εγκαταβιώνει εκεί.

Και όμως το τελευταίο 48ωρο, μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό της Αθήνας από τη διαρροή αμετάφραστου σκεπτικού δικαστικής απόφασης δικαστηρίου της Αιγύπτου σύμφωνα με το οποίο φέρεται να αμφισβητείται η κυριότητα της ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης Σινά επί στρεμματικών εκτάσεων και κάποιων ακινήτων πέριξ του χώρου του μοναστηριού, έχει ξεκινήσει ένας διπλωματικός μαραθώνιος για παροχή διευκρινίσεων από αιγυπτιακής πλευράς. Η αρχική είδηση περί δημεύσεως της Μονής, έξωσης της αδελφότητας και μετατροπής της σε μουσείο, ως διαρροή από μοναστηριακούς και εκκλησιαστικούς κύκλους, εντός και εκτός Ελλάδας, έκανε τον γύρο του Διαδικτύου το μεσημέρι της Πέμπτης προκαλώντας έντονη αμηχανία τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και στο υπουργείο Εξωτερικών. Μάλιστα οι πρώτες δυσοίωνες αναφορές, ένα δεκαπενθήμερο μόλις μετά τη συμφωνία κορυφής στην Αθήνα, μεταξύ του αιγύπτιου προέδρου και του έλληνα πρωθυπουργού, για παραίτηση της αιγυπτιακής πλευράς από δικαστικές διεκδικήσεις σε βάρος της Μονής, επέτεινε το αρχικό κλίμα συγχύσεως.

Ακολούθησαν αλλεπάλληλες τηλεφωνικές επικοινωνίες του έλληνα υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον αιγύπτιο ομόλογό του Μπαντρ Αμπντελάτι, στον οποίο ο έλληνας υπουργός κατέστησε σαφές ότι «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να αποκλίνουμε από την κοινή κατανόηση των δύο πλευρών, η οποία εκφράστηκε από τους ηγέτες των δύο χωρών στο πλαίσιο του πρόσφατου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αθήνα».

Χθες το πρωί το τοπίο άρχισε να ξεκαθαρίζει με τη νυχτερινή επίσημη ανακοίνωση της προεδρίας της Αιγύπτου στην οποία τονίζεται ότι η δικαστική απόφαση είναι ευθυγραμμισμένη με όσα είπε ο πρόεδρος της χώρας Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αθήνα.

Η Μονή Σινά σήμερα

Το ταραχώδες 48ωρο είναι η κατάληξη μιας πολυετούς δικαστικής διαμάχης για τις εγκαταστάσεις και τις ιδιοκτησίες της Μονής, καθώς η περιοχή πέριξ του μοναστηριού αναπτύσσεται οικιστικά αλματωδώς και επίκεινται τεράστιες επενδύσεις με σύγχρονα θέρετρα φιλοξενίας. Σε αυτό το περιβάλλον όλες οι πλευρές επιθυμούν διακαώς να κατοχυρώσουν τα ιδιοκτησιακά δικαιώματά τους προκειμένου να έχουν και μεγαλύτερο μερίδιο απολαβών από τις επικείμενες επενδύσεις! Η ελληνική πλευρά όμως έχει ένα πρόσθετο εθνικό ενδιαφέρον. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο νομικός εκπρόσωπος της Μονής, Χρήστος Κομπιλίρης υποστήριξε ότι όλες οι αναλύσεις γίνονται επί χειρόγραφων σημειώσεων ενός σχεδίου αποφάσεως σύμφωνα με το οποίο από τις 71 δίκες που εκκρεμούν για αντίστοιχα ακίνητα της Μονής αναγνωρίστηκε δικαίωμα χρήσης στους μοναχούς μόνο στα 46. Δικαίωμα χρήσης και όχι πλήρες δικαίωμα ιδιοκτησίας. Εξαιρείται το ιστορικό μοναστήρι, το οποίο έχει κηρυχθεί ως αρχαιολογικός χώρος. Και εκεί όμως φαίνεται πως ασκείται ένας σχολαστικός έλεγχος και γίνονται καθημερινές παρεμβάσεις από τις αιγυπτιακές αρχές με πιέσεις προς τους σιναΐτες.

Δυστυχώς η νέα αυτή πραγματικότητα βρίσκει τη σιναϊτική αδελφότητα σε μία κρίσιμη στιγμή. Η Μονή Αγίας Αικατερίνης Ορους Σινά είναι αυτοδιοίκητη και δεν υπάγεται σε άλλη εκκλησιαστική αρχή (π.χ. Πατριαρχείο) αλλά αποκλειστικά στην προσωποπαγή Αρχιεπισκοπή Σινά. Σήμερα επικεφαλής της Αρχιεπισκοπής και ηγούμενος της Μονής είναι ο υπέργηρος (91χρονος) Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ραϊθώ, Δαμιανός Σαμαρτζής, ο οποίος διοικεί τη Μονή με ένα κλειστό κύκλο συνεργατών, που αποτελείται από λαϊκά πρόσωπα και τους ελάχιστους, περί τους 20, μοναχούς της αδελφότητας. Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι οι 20 πατέρες έχουν ελληνικά διαβατήρια και μόνο ο κ. Δαμιανός έχει αιγυπτιακό που του εδόθη από το καθεστώς Σαντάτ το 1974, γεγονός που προδικάζει την ύπαρξη προβλήματος όταν θα έρθει η ώρα της διαδοχής.

Εγκριτοι εκκλησιαστικοί κύκλοι σε Αθήνα και Αλεξάνδρεια χαρακτηρίζουν τη σημερινή κατάσταση της Μονής ως «εμπερίστατη», αφήνοντας να εννοηθεί ότι χρειάζεται παρέμβαση της Ελλάδας για επάνδρωση της φθίνουσας αδελφότητας αλλά και εξυγίανσης της διαχείρισης της Μονής. Ισχυρίζονται οι ίδιοι κύκλοι, ότι λάθη και παραλείψεις από πλευράς της Αρχιεπισκοπής Σινά και κακής ενημέρωσης των Αθηνών, οδήγησαν στη συσσώρευση προβλημάτων που τώρα φαντάζουν ανυπέρβλητα. «Δεν μπορεί μια τέτοια Μονή, με τη σχεδόν δυσχιλιετή ιστορία και προσφορά της, να κινείται αυτόνομα και ερασιτεχνικά» τόνιζαν στα «ΝΕΑ», προσθέτοντας πως πρέπει να υπάρξει παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο παρακολουθεί ανύσταχτα την υπόθεση εδώ και χρόνια.