Κάτω από τον καυτό ήλιο της Μυτιλήνης, σε ένα σταυροδρόμι κυριολεκτικό και μεταφορικό, ήχησε ένας δυνατός κώδωνας κινδύνου για το μέλλον της διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα. Η 17η Πανελλήνια Σύνοδος του Δικτύου Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ), που ολοκληρώθηκε το περασμένο Σάββατο, δεν ήταν απλώς μια συνάντηση τεχνοκρατών. Ηταν μια δραματική αποτύπωση της πραγματικότητας: η χώρα βρίσκεται σε έναν αγώνα δρόμου ενάντια στον χρόνο και τα σκουπίδια, και ο δρόμος μπροστά είναι γεμάτος προκλήσεις, αλλά και έναν σαφή μονόδρομο.
Στο Ρουσέλλειο Δημοτικό Θέατρο, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από κάθε γωνιά της χώρας, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την κυβέρνηση, η διάγνωση ήταν κοινή και αμείλικτη. Η Ελλάδα παραμένει «πρωταθλήτρια» στην ταφή απορριμμάτων, μια πρακτική που πληγώνει το περιβάλλον και την τσέπη των πολιτών. Οι φορείς που καλούνται να οδηγήσουν τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία, μοιάζουν με στρατηγούς που στέλνονται στη μάχη χωρίς στρατό και εφόδια.
Ανάγκη ενίσχυσης
των ΦοΔΣΑ
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από το κεντρικό θέμα: «Σταυροδρόμια και Μονόδρομοι». Το μεγάλο σταυροδρόμι είναι η αξιοποίηση των πόρων του νέου ΕΣΠΑ, μιας σανίδας σωτηρίας για τη χρηματοδότηση κρίσιμων υποδομών, όπως οι σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας. Ομως, ακόμα και με εξασφαλισμένα χρήματα, η γραφειοκρατία και η έλλειψη προσωπικού φαντάζουν ανυπέρβλητα εμπόδια.
Και ποιος είναι ο μονόδρομος; Η καθολική εφαρμογή της διαλογής στην πηγή. Η ξεχωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων και των ανακυκλώσιμων υλικών από κάθε σπίτι, κάθε επιχείρηση, δεν είναι πια επιλογή, αλλά επιτακτική ανάγκη. Είναι ο μόνος τρόπος να μειωθεί ο όγκος που καταλήγει στους ΧΥΤΑ και να αποκτήσει αξία το αμφιλεγόμενο «τέλος ταφής», επιστρέφοντας τα έσοδά του στην κοινωνία μέσα από καλύτερες υπηρεσίες και πράσινες δράσεις.
Η σύνοδος, ωστόσο, δεν έκρυψε και τις εσωτερικές πληγές της, με ψιθύρους για απόπειρες υπονόμευσης του ενιαίου χαρακτήρα του Δικτύου. Η Μυτιλήνη δεν φιλοξένησε απλώς μια σύνοδο· φιλοξένησε μια κραυγή αγωνίας. Μια φωνή που λέει ότι ο χρόνος για ημίμετρα τελείωσε.