Περί τα μέσα Μαΐου του 2024 η Ελλάδα είχε στα σκαριά ένα πρόγραμμα που στόχο είχε, αν όλα κυλούσαν χωρίς απρόοπτα, η πρώτη μη επανδρωμένη ημισταθερή θαλάσσια πλατφόρμα (USSPS) για την επιτήρηση στο Αιγαίο να έμπαινε στο νερό το 2025. Το έργο θα αναπτυσσόταν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανικής Ανάπτυξης (EDIDP). Επρόκειτο για τριετές πρόγραμμα μελέτης, σχεδίασης, μέρος μιας μακροχρόνιας συνεργασίας μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας. Το κόστος του θα ήταν στα 19,5 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 5,4 είχαν προέλθει από τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας Ελλάδας και Κύπρου, τα 12,8 εκατ. ευρώ από την ΕΕ και τα 1,3 από ιδιώτες επενδυτές.
Το σχέδιο αυτό, για το οποίο υπήρξαν έντονες αντιδράσεις και από την πλευρά της Τουρκίας, τελικά δεν προχώρησε, αλλά το τελευταίο χρονικό διάστημα κάτι παραπλήσιο φαίνεται πως κινείται από την ελληνική πλευρά. Τις προηγούμενες ημέρες το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, μέσω του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας, προχώρησε στην πρόσκληση προς κάθε ενδιαφερόμενο να υποβάλει αίτηση συμμετοχής στην προκαταρκτική διαβούλευση για την υλοποίηση του έργου έρευνας και ανάπτυξης με τίτλο: «Ανάπτυξη Συστήματος Θαλάσσιας / Υποθαλάσσιας Επιτήρησης για Προστασία Κρίσιμων Εγκαταστάσεων και Επιτήρηση Περιοχών».
Οι δυνατότητες
του συστήματος
Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, επί της ουσίας, θέλει να αναπτύξει ένα αυτόνομο σύστημα επιτήρησης και ανίχνευσης στόχων, που δρουν τόσο υποθαλάσσια όσο και στην επιφάνεια της θάλασσας, το οποίο θα πρέπει να αξιοποιεί υποθαλάσσιους αισθητήρες και άλλες προηγμένες τεχνολογίες και υποδομές στην επιφάνεια της θάλασσας, καθώς και τεχνητή νοημοσύνη για την ανάλυση και επεξεργασία δεδομένων σε πραγματικό χρόνο με παράλληλη αύξηση της ακρίβειας.
Το προτεινόμενο σύστημα επιδιώκεται να λειτουργεί αυτόνομα ή να διασυνδέεται με υπάρχοντα συστήματα θαλάσσιας και υποθαλάσσιας επιτήρησης των Ενόπλων Δυνάμεων, παρέχοντας μια συνολική και έγκυρη επιχειρησιακή εικόνα, με στόχο την έγκαιρη επίγνωση κατάστασης και τη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμες επιχειρησιακές συνθήκες. Παραδείγματα στόχων που αναμένεται να εντοπίζονται από το σύστημα είναι: πλοία, υποβρύχια, μη επανδρωμένα σκάφη επιφανείας, μη επανδρωμένα υποβρύχια σκάφη, δύτες και εχθρικά συστήματα εντοπισμού υποβρυχίων.
Είναι προφανές ότι με το νέο σύστημα θα υπάρχει και άμεσος εντοπισμός των σκαφών που χρησιμοποιούνται στη διακίνηση παράνομων μεταναστών.
Ανάμεσα στις δυνατότητες που θα έχει είναι η γραφική απεικόνιση των στόχων και των δεδομένων αυτών, όπως για παράδειγμα η ταυτότητα του στόχου, η απόσταση, η ταχύτητα και η κατεύθυνση σε χάρτη, όπου θα γίνεται από όλους τους αισθητήρες το λεγόμενο data fusion με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μέρος της 4ης και της 5ης διάστασης της περίφημης «Ασπίδας του Αχιλλέα» που θα καλύπτει ό,τι πλέει στην επιφάνεια της θάλασσας και κάτω από αυτή.
Σε σημεία – κλειδιά
της συνοριογραμμής
Προκειμένου να μπορέσει αυτό το σύστημα αισθητήρων να καλύψει όλο το εύρος των θαλάσσιων συνόρων, αισθητήρες θα τοποθετηθούν σε όλο το μήκος της συνοριογραμμής, σε σημεία – κλειδιά που θα δίνουν τη δυνατότητα στο επιτελείο να έχει εικόνα σε πραγματικό χρόνο για οτιδήποτε υπάρχει από το Δέλτα του Εβρου μέχρι το Καστελλόριζο και από το ακριτικό σύμπλεγμα μέχρι την Κρήτη και την Κέρκυρα. Σε πρώτη φάση, για ευνόητους λόγους, το τμήμα που θα υλοποιηθεί θα έχει να κάνει με το Ανατολικό Αιγαίο.
Με στόχο η «Ασπίδα του Αχιλλέα» να είναι έτοιμη σε σημαντικό βαθμό μέχρι το 2027, το συγκεκριμένο πρόγραμμα αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να τρέξει με γοργούς ρυθμούς και αν όλα κυλήσουν ομαλά οι πρώτες δοκιμές εκτιμάται ότι θα γίνουν περί τα τέλη του 2026.