Από ένα μέρος που τους είναι γνώριμο από πέρυσι, το αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου, και μπροστά σε ένα ακροατήριο που αντιδρούσε θερμά, πότε με παρατεταμένο χειροκρότημα, πότε με σφυρίγματα, ο Κώστας Καραμανλής και ο Αντώνης Σαμαράς άσκησαν σκληρή κριτική για τα εθνικά. Οι κοινές προσεγγίσεις τους απέναντι σε κυβερνητικούς χειρισμούς, οι παρόμοιες ανησυχίες τους για την εξωτερική πολιτική ή και η πλήρης τάυτισή τους σε κάποια μέτωπα, όπως εκείνο της Τουρκίας, επιβεβαιώθηκαν στις διαδοχικές ομιλίες τους, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Σταύρου Λυγερού «Οι αθέατες όψεις του πολέμου στην Ουκρανία». Αυτή τη φορά πρώτος ανέβηκε στο πόντιουμ ο Μακεδόνας και ακολούθησε ο Μεσσήνιος, με αποτέλεσμα δύο παρεμβάσεις με… γωνίες, ακόμα κι αν διατύπωσαν τα μηνύματά τους σε διαφορετικούς τόνους – με οξείς ο Σαμαράς, ηπιότερους ο Καραμανλής. Η κριτική Καραμανλή εστιάστηκε στην πολιτική της κυβέρνησης στα ελληνοτουρκικά, αλλά και απέναντι στη Ρωσία και εκείνη του Σαμαρά επεκτάθηκε πέραν των εθνικών με τις πάγιες απόψεις του περί woke ατζέντας, πράσινης ανάπτυξης, Μεταναστευτικού κ.λπ.
Με Καβάφη και Οσκαρ Γoυάιλντ
Ειδικά για την Τουρκία οι απόψεις των πρώην έγιναν σαφείς με τα εξής διαδοχικά καρφιά σε Μέγαρο Μαξίμου και υπουργείο Εξωτερικών με Καβάφη και Οσκαρ Γoυάιλντ: «Βλέπω ορατό έναν σοβαρό κίνδυνο: βήμα βήμα, ανεπαισθήτως (κατά Κωνσταντίνο Καβάφη) να περιέλθει η χώρα σε μη αναστρέψιμη κατάσταση ομηρείας έναντι της Τουρκίας. Να μην μπορεί να γίνει στην περιοχή χωρίς την έγκρισή της, έστω και αν παραβιάζονται βάναυσα το Διεθνές Δίκαιο, οι Διεθνείς Συνθήκες, τα ισχυρά θεμελιωμένα δίκαια της Ελλάδας. Αυτό πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία», είπε ο Καραμανλής. Και ο Σαμαράς σημείωσε ότι «όταν κάνεις “συμφωνίες φιλιας” με χώρες που σε απειλούν με casus belli και σου αμφισβητούν τα πάντα, δεν έχεις απλώς έλλειμμα στρατηγικής. Εχεις περίσσευμα αφέλειας. Κι όπως έλεγε και ο Οσκαρ Γoυάιλντ, “η αφέλεια είναι το μόνο που δεν συγχωρεί ποτέ η Ιστορία”».
«Τρικυμία εν κρανίω»
Εξάλλου ο Μεσσήνιος – εν μέσω σεναριολογίας για πιθανές σκέψεις και πρωτοβουλίες του, που κάθε άλλο παρά την έκλεισε ο ίδιος χθες – απάντησε ευθέως στον Κυριάκο Μητσοτάκη, κατηγορώντας τον για αλαζονεία, αφότου ο Πρωθυπουργός τον είχε φωτογραφίσει μιλώντας για «αυτόκλητους συμβουλάτορες» στα εθνικά. «Πείτε του να μη στενοχωριέται και να μη ζορίζεται. Δεν χρειάζεται να ακούει κανένα άλλον. Αλλωστε, έχει δίπλα του τον Γεραπετρίτη, τον Ντόκο, όλο το ΕΛΙΑΜΕΠ. Και μη χειρότερα», είπε. Για τα ελληνοτουρκικά υποστήριξε ότι «αυτά δεν είναι ήρεμα νερά, είναι τρικυμία εν κρανίω» και αυτά υπάρχουν όχι γιατί οι Τούρκοι δεν προκαλούν αλλά γιατί «εμείς δεν αντιδρούμε». Εξάλλου μίλησε συνολικά για «αυτοπαραίτηση και αυτοεξαφάνιση» της Ελλάδας από το διεθνές προσκήνιο. «Την Ελλάδα δεν την υπολογίζουν πια ούτε οι εχθροί της, ούτε καν οι μέχρι χθες φίλοι της», σημείωσε, με αναφορές στις εξελίξεις με την Αίγυπτο και τη Μονή Σινά και με τη Λιβύη. Κατηγόρησε όμως την κυβέρνηση και για στάση της απέναντι στη Ρωσία με ειρωνικά σχόλια για τη «σωστή πλευρά της Ιστορίας», όπως συνηθίζει να λέει ο Μητσοτάκης. Αφησε αιχμές για «κλακαδόρους του συρμού», λέγοντας πως «το ότι κάποιος είναι Δυτικός δεν σημαίνει ότι οφείλει να στηρίζει κάθε λάθος κίνηση των δυτικών κυβερνήσεων». Οπως ανέφερε, «το πού θα πάνε τελικά τα πράγματα, δεν το ξέρεις ποτέ εκ των προτέρων. Και τώρα που η Αμερική προσπαθεί να τα βρει με τη Ρωσία και η Ευρώπη δεν μπορεί μόνη της να στηρίξει την Ουκρανία, τώρα οι ευφυείς άνθρωποι αρχίζουν και καταλαβαίνουν ότι μάλλον μας έκανε ζημιά όλος αυτός ο “υπερβάλλων ζήλος” στήριξης του Ζελένσκι», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι «κατακεραυνώναμε τη Ρωσία, αλλά με την Τουρκία, που μας έκανε τα ίδια, ήμασταν μέλι – γάλα».
Ο Καραμανλής αφότου έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την «αναβαθμισμένη Τουρκία» μεταξύ άλλων χαρακτηρίζοντας εξωφρενικό «να αναστέλλεται η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών μας, καταμεσής του Αιγαίου», άσκησε με ηπιότερους τόνους από τον Σαμαρά κριτική σε άλλες κυβερνητικές επιλογές στην εξωτερική πολιτική και στη στάση της Ευρώπης. «Η ΕΕ οφείλει να κατανοήσει ότι οι κίνδυνοι δεν προέρχονται μόνο από Ανατολάς, δηλαδή – όπως θεωρούν κάποιοι – από τη Ρωσία. Και θα πρέπει να αντιληφθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση ότι πια είναι μόνη της σε αυτό». Ο ίδιος σχολίασε αιχμηρά την ανοιχτή στήριξη της Ελλάδας στην Ουκρανία, διότι «δεν εξασφάλισε αυτομάτως υποστήριξη για τα δικά μας δίκαια, ζητήθηκαν από εμάς πολύ περισσότερα από όσα μπορούσαμε να κάνουμε».
Τα σενάρια για νέο κόμμα
Η κοινή παρουσία των δύο γαλάζιων πρώην πρωθυπουργών ήρθε σε μια περίοδο που εντείνεται η φημολογία για επόμενες πρωτοβουλίες του Σαμαρά, που θα μπορούσαν να φτάσουν και σε δημιουργία νέου φορέα – φημολογία από την οποία κρατά αποστάσεις ο Καραμανλής. Ο τρόπος που επέλεξε όμως ο Σαμαράς να κλείσει την ομιλία του, άφησε ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο. «Είμαστε πολλοί και παραμένουμε όρθιοι», είπε και ενώ επιβεβαίωσε ουσιαστικά ότι για λόγους ευθύνης θα παρεμβαίνει τακτικά, σχολίασε ότι από τη λέξη «ευθύνη» γεννιέται μια «άλλη μεγάλη λέξη, η ελπίδα».