Ο Σάι Γκίλτζους-Αλεξάντερ σάρωσε τα πάντα στο ΝΒΑ φέτος. Στους συναρπαστικούς τελικούς με τους Πέισερς κέρδισε τον πρώτο του τίτλο, που είναι πρώτος και για την ομάδα του, τους Οκλαχόμα Σίτι Θάντερ. Ήταν επίσης ο πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος. Ήταν και ο πολυτιμότερος παίκτης του.
Ο Σάι Γκίλτζους-Αλεξάντερ δεν έχει γεννηθεί στις ΗΠΑ. Είναι Καναδός. Τα τελευταία επτά χρόνια MVP της κανονικής περιόδου στο ΝΒΑ αναδεικνύονται παίκτες γεννημένοι εκτός ΗΠΑ. Ο δικός μας Γιάννης Αντετοκούνμπο κέρδισε δύο συνεχόμενες φορές το βραβείο, το 2019 και το 2020. Ο Νίκολα Γιόκιτς από τη Σερβία τον διαδέχθηκε το 2021 και το 2022. Το 2023 MVP ήταν ο Τζοέλ Εμπίντ, που γεννήθηκε στο Καμερούν κι έχει αποκτήσει τη γαλλική ιθαγένεια. Ο τελευταίος παίκτης γεννημένος στις ΗΠΑ που κέρδισε αυτό το βραβείο ήταν ο Τζέιμς Χάρντεν το 2018.
Κι οι Αμερικανοί έχουν αρχίσει να το φέρουν βαρέως. Νόμιζαν ότι έχουν την πρωτοκαθεδρία στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου. Ότι διαθέτουν τα καλύτερα ταλέντα, ότι βγάζουν τους καλύτερους παίκτες. Κάποτε ήταν έτσι, όμως όχι πια. Ο υπόλοιπος κόσμος τους έχει προσπεράσει. Και κυρίως η Ευρώπη. Ο Γιάννης, ο Γιόκιτς, ο Γκίλτζους-Αλεξάντερ θα συνεχίσουν να πρωταγωνιστούν και τα επόμενα χρόνια στη λίγκα. Το ίδιο και ο Λούκα Ντόντσιτς με τον Βίκτορ Γουεμπανιάμα, που είναι θέμα χρόνου να κερδίσουν το βραβείο του MVP, αλλά και τον Ζακ Ρισασέ.
Η συζήτηση στην Αμερική έχει ανοίξει και μια καλή απάντηση στο ερώτημα γιατί οι ΗΠΑ δεν βγάζουν πια MVP έδωσε πριν από λίγο καιρό ο ΛεΜπρόν Τζέιμς. «Στην Ευρώπη δίνουν μεγάλη έμφαση στην ανάπτυξη του ταλέντου και στα βασικά του μπάσκετ. Στην Αμερική λέμε απλώς «παίξτε, παίξτε, παίξτε». Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά. Πολλά παιδιά εδώ δεν εξελίσσονται. Απλώς παίζουν», είπε σε μια διαδικτυακή συζήτησή του με τον Στιβ Νας και τον Λούκα Ντόντσιτς.
Ο Ντόντσιτς περιέγραψε την εμπειρία του στη Ρεάλ: «Στην Ευρώπη δεν παίζουν πέντε παιχνίδια την εβδομάδα, αλλά ένα ή δύο. Και υπάρχει χρόνος για προπόνηση. Στην αρχή κάθε προπόνησης ασχολούμαστε για 30-45 λεπτά με ασκήσεις δεξιοτήτων και με τα βασικά. Μετά παίζαμε σε καταστάσεις τεσσάρων εναντίον τριών, τριών εναντίον δύο. Έπρεπε να διαβάζουμε την κατάσταση και να αντιδρούμε. Στην Ευρώπη δίνουν μεγάλη έμφαση στο διάβασμα του παιχνιδιού».
Και κάπως έτσι οι νεαροί παίκτες που φεύγουν από την Ευρώπη για να παίξουν στο ΝΒΑ είναι πολύ πιο έτοιμοι να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις ενός τόσο δύσκολου και απαιτητικού πρωταθλήματος. Βοηθά πολύ και το γεγονός ότι οι νεαροί Ευρωπαίοι πριν διασχίσουν τον Ατλαντικό έχουν ήδη κολυμπήσει σε βαθιά νερά αγωνιζόμενοι σε ανταγωνιστικά πρωταθλήματα απέναντι σε μεγαλύτερους και πιο έτοιμους από αυτούς παίκτες.
Ο Ντόντσιτς στα 19 του ήταν MVP της Ευρωλίγκας. O Γουεμπανιάμα στα 17 του έπαιξε επίσης στην Ευρωλίγκα με τη Βιλερμπάν και ο Ρισασέ στα 18 του ήταν ένας από τους καλύτερους παίκτες του Eurocup. Οι Αμερικανοί στις ίδιες ηλικίες κουβαλούν ως μοναδικές μπασκετικές παραστάσεις αγώνες με συνομήλικούς τους στα σχολικά και κολεγιακά πρωταθλήματα.
Γι’ αυτό οι ομάδες του ΝΒΑ προσανατολίζουν όλο και περισσότερο την αναζήτηση ταλέντων εκτός των αμερικανικών συνόρων. Έχουν αναπτύξει εκτεταμένα δίκτυα σκάουτ σε όλο τον πλανήτη και ειδικά στην Ευρώπη, με στόχο να εντοπίζουν έγκαιρα ενδιαφέρουσες περιπτώσεις παικτών. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των παικτών που κατευθύνεται κάθε χρόνο από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο προς το ΝΒΑ αυξάνεται ραγδαία.
Και σε τελευταία ανάλυση είναι απλά μαθηματικά. Όσο περισσότερους παίκτες «εισάγει» το ΝΒΑ, τόσο περισσότερους σταρ θα βρίσκει. Πράγμα που το ωφελεί πολλαπλά, καθώς συντηρεί το πολύ υψηλό αγωνιστικό του επίπεδο και ευνοεί την παγκοσμιοποίησή του. Ενώ πάντα θα υπάρχει ένας Κούπερ Φλαγκ από τα αμερικανικά high schools που θα θυμίζει ότι οι ΗΠΑ μπορούν ακόμη να παράγουν MVP.