Με επιστολή της στους Ευρωπαίους ηγέτες, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ανακοινώνει σύντομα αποστολή στη Λιβύη απο τον αρμόδιο επίτροπο Μπρούνερ, με ζητούμενο τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών. Επίσης η πρόεδρος της Κομισιόν κάνει λόγο για «πιθανή χρήση της μετανάστευσης για πολιτικούς σκοπούς».
Ειδικότερα στην επιστολή της η πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρει σχετικά με τις ροές από τη Λιβύη:
Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 παρατηρείται συνολική μείωση κατά 21% των παράνομων διελεύσεων των συνόρων προς την ΕΕ, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2024. Ωστόσο, οι πραγματικοί αριθμοί παραμένουν σημαντικοί, με πάνω από 69 000 παράνομες διελεύσεις συνόρων που αναφέρθηκαν μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Ενώ υπάρχουν μειώσεις στις περισσότερες μεταναστευτικές διαδρομές, που κυμαίνονται από 56% στη διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων, 28° στη διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου και 28% στη διαδρομή της Δυτικής Μεσογείου και Ατλαντικού μαζί, η κατάσταση είναι διαφορετική στην Κεντρική Μεσόγειο. Με τις αναχωρήσεις από τη Λιβύη να αντιπροσωπεύουν το 93% των παράνομων διελεύσεων στα σύνορα, βλέπουμε αύξηση 7% στη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου και 173% αύξηση των αφίξεων στην Ελλάδα από την Ανατολική Λιβύη.
Με την πολιτική κατάσταση και την κατάσταση ασφαλείας στη Λιβύη να είναι εξαιρετικά κρίσιμη, η πολιτική δέσμευση της ΕΕ και των κρατών-μελών είναι ζωτικής σημασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις γεωπολιτικές συνέπειες των εξελίξεων στη Λιβύη για την ΕΕ. Όσον αφορά τη μετανάστευση, πρέπει να διατηρήσουμε στενή συνεργασία και να συνεχίσουμε να παρέχουμε οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη στις λιβυκές αρχές, ιδίως όσον αφορά τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης και παρατηρώντας μια πιθανή χρήση της μετανάστευσης για πολιτικούς σκοπούς, πρέπει επίσης να είμαστε σε θέση να συνεργαστούμε με τους διάφορους φορείς επί τόπου.
Ζήτησα από τον επίτροπο Μπρούνερ να επισκεφθεί σύντομα τη Λιβύη και να συναντηθεί με τις Αρχές στα δυτικά και στα ανατολικά της χώρας. Είναι απαραίτητο να συνεργαστούμε μαζί τους, στο πλαίσιο μιας προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», ώστε να είμαστε σε θέση να επιμείνουμε στην ενίσχυση της διαχείρισης των συνόρων και στην καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών, στη διαχείριση των θεωρήσεων εργασίας και των περαιτέρω μετακινήσεων προς την ΕΕ, καθώς και στη διασφάλιση της προστασίας και των εθελοντικών επιστροφών από τη Λιβύη στις χώρες καταγωγής.
Πώς προετοιμάζεται η Αθήνα για την επικείμενη αποστολή Γεραπετρίτη σε Τρίπολη και Βεγγάζη
Σημειώνεται ότι όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Μαρία Μουρελάτου για tanea.gr, διαχείριση σε δύο άξονες επιχειρεί ήδη η Αθήνα αναφορικά με την περίπτωση της Λιβύης, χώρα με την οποία έχει καταστεί σαφές από την ελληνική πλευρά ότι η διπλωματική επανεκκίνηση και με τις δύο πλευρές είναι μονόδρομος.
Στο πλαίσιο της οργάνωσης για την επικείμενη αποστολή Γεραπετρίτη – η οποία εξετάζεται να πραγματοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα και εκτός σπροόπτου στις 6 Ιουλίου – η ελληνική πλευρά κάνει κινήσεις τόσο στο πεδίο του Μεταναστευτικού λόγω των αυξημένων ροών από τις ακτές της Λιβύης όσο και στο πεδίο των θαλασσίων ζωνών, αποκρούοντας τις πρόσφατες καταγγελίες από Τρίπολη και Βεγγάζη με τη δημόσια επίκληση στο Διεθνές Δίκαιο και στην πίστη στη συνέχιση του διαλόγου, στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας.
Μετά και την τελευταία επίδοση διαβήματος διαμαρτυρίας στον έλληνα πρέσβη στην Τρίπολη από το υπουργείο Εξωτερικών της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (ενώ είχε προηγηθεί και άλλο διάβημα διαμαρτυρίας στον γενικό πρόξενο στη Βεγγάζη), από την Αθήνα οι μόνες (λιτές) αντιδράσεις – έως ότου πραγματοποιηθεί η επικείμενη αποστολή στη Λιβύη – φαίνεται πως θα εκπορεύονται από το αρμόδιο να αποκρούσει τις εν λόγω κατηγορίες (που αφορούν σε δήθεν μονομερή βήματα της Ελλάδας με φόντο τα οικόπεδα κοτίως της Κρήτης) υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Αρμόδιες πηγές, εξάλλου, τονίζουν πως τα εν λόγω διαβήματα διαμαρτυρίας επιδόθηκαν και στις δύο περιπτώσεις στο πλαίσιο προγραμματισμένων ραντεβού με τον έλληνα πρόξενο και τον έλληνα πρέσβη, τα οποία είχαν ως επίσημη ατζέντα την προετοιμασία του επικείμενου ταξιδιού του Γιώργου Γεραπετρίτη σε Βεγγάζη και Τρίπολη.
Η εικόνα που εκπέμπεται επί του παρόντος από τη Λιβύη δίνει την εντύπωση ενός «διαγωνισμού διαβημάτων» από τις δύο πλευρές που ως στόχο πιθανόν να έχει είτε την άσκηση πίεσης στην ελληνική πλευρά ενόψει των επικείμενων διαβουλεύσεων, είτε την παρασκηνιακή επιρροή της Τουρκίας που είναι γνωστό πως διατηρεί γερά ερείσματα και στις δύο αντιμαχόμενες διοικήσεις, στη βάση και του ανυπόστατου και παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Σε νέες δηλώσεις του, ο Σταύρος Παπασταύρου χθες επανέλαβε τη θέση της Ελλάδας περί προσχηματικής αντίδρασης από Τρίπολη και Βεγγάζη, αναδεικνύοντας την αντιφατική στάση μεταξύ λιβυκών ΥΠΕΞ και Εθνικού Οργανισμού Πετρελαίου Λιβύης, ο οποίος έχει σεβαστεί στην πράξη τη μέση γραμμή, ήδη από τις 3 Μαρτίου, όταν είχε βγάλει χάρτη με τα θαλάσσια οικόπεδα της Λιβύης ενόψει προκήρυξης διαγωνισμού, πριν την ελληνική αποδοχή της εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τη Chevron.
«Άρα ο ίδιος ο Εθνικός Οργανισμός Πετρελαίου διαψεύδει, για την ώρα τουλάχιστον, το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας του, διότι αποδέχεται τη μέση γραμμή», επεσήμανε ο έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λίγες ώρες μετά και τη νέα αντίδραση από τη Λιβύη, που σημειώθηκε αυτήν την φορά από το στρατόπεδο της Βεγγάζης υπό τον στρατάρχη Χαφτάρ.
Κυρίαρχο ζητούμενο για την Αθήνα επί του παρόντος δεν είναι να αποκρούει λεκτικά καθετί που εκτοξεύεται από Τρίπολη και Βεγγάζη εν αναμονή της αποστολής Γεραπετρίτη αλλά να εργαστεί μεθοδικά ώστε να πραγματοποιηθεί το εν λόγω ταξίδι προκειμένου ο έλληνας ΥΠΕΞ να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου και με τις δύο πλευρές και να μπορέσει να μεταφέρει με τον κατάλληλο τρόπο εκεί τα ελληνικά μηνύματα.
«Δεν θα κάνουν κουμάντο οι διακινητές για το ποιος μπαίνει στην Ελλάδα»
Εν τω μεταξύ, στο θέμα αναφέρθηκε χθες και ο πρωθυπουργός ανακοινώνοντας κατά τη μηνιαία, καθιερωμένη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την πρωτοβουλία της Ελλάδας να αποστείλει – προληπτικά – πλοία του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, προς έλεγχο των ροών παράνομης μετανάστευσης.
«Δεν θα κάνουν κουμάντο οι διακινητές για το ποιος μπαίνει στην Ελλάδα», επεσήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης προαναγγέλλοντας τις προθέσεις του να θέσει το θέμα της Λιβύης και στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες την Πέμπτη.
Το θέμα ετέθη χθες και στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες από τον ίδιο τον έλληνα ΥΠΕΞ ο οποίος μίλησε ενώπιον των ευρωπαίων ομολόγων του για τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές από την ανατολική Λιβύη προς την Ελλάδα.
Στο πλαίσιο τος ΣΕΥ, η κρίση στη Λιβύη τέθηκε επί τάπητος και υπό το πρίσμα της γενικότερης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή.
Στις δηλώσεις του εισερχόμενος στη χθεσινή διάσκεψη, ο Γιώργος Γεραπετρίτης και εστιάζοντας στις αυξημένες μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη, τόνισε πως «είναι ευθύνη και της ΕΕ να μπορέσει να ελέγξει αυτές τις παράτυπες μεταναατευτικές ροές με οποιονδήποτε τρόπο», ενώ στην καταληκτική του φράση υπογράμμισε «τον πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και ιδίως στο Δίκαιο της Θάλασσας».