Η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τον θόρυβο

Σε μια εποχή όπου η περιβαλλοντική πολιτική συνδέεται άμεσα με την ποιότητα ζωής των πολιτών, η ηχορύπανση παραμένει ένας σιωπηλός αλλά επιβλαβής ρύπος. Παρά το γεγονός ότι πλήττει εκατομμύρια Ευρωπαίους, συχνά υποτιμάται στις εθνικές πολιτικές. Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στο προσκήνιο για τους λάθος λόγους: δεν συμμορφώθηκε με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της όσον αφορά τη διαχείριση του θορύβου στις πόλεις και τους μεγάλους οδικούς άξονες. Ως αποτέλεσμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την παραπέμπει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως ανακοινώθηκε από τις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επειδή δεν έχει υιοθετήσει σχέδια δράσης κατά του θορύβου για όλες τις αστικές περιοχές και τους κύριους οδικούς άξονες, όπως απαιτεί η Οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον Περιβαλλοντικό Θόρυβο.

Η Οδηγία αυτή υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να:

καταρτίζουν στρατηγικούς χάρτες θορύβου για μεγάλες πόλεις, κύριες οδικές και σιδηροδρομικές γραμμές, καθώς και μεγάλα αεροδρόμια και να θεσπίζουν σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση της ηχορύπανσης.

Οι χάρτες και τα σχέδια έπρεπε να έχουν υποβληθεί έως το 2012 και το 2013 αντίστοιχα. Η Κομισιόν ξεκίνησε τη διαδικασία παράβασης το 2017 με προειδοποιητική επιστολή και επανήλθε το 2020 με συμπληρωματική κοινοποίηση. Το 2023, εξέδωσε αιτιολογημένη γνώμη, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν σοβαρές ελλείψεις στην εφαρμογή της νομοθεσίας.

Απέτυχε η Ελλάδα

Η Ελλάδα δεν κάλυψε επαρκώς τις υποχρεώσεις της και έτσι η Επιτροπή αποφάσισε την παραπομπή στο ΔΕΕ.

Η ηχορύπανση είναι ένας ρύπος που έχει άμεσες επιπτώσεις στην υγεία επειδή προκαλεί κάθε χρόνο 11.000 πρόωρους θανάτους και 41.000 περιστατικά ισχαιμικής καρδιοπάθειας στην Ευρώπη. Επίσης, περίπου 5 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ βιώνουν χρόνιες διαταραχές ύπνου λόγω θορύβου.

Τα σχέδια δράσης κατά του θορύβου είναι αναγκαία για την ενημέρωση των πολιτών για τα επίπεδα θορύβου στην περιοχή τους και την προστασία της δημόσιας υγείας μέσω παρεμβάσεων (π.χ. ηχοφράγματα, αλλαγές κυκλοφορίας, πολεοδομικά μέτρα).

Η παραπομπή στο Δικαστήριο της ΕΕ σηματοδοτεί την αποτυχία συμμόρφωσης με θεμελιώδεις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις. Αν δεν υπάρξει άμεση πρόοδος, η χώρα κινδυνεύει με οικονομικές κυρώσεις και περαιτέρω νομική πίεση. Πέρα όμως από το νομικό σκέλος, το ζήτημα αφορά άμεσα την ποιότητα ζωής των πολιτών στις πόλεις και στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου ο θόρυβος υποβαθμίζει την καθημερινότητα, την υγεία και την ευημερία.