Την παραβίαση κυριαρχικών της δικαιωμάτων από την Ελλάδα αποφάσισε να καταγγείλει χθες η Λιβύη, μέσω ανακοίνωσης του λιβυκού ΥΠΕΞ όπου, μεταξύ άλλων, εκφράζεται η ανησυχία πως με την έναρξη διεθνούς πρόσκλησης από πλευράς Αθήνας για τη χορήγηση αδειών προς εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης – οικόπεδα για τα οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον η Chevron – γίνονται «μονομερείς ενέργειες που οδηγούν μόνο σε περαιτέρω ένταση και πολυπλοκότητα».
Ο αιφνιδιαστικός ελιγμός της Λιβύης, που σημειώνεται μερικά 24ωρα πριν το δρομολογημένο ταξίδι του Γιώργου Γεραπετρίτη σε Βεγγάζη και Τρίπολη (το οποίο έχει ως στόχο τη διπλωματική επανεκκίνηση με βασικά θέματα στην ατζέντα το Μεταναστευτικό και την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών), προκαλεί ερωτήματα, καθώς καταγράφεται ετεροχρονισμένα σε σχέση με τις σχετικές εξαγγελίες της ελληνικής κυβέρνησης για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης, ενώ ακολουθεί την κίνηση της Τουρκίας να αποστείλει (την περασμένη Δευτέρα) χάρτες Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, στα συνοδευτικά κείμενα των οποίων γίνεται ρητή αναφορά στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, με την Αγκυρα να επικαλείται σε ένα σημείο «τις νόμιμες συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ» με τη Λιβύη, αλλά και τα Κατεχόμενα.
Στην ανακοίνωσή του, το λιβυκό ΥΠΕΞ εκφράζει τις πλήρεις επιφυλάξεις του και τη σαφή αντίθεσή του σε οποιεσδήποτε δραστηριότητες έρευνας σε αυτές τις περιοχές χωρίς προηγούμενη νομική συμφωνία που να σέβεται τους κανόνες διεθνούς δικαίου. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, η Λιβύη «ανέκαθεν επεδίωκε και συνεχίζει να επιδιώκει να μετατρέψει τη λεκάνη της Μεσογείου σε χώρο συνεργασίας, ειρήνης και κοινής ανάπτυξης μεταξύ όλων των παράκτιων κρατών». Παράλληλα, το λιβυκό ΥΠΕΞ διατυπώνει την ελπίδα ότι οι ελληνικές αρχές θα εξετάσουν υπεύθυνα το βάθος των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. «Ζητούμε την επιδίωξη εποικοδομητικού διαλόγου και διαπραγμάτευσης ως τη μόνη επιλογή για την επίτευξη δίκαιων και ισότιμων λύσεων βασισμένων στο ισχύον διεθνές δίκαιο και τη διατήρηση των συμφερόντων όλων» καταλήγει η ανακοίνωση. Με την εν λόγω κίνηση της Λιβύης να ερμηνεύεται είτε ως «δάκτυλος» της Τουρκίας, είτε και ως άσκηση πίεσης στο παρά πέντε της αποστολής Γεραπετρίτη σε Βεγγάζη και Τρίπολη, με στόχο την καλύτερη δυνατή συμφωνία με τη Λιβύη, με προοπτική για παραπομπή της οριοθέτησης ΑΟΖ στη Χάγη, το μόνο βέβαιο είναι πως εξανεμίζεται η ικανοποίηση που είχε εκφράσει ο έλληνας πρωθυπουργός για την αρχική στάση της Λιβύης να σεβαστεί τη μέση γραμμή κατά την πρόσφατη δημοπράτηση θαλασσίων οικοπέδων στη δική της ΑΟΖ, αλλά και στην ελληνική, εντός της οποίας ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν οι αμερικανικοί κολοσσοί Exxon και Chevron.
Η απάντηση της Αθήνας
Πηγές του αρμόδιου υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχολίασαν χθες το βράδυ πως «η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας». Ουσιαστικά παρέπεμπαν στο ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο και ανυπόστατο διότι αφενός έχει ψηφιστεί και ενεργοποιηθεί από μη νομιμοποιημένο όργανο και αφετέρου έρχεται σε σαφέστατη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, καθώς Λιβύη και Τουρκία δεν έχουν αντικείμενες ακτές και ως εκ τούτου δεν δύνανται να προχωρούν σε συμφωνία για οριοθέτηση. «Η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας» υπογράμμισαν οι ίδιες πηγές, την ώρα που γινόταν σαφές πως ο προγραμματισμός της επικείμενης επίσκεψης Γεραπετρίτη σε Τρίπολη και Βεγγάζη δεν επηρεάζεται από τη συγκεκριμένη εξέλιξη. Για την Αθήνα, πάντως, η εν λόγω διπλωματική εμπλοκή με τη Λιβύη ερμηνεύεται ξεκάθαρα ως μια «απτή απόδειξη ότι η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα χωρίς φόβο και με μόνη πυξίδα το Διεθνές Δίκαιο».