Ποιος φοβάται ένα νεογέννητο μωρό; Σύμφωνα με την Αλμουτ Σουλτ, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. «Εχω την αίσθηση πως στην Ευρώπη δεν θεωρείται φυσιολογικό για μια ποδοσφαιρίστρια να έχει παιδιά. Ισως οι σύλλογοι να μην το παραδέχονται ποτέ, αλλά αυτή είναι η εντύπωσή μου», δήλωσε πρόσφατα η 34χρονη γερμανίδα πρώην διεθνής τερματοφύλακας στο περιοδικό «Kicker».
Και η γνώμη της Σουλτ μόνο τυχαία δεν είναι. Με περισσότερα από δέκα χρόνια παρουσίας στην εθνική ομάδα της Γερμανίας, με τίτλους όπως το Euro του 2013, το Champions League του 2014 και το χρυσό στους Ολυμπιακούς του Ρίο το 2016, η Αλμουτ είναι από τις πιο πετυχημένες και αναγνωρίσιμες μορφές του γυναικείου ποδοσφαίρου. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι μητέρα. Το 2020 απέκτησε δίδυμα και το 2023 το τρίτο της παιδί. Και στις δύο περιπτώσεις επέστρεψε κανονικά στην αγωνιστική δράση.
Ωστόσο, η εμπειρία της είναι αποκαλυπτική: «Μετά τη δεύτερη εγκυμοσύνη ένιωθα ότι μπορούσα να παίξω σε υψηλό επίπεδο για τουλάχιστον δύο ακόμη χρόνια. Αντί γι’ αυτό, βρέθηκα χωρίς ομάδα. Κανένας μεγάλος σύλλογος δεν πίστεψε ότι θα μπορούσα να βοηθήσω, παρότι είχα ήδη αποδείξει ότι μπορώ να επιστρέψω στο 100% μετά τον τοκετό». Οσες προτάσεις δέχτηκε, ήταν για θέση τρίτης τερματοφύλακα, σε κλίμα άνισης αντιμετώπισης.
Ετσι, για λίγους μήνες αγωνίστηκε στη δεύτερη κατηγορία με το Αμβούργο, την ομάδα όπου ξεκίνησε 18 χρόνια νωρίτερα. Στη συνέχεια μετακόμισε στις ΗΠΑ και την Κάνσας Σίτι. Λίγο καιρό μετά ανακοίνωσε τον οριστικό της αποχαιρετισμό από την ενεργό δράση, αφού είχε ξεκινήσει ήδη καριέρα σχολιάστριας σε τηλεόραση και ραδιόφωνο, ενώ ταυτόχρονα αποκάλυψε ότι περιμένει το τέταρτο παιδί της.
Σκληρή εμπειρία
Γεννημένη και μεγαλωμένη σε φάρμα στη Σαξονία, η Σουλτ αντλεί δύναμη από τις οικογενειακές αξίες. Από μικρή έμαθε δύο βασικές αρχές: το αίσθημα του καθήκοντος («Στις αγελάδες δεν μπορείς να πεις “θα σας ταΐσω αύριο”») και τη σημασία της κοινότητας («Τα παιδιά δεν τα μεγαλώνει μόνο η οικογένεια, αλλά όλο το χωριό»). Οταν έδειξε το ταλέντο της στο ποδόσφαιρο, οι γονείς της τη στήριξαν πλήρως, πληρώνοντας το πρώτο της διαμέρισμα στο Αμβούργο.
Η πορεία της εκτοξεύθηκε: έγινε βασική στη Βόλφσμπουργκ και στην Εθνική Γερμανίας, ενώ είχε ενεργό ρόλο στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών στο άθλημα, παρότι δεν υπήρχε επίσημο συνδικάτο ποδοσφαιριστριών. Η επιρροή της και το κύρος της τής επέτρεψαν να συνομιλεί απευθείας με την Ομοσπονδία για ζητήματα όπως η ισότητα, οι κατώτατοι μισθοί και τα εργασιακά δικαιώματα.
Οταν έγινε μητέρα για πρώτη φορά δεν σκέφτηκε καν να εγκαταλείψει το ποδόσφαιρο. Ομως η εμπειρία της ως η μοναδική μαμά του γερμανικού πρωταθλήματος αποδείχτηκε σκληρή: «Με μωρά κοιμάσαι λιγότερο, δεν έχεις χρόνο να ανακάμψεις, πήγαινα στην προπόνηση και ήμουν τόσο εξαντλημένη που κοιμόμουν για πέντε λεπτά στο αμάξι πριν ξεκινήσω», εξηγεί. «Η καθημερινότητά σου καθορίζεται από το πρόγραμμα της ομάδας, δεν επιλέγεις εσύ πότε θα προπονηθείς. Κι αν το παιδί σου αρρωστήσει, δεν μπορείς να πεις στον προπονητή “δεν έρχομαι γιατί η κόρη μου δεν είναι καλά”».
Η πίεση απέδωσε
Παρά την καλή διάθεση της Βόλφσμπουργκ – της επέτρεψαν να κάνει ενδυνάμωση από το σπίτι και να φέρνει τα παιδιά στις αποστολές – φάνηκε ξεκάθαρα η αμηχανία και η έλλειψη οργάνωσης των συλλόγων μπροστά σε μια μητέρα-παίκτρια.
Η Σουλτ συνεργάστηκε με τη Fifpro (το παγκόσμιο συνδικάτο ποδοσφαιριστών) και πίεσε τη FIFA να θεσπίσει, από το 2021, ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη μητρότητα στο γυναικείο ποδόσφαιρο. Πλέον, απαγορεύεται η απόλυση λόγω εγκυμοσύνης, εξασφαλίζεται πλήρης αμειβόμενη άδεια, ενώ επιτρέπεται στις παίκτριες που επιστρέφουν από εγκυμοσύνη να εγγράφονται εκτός μεταγραφικών περιόδων. Η ίδια ήταν η πρώτη που ωφελήθηκε από αυτό, όταν επέστρεψε στο Αμβούργο, οκτώ μήνες μετά τον τοκετό.
Το 2023, μαζί με άλλες παίκτριες-μητέρες όπως οι Σάρα Γκούνασντοτιρ, Κρίσταλ Νταν και Τσέινα Μάθιους, συνέταξε έναν αναλυτικό οδηγό 50 σελίδων για την επιστροφή στην αγωνιστική δράση μετά τον τοκετό. Ο οδηγός προσφέρεται δωρεάν και απευθύνεται σε αθλήτριες, οικογένειες και συλλόγους.
Παρά τις προόδους, εξακολουθούν να υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» στην ενημέρωση και την εφαρμογή των δικαιωμάτων. Πολλές αθλήτριες δεν ξέρουν πώς να κινηθούν ή φοβούνται ότι η εγκυμοσύνη ισοδυναμεί με το τέλος της καριέρας τους. Η Fifpro τονίζει ότι αρκετές ομοσπονδίες δεν εφαρμόζουν πλήρως τη νομοθεσία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Σάρα Γκούνασντοτιρ που κέρδισε αγωγή εναντίον της Λυών, επειδή της πλήρωναν μόνο το 1/3 του μισθού της στην εγκυμοσύνη. Αντίστοιχα, η Αλισον Φίλιξ αποκάλυψε πως η χορηγός της ήθελε να μειώσει κατά 70% την αμοιβή της μετά τη γέννηση της κόρης της, κάτι που προκάλεσε έρευνα του Κογκρέσου και άλλαξε τη στάση της εταιρείας.
Παραμένει πρωτοπόρος
Η Σουλτ δεν διστάζει να αναγνωρίσει: «Ισως η καριέρα μου να είχε εξελιχθεί διαφορετικά αν είχα στην Ευρώπη την υποστήριξη που μου πρόσφεραν στις ΗΠΑ». Το 2022 αγωνίστηκε στην Angel City FC του Λος Αντζελες – μια ομάδα ιδρυμένη από γυναίκες – και στη συνέχεια στην Κάνσας Σίτι. «Στη Γερμανία ήμουν η μόνη μαμά, στην Καλιφόρνια ήμασταν τέσσερις μόνο στην ίδια ομάδα. Οι Αμερικανοί καταλαβαίνουν τη σημασία του γυναικείου ποδοσφαίρου και το βλέπουν ως θετικό όταν οι μητέρες συνεχίζουν να αγωνίζονται».
Η Αλμουτ Σουλτ μπορεί να αποχώρησε από την ενεργό δράση, όμως δεν έπαψε να είναι πρωτοπόρος. Ετοιμάζει την ίδρυση συνδικάτου ποδοσφαιριστριών στη Γερμανία και πιέζει για τη δημιουργία ενός ταμείου υποστήριξης για άνεργες μητέρες-αθλήτριες. Και, γιατί όχι, ίσως σύντομα ξαναπαίξει… στην ερασιτεχνική ομάδα του χωριού της, δίπλα στον αδελφό της, ως αμυντικός: «Μπορεί να του βγάζω καμιά καλή μπαλιά».