Η Gazprom, η πάλαι ποτέ ενεργειακή υπερδύναμη της Ρωσίας και βασικό εργαλείο εξωτερικής πολιτικής του Βλαντίμιρ Πούτιν, βρίσκεται στο χειρότερο σημείο της ιστορίας της, όπως αναφέρει το EFE. Από το 2022, οπότε και ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση περιόρισε δραστικά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου ως απάντηση στην εισβολή. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό για την Gazprom, η οποία είχε στηρίξει σχεδόν το 40% των εσόδων της στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η καταστροφή των αγωγών Nord Stream μετά από εκρήξεις, η διακοπή της παροχής μέσω Ουκρανίας και η περιορισμένη ροή μέσω Τουρκίας (αγωγός TurkStream) έχουν συρρικνώσει τις εξαγωγές της εταιρείας κατά 90% σε σχέση με το 2020. Παράλληλα, η στροφή προς την Κίνα μέσω του αγωγού «Δύναμη της Σιβηρίας» δεν αποφέρει τα αναμενόμενα κέρδη, καθώς οι τιμές είναι πολύ χαμηλές. Αντίστοιχα, τα κράτη της πρώην ΕΣΣΔ προμηθεύονται ρωσικό αέριο σε εξευτελιστικές τιμές, που δεν καλύπτουν τα λειτουργικά κόστη της εταιρείας.
Η οικονομική κατάρρευση αποτυπώθηκε το 2023, όταν η Gazprom ανακοίνωσε ζημιές-ρεκόρ 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων — οι πρώτες εδώ και 25 χρόνια. Παράλληλα, η εταιρεία ξεκίνησε ένα πρόγραμμα μαζικών περικοπών και αναδιάρθρωσης, με στόχο τη μείωση των θέσεων εργασίας στην έδρα της Αγίας Πετρούπολης κατά σχεδόν 40%, το κλείσιμο διεθνών γραφείων (Βρυξέλλες, Τόκιο κ.ά.) και την εκποίηση πολυτελών ακινήτων. Σε μια προσπάθεια διαφοροποίησης, η Gazprom ξεκίνησε ακόμη και την παραγωγή… οικιακών συσκευών Bosch χωρίς άδεια, γεγονός που καταδεικνύει την απελπισία της.
Επίσης, επιχειρεί καθυστερημένα τη γκαζοδότηση περιοχών στο εσωτερικό της Ρωσίας, ένα έργο που είχε παραμελήσει επί δεκαετίες χάριν των εξαγωγών στη Δύση. Η κατασκευή του νέου αγωγού «Δύναμη της Σιβηρίας-2» με την Κίνα, αν και σημαντική, δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τις τεράστιες απώλειες. Επιπλέον, η έλλειψη διαφάνειας στα οικονομικά της Gazprom, με αμφισβητούμενα στοιχεία κερδών/ζημιών, δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την αποκατάσταση εμπιστοσύνης. Η Gazprom από πανίσχυρο ενεργειακό εργαλείο του Κρεμλίνου μετατρέπεται πλέον σε εταιρεία υπό επιτήρηση και επιβίωση. Η ανακατεύθυνση προς την Ασία, οι εκπτώσεις σε τιμές και τα εσωτερικά προβλήματα δημιουργούν ένα αβέβαιο μέλλον για έναν από τους πλέον εμβληματικούς πυλώνες της ρωσικής οικονομίας.