Η Αυστραλία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σιωπηλή επιδημία που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά παραμένει σε πολλούς αόρατη.
Ο διαβήτης, και ιδιαίτερα ο τύπου 2, έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο ραγδαία αναπτυσσόμενες χρόνιες παθήσεις στη χώρα.
Παρά την πρόοδο στην ενημέρωση και τις σημαντικές ιατρικές εξελίξεις, τα περιστατικά διαβήτη συνεχίζουν να αυξάνονται, ενώ η καθυστερημένη διάγνωση μπορεί να έχει σοβαρές, ακόμη και απειλητικές για τη ζωή, συνέπειες.
«Εκτός από το 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους που έχουν ήδη διαγνωστεί με διαβήτη, εκτιμάται ότι περίπου 500.000 – ίσως και περισσότεροι – ζουν με τη νόσο χωρίς να το γνωρίζουν, κυρίως με διαβήτη τύπου 2», δήλωσε στον «Νέο Κόσμο» ο Αναπληρωτής Καθηγητής, Σοφιανός Ανδρικόπουλος, διακεκριμένος Αυστραλός ερευνητής και κλινικός γιατρός στον τομέα του διαβήτη, ο οποίος σήμερα είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Australian Diabetes Society.
Τα μη διαγνωσμένα περιστατικά διαβήτη δεν αποτελούν απλώς ένα κενό στα δεδομένα. Είναι μια ωρολογιακή βόμβα τόσο για την υγεία των ατόμων όσο και για το σύστημα Υγείας. Όταν ο διαβήτης τύπου 2 παραμένει χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξελιχθεί αθόρυβα, οδηγώντας σε σοβαρές και συχνά μη αναστρέψιμες επιπλοκές, όπως εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια, νεφρική ανεπάρκεια και ακρωτηριασμούς.
«Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ιδιαίτερα συχνός και στην παροικία μας», συνεχίζει ο Δρ Ανδρικόπουλος.
«Καθώς οι γονείς μας μεγαλώνουν, η εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 αυξάνεται. Επιπλέον, παρατηρείται αύξηση των περιστατικών και στη νεότερη γενιά των Ελλήνων, γεγονός που συνδέεται με την παχυσαρκία και την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας. Είμαστε μια κοινωνία με τάση προς την παχυσαρκία. Αγαπάμε το φαγητό! Και το αποτέλεσμα είναι ο αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη τύπου 2».
Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΣΙΜΗ
Ο διαβήτης τύπου 2 αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες θνησιμότητας στην Αυστραλία, κυρίως ως αποτέλεσμα των πολλών επιπλοκών του.
Γιατί λοιπόν τόσοι πολλοί Αυστραλοί παραμένουν αδιάγνωστοι;
Ο Δρ Ανδρικόπουλος επισημαίνει το απλό γεγονός ότι «οι άνθρωποι αγνοούν τα συμπτώματα — κόπωση, απώλεια βάρους, συχνουρία, διαρκής δίψα. Δεν πηγαίνουν στον γιατρό για να εξεταστούν. Σε πολλούς τα συμπτώματα είναι ήπια και έτσι μπορούν αν αποδωθούν σε κόπωση από το άγχος της καθημερινότητάς τους. Μία λύση σε αυτό το πρόβλημα θα ήταν ένα εθνικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη».
Η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη μπορεί να μειώσει δραστικά τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, και σε πολλές περιπτώσεις, να τις αποτρέψει εντελώς.
«Βρισκόμαστε σε μια ιδιαίτερα ευνοϊκή και συναρπαστική εποχή για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2, καθώς διαθέτουμε πλέον μια σειρά από αποτελεσματικές θεραπείες. Οι αναστολείς SGLT2 έχουν αποδεδειγμένη προστατευτική δράση έναντι της νεφρικής και καρδιακής ανεπάρκειας, ενώ οι αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 συμβάλλουν στην απώλεια βάρους και έχει τεκμηριωθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου, προστατεύουν τα νεφρά και βελτιώνουν τη λειτουργία του ήπατος».
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής, επικεφαλής της Ερευνητικής Ομάδας «The Islet Biology and Metabolism Research Group» στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, επισημαίνει: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι θεραπείες που βασίζονται στους αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 είναι καθοριστικές και έχουν τεράστια επίδραση στην πορεία της νόσου. Θεωρώ πως πρόκειται για τη σημαντικότερη πρόσφατη εξέλιξη στον τομέα μας. Η έγκαιρη διάγνωση δίνει τη δυνατότητα στους ασθενείς να ξεκινήσουν αυτές τις θεραπείες νωρίτερα, αλλάζοντας ουσιαστικά την εξέλιξη του διαβήτη και καθυστερώντας ή ακόμη και προλαμβάνοντας τις επιπλοκές».
ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΩΙΜΑ ΣΗΜΑΔΙΑ
Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 2 είναι συχνά ήπια και μπορούν εύκολα να περάσουν απαρατήρητα. Συμπεριλαμβάνουν επίμονη κόπωση, έντονη δίψα, συχνουρία, θολή όραση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μούδιασμα.
Επειδή αυτά τα συμπτώματα συχνά αποδίδονται στο άγχος, την υπερκόπωση ή τη φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης, πολλοί άνθρωποι δεν αναζητούν έγκαιρα ιατρική βοήθεια. Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας να πραγματοποιούνται τακτικά ετήσιες ιατρικές εξετάσεις και αιματολογικοί έλεγχοι.
Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να ανοίξει τον δρόμο ακόμη και για ύφεση του διαβήτη. «Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με σημαντική απώλεια βάρους (τουλάχιστον 10-15%) μέσω στοχευμένης δίαιτας, ιδιαίτερα αν αυτή ξεκινήσει νωρίς στην πορεία της νόσου. Ωστόσο, το πρόβλημα με αυτή την στρατηγική, είναι ότι δύσκολα διατηρείται. Συχνά με τον καιρό το βάρος επανέρχεται, οδηγώντας και στην επανεμφάνιση του διαβήτη».
«Αυτό που κάνει τη σημερινή εποχή τόσο συναρπαστική στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 είναι το γεγονός ότι η ύφεση της νόσου μπορεί πλέον να επιτευχθεί και μέσω φαρμακευτικής αγωγής», τονίζει ο Δρ Ανδρικόπουλος.
«Τα νέα φάρμακα που βασίζονται στους αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 προσφέρουν τη δυνατότητα απώλειας βάρους που ξεπερνά το 20%, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να βλέπουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους να υποχωρούν κάτω από το διαγνωστικό όριο. Αυτός είναι και ο λόγος που είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για τη φάση στην οποία βρισκόμαστε».
«Δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο αποτελεσματικά είναι αυτά τα φάρμακα μακροπρόθεσμα, αλλά παρατηρούμε ότι το βάρος επανέρχεται αν διακοπεί η θεραπεία — εκτός αν κάποιος είναι εξαιρετικά πειθαρχημένος στη διατροφή του. Ωστόσο, οι αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί στην απώλεια βάρους και στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Θα έφτανα στο σημείο να τους χαρακτηρίσω φάρμακα που αλλάζουν δραστικά την πορεία της νόσου.»
Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΗ
Το «κλειδί» για την πρόληψη είναι ο υγιεινός τρόπος ζωής — ισορροπημένη διατροφή, τακτική σωματική δραστηριότητα και διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους.
Η Μεογειακή Διατροφή, που συχνά προβάλλεται για τα οφέλη της στην υγεία, προσφέρει προστασία από μεταβολικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2. Όπως όμως επισημαίνει ο Δρ Ανδρικόπουλος, πολλοί ομογενείς έχουν απομακρυνθεί από τις βασικές αρχές αυτής της διατροφής.
«Πρέπει να θυμόμαστε ότι η μεσογειακή διατροφή βασίζεται κυρίως σε φυτικές τροφές. Χόρτα, φακές, μπάμιες, φασολάκια, γαλακτοκομικά, τυρί και αυγά, ψωμί με προζύμι και εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο — το οποίο έχει σημαντικά οφέλη, ιδιαίτερα όταν καταναλώνεται ωμό».
«Στην Αυστραλία έχουμε τροποποιήσει τη μεσογειακή διατροφή και την έχουμε φορτώσει με τροφές ζωικής προέλευσης, απλούς υδατάνθρακες και γλυκά σε τακτική βάση, γεγονός που σε συνδυασμό με τον καθιστικό τρόπο ζωής αυξάνει την τάση για αύξηση βάρους και συνεπώς τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2».
Όσον αφορά τη διατροφή, η συμβουλή που δίνει στον καθένα είναι ότι η καλύτερη δίαιτα είναι αυτή που του ταιριάζει και μπορεί να ακολουθήσει.
«Αυτή που ταιριάζει στις δικές του συνθήκες — τα οικονομικά, την οικογενειακή κατάσταση, τα έθιμα και τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Σε γενικές γραμμές, καλό είναι να περιορίζουμε τους απλούς υδατάνθρακες, τη ζάχαρη, τα γλυκά. Και να θυμόμαστε πάντα να τρώμε με μέτρο. Παν μέτρον άριστον».
ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Αυστραλία έχει καταγράψει μια δραματική και σταθερή αύξηση στις διαγνώσεις διαβήτη. Από το 2000, ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που ζουν με κάθε τύπο διαβήτη έχει αυξηθεί περίπου κατά 220%. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί, προβλέπεται ότι μέχρι το 2050 ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να εκτοξευθεί στα 3,6 εκατομμύρια. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η απότομη αύξηση στις διαγνώσεις μεταξύ των νεαρών ενηλίκων (44% στην ηλικιακή ομάδα 21–39) μέσα στην τελευταία δεκαετία.
Αυτή η αυξανόμενη επιδημία ασκεί τεράστια πίεση στα άτομα, τις οικογένειες και το σύστημα Υγείας.
Η Εθνική Εβδομάδα Διαβήτη (13–19 Ιουλίου 2025) θα επικεντρωθεί στην επείγουσα ανάγκη για έγκαιρη ανίχνευση, προληπτικές στρατηγικές και δίκαιη και ισότιμη πρόσβαση στις πιο σύγχρονες θεραπείες και τεχνολογίες, «για ένα μέλλον όπου ο διαβήτης δεν θα μπορεί να προκαλεί βλάβη».
Ως Διευθύνων Σύμβουλος της Australian Diabetes Society, ο Δρ Σοφιανός Ανδρικόπουλος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτών των προσπαθειών, εργαζόμενος για τη βελτίωση της φροντίδας των ατόμων με διαβήτη και τη διαμόρφωση της εθνικής πολιτικής υγείας.
«Βρισκόμαστε σε συνεχή διάλογο με το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Υγείας ώστε οι θεραπείες διαχείρισης του διαβήτη να είναι δίκαιες και προσιτές για όλα τα άτομα με διαβήτη. Ειδικά όσον αφορά τον διαβήτη τύπου 2, διεκδικούμε την κάλυψη από το Medicare περισσότερων φαρμάκων που βασίζονται στους αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 (αυτή τη στιγμή μόνο το Ozempic αποζημιώνεται), καθώς και την έγκριση για τη χρήση συνδυασμών διαφορετικών κατηγοριών φαρμάκων».
«Με τους Συνεχείς Μετρητές Γλυκόζης (Continuous Glucose Monitors) για άτομα με διαβήτη τύπου 2, τα κλινικά στοιχεία δείχνουν πολύ δυνατά οφέλη — ιδιαίτερα όταν ο ασθενής λαμβάνει ινσουλίνη για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Συνεχίζουμε να πιέζουμε την κυβέρνηση, και είναι θετικό που έχουμε έναν υπουργό Υγείας που κατανοεί τη σημασία των Συνεχών Μετρητών Γλυκόζης, ώστε να συνεχίσουμε δυναμικά την προσπάθειά μας».
The post Μισό εκατομμύριο αδιάγνωστοι: Η αθέατη κρίση διαβήτη στην Αυστραλία και η ανάγκη για άμεση δράση appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.