Όπως γράφει ο πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Νικόλαος Μέρτζος, βλάχος κι ο ίδιος στην καταγωγή, στο βιβλίο του «Οι Αρμάνοι Βλάχοι», έκδ. της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης, 2010, «ο όρος Βλάχοι αποτελεί ετεροπροσδιορισμό. Έτσι ορίζονται από τρίτους όσοι αυτόχθονες αρχαίοι πληθυσμοί, προ πάντων ορεσίβιοι αλλά και αστοί, λατινοφώνησαν στην προφορική αποκλειστικά λαλιά τους επειδή υπηρέτησαν όλη τη ζωή τους ως στρατιώτες και αξιωματούχοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα και στον ευρύτερο χώρο της Βαλκανικής. Επί μακρούς αιώνες παρέμειναν επίμονα ενδογαμικοί, δηλαδή παντρεύονταν μονάχα μεταξύ τους, και, γι’ αυτό, διατήρησαν ανόθευτη τη γηγενή καταγωγή τους. Ανέκαθεν εμείς οι αποκαλούμενοι Βλάχοι αυτοπροσδιοριζόμαστε ως Αρμάνοι, δηλαδή Ρωμαίοι πολίτες της καθ’ ημάς Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που κατά τους τελευταίους αιώνες της επονομαζόταν και Ρωμανία. Ως Ρωμαίοι, άλλωστε, αυτοπροσδιορίζονται επί χίλια διακόσια και άνω χρόνια όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες οι οποίοι ακόμη μέχρι σήμερα αυτοπροσδιορίζονται, επίσης, ως Ρωμιοί. Αρειμάνιοι στην ελληνική γλώσσα σημαίνει αγέρωχοι πολεμιστές. Και ανέκαθεν οι Βλάχοι ήμασταν πολεμιστές».
Στον πρόλογο του ίδιου βιβλίου, ο Πρόεδρος της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης, Καθηγητής Ιατρικής του ΑΠΘ, Θεόδωρος Ι. Δαρδαβέσης, γράφει: «…οι Βλάχοι δεν πρέπει να θεωρούνται ως μια εξελληνισμένη εθνοτική ομάδα ή ως μια πληθυσμιακή ομάδα διχασμένη από τις εθνικές προπαγάνδες των αρχών του 20ου αιώνα, αλλά ως μια γνήσια έκφραση της ρωμιοσύνης, που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της νεοελληνικής ταυτότητας».
Η άποψη αυτή, που θεωρείται σήμερα η πλέον ορθή, δεν ήταν πάντα αποδεκτή.
Τώρα η παρουσίαση που θα γίνει στην Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης εξετάζει τη διαμόρφωση των τοπικών υποκειμενικοτήτων στο Οθωμανικό Μοναστήρι στις αρχές του 20ού αιώνα, στο πλαίσιο των διακρατικών συνδέσεων που διαμορφώνουν αυτές τις ταυτότητες. Επίκεντρο είναι η ιστορία ενός Βλάχου ιερέα που πλοηγείται μέσα στην τοπική Βλάχικη κοινότητα στη Μοναστήρι (Μπίτολα) και τις διεθνείς πολιτικές που αφορούν την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τις ελληνικές και ρουμανικές χώρες. Η παρουσίαση εξετάζει τις εντάσεις, τις συγκρούσεις και τα περιστατικά βίας γύρω από τους Βλάχους πριν και μετά το 1905, όταν οι Βλάχοι απέκτησαν επίσημα το καθεστώς «μιλέτ».
Διερευνά τις δράσεις των απλών ανθρώπων και των τοπικών προσωπικοτήτων ως ενεργών παραγόντων που χρησιμοποιούν σύνθετες στρατηγικές και διαπραγματεύσεις για τη διαμόρφωση των ταυτοτήτων τους και την απόκτηση εξουσίας, ενώ παράλληλα υποκρύπτει την περίπλοκη και ρευστή φύση των ταυτοτήτων κατά τη διάρκεια μιας εποχής που χαρακτηρίζεται από αμφισβητούμενους εθνικισμούς, οι οποίοι επηρεάζονται από τοπικούς, καθημερινούς και υπερεθνικούς παράγοντες. Ο ανταγωνισμός για τα Βαλκάνια καθοδηγήθηκε από ένα πλέγμα δικτύων, φιλοδοξιών και συγκρούσεων για τον πολιτικό έλεγχο στην περιοχή. Θα εξεταστεί ο ρόλος της Ρουμανίας ως συμμετέχουσας στη διαμόρφωση ταυτοτήτων και στον επηρεασμό των προσπαθειών των ελληνικών, βουλγαρικών και οθωμανικών κρατών. Στο πλαίσιο των οθωμανικών-ελληνικών σχέσεων, η περίπτωση των Βλάχων παρέχει επίσης πληροφορίες για τις προσπάθειες του οθωμανικού κράτους να αντιμετωπίσει τον ελληνικό εθνικισμό στα εδάφη του και ρίχνει φως στις δυνάμεις που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του Νεοελληνισμού.
Βιογραφικό σημείωμα:
Η ομιλήτρια Naz Vardar είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Simon Fraser στη Βρετανική Κολομβία, με ειδίκευση στην κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της σύγχρονης Ελλάδας και της σύγχρονης Τουρκίας. Η τρέχουσα έρευνα της Vardar επικεντρώνεται στις ελληνορθόδοξες καρναβαλικές γιορτές στο πλαίσιο της μετάβασης από την αυτοκρατορία στα εθνικά κράτη στη Μικρά Ασία και τη Βόρεια Ελλάδα, διερευνώντας θέματα εθνικισμού, τάξης, φύλου, σεξουαλικότητας και συναισθημάτων. Πριν από το Πανεπιστήμιο Simon Fraser, η Vardar απέκτησε πτυχίο και μεταπτυχιακό στην ιστορία από το Πανεπιστήμιο Boğaziçi της Κωνσταντινούπολης.
Λεπτομέρειες Σεμιναρίου:
Πότε: Πέμπτη 12 Ιουνίου 2025, 7μμ (12μμ ώρα Αθήνας)
Ομιλητής: Naz Vardar
Τίτλος Σεμιναρίου: Διαμόρφωση της Βλάχικης Ταυτότητας: Τοπικοί Παράγοντες και Διακρατικός Ανταγωνισμός στο Οθωμανικό Μοναστήρι στις αρχές του 20ού αιώνα
Πού: Online – Μέσω Facebook/Youtube
Είσοδος: Δωρεάν
The post Οι Βλάχοι: Η καταγωγή, η γλώσσα, και η μακραίωνη ιστορία τους appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.