
Θα μπορούσε να είναι ερώτηση σε ένα εναλλακτικό «trivial pursuit» της ελληνικής σκηνής. Τι ενώνει έναν πολιτικό που φαίνεται να επιδεικνύει επιστολές του Ιησού σε τηλεοπτική εκπομπή με μία αρχηγό που προτείνει τον πατέρα της για την Προεδρία της Δημοκρατίας; Και τι συνδέει αυτούς τους δύο με έναν ηγέτη κόμματος, ο οποίος ζητεί από την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει δράση εναντίον του Netflix ώστε να μην εμφανίζεται ο Μέγας Αλέξανδρος ομοφυλόφιλος; Η ερώτηση μπόνους είναι άλλη, βέβαια: τι ενώνει όλους τους παραπάνω με τον πρόεδρο κόμματος, στον οποίο επιβλήθηκε ποινή 30 μηνών με αναστολή και 50.000 ευρώ από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο της Αθήνας για πλημμεληματική παράβαση του νόμου περί πόθεν έσχες;
Σε ένα παράλληλο σύμπαν η απάντηση θα ήταν «τίποτε». Αλλά το εγχώριο επιφυλάσσει εκπλήξεις από εκεί που δεν το περιμένεις – και μάλιστα δέκα χρόνια μετά την προηγούμενη «συμμαχία των ετερόκλητων», η οποία υποσχόταν τρελό χορό για τις αγορές υπό τον ήχο ταμπούρλων, Κούγκι για τα λεφτά των δανειστών, κινήματα απείθειας και τιμωρία για τα «συστημικά» κόμματα. Μία δεκαετία αργότερα οι αντισυστημικοί όλων των φυλών – εδώ ο καθένας χρησιμοποιεί όση φαντασία επιθυμεί – συνενώνονται κάτω από τη νέα κατηγορία. Και το όνομα αυτής «εσχάτη προδοσία». Αν δεν επαρκεί, υπάρχει και το κακούργημα της «ανθρωποκτονίας από ενδεχόμενο δόλο κατά συρροή».
Κάπως έτσι 32 βουλευτές από την Ελληνική Λύση, τη Νίκη, την Πλεύση Ελευθερίας, το Κίνημα Δημοκρατίας και τέσσερις ανεξάρτητοι που είχαν εκλεγεί με τη Νίκη θα πρέπει να πείσουν ότι οι κατηγορηθέντες – ανάμεσά τους, ο Πρωθυπουργός της χώρας – διέπραξαν το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας. Κάτι παραπλήσιο, δηλαδή, σε συμμαχία με εχθρό σε περίπτωση πολέμου, παράδοση εθνικού εδάφους ή βίαιη ανατροπή των δημοκρατικών θεσμών και του πολιτεύματος, σύμφωνα με τον προσδιορισμό του Ποινικού Κώδικα. Το έργο της τοξικής υπερβολής έχει ανεβεί στο πρόσφατο παρελθόν και κατέληξε με βουλευτές του τότε αντισυστημικού τόξου να δίνουν «ραντεβού στα γουναράδικα» (από το πρωτότυπο «καλήν αντάμωση» του Βελουχιώτη). Κατέληξε επίσης σε αυτό που ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε προσδιορίσει μέσα στη Βουλή, τον Ιούνιο του 2015, ως «απόλυτο στρατηγικό εγκλωβισμό»: ούτε εντολή ρήξης με τους δανειστές ούτε πλειοψηφία μεταστροφής προς την υπευθυνότητα.
Το προηγούμενο τραύμα
Η συγκυρία θα ήταν επικίνδυνη και σήμερα, αν δεν ήταν πρωτίστως ιλαρή. Μια συμμαχία των ετερόκλητων που επιχειρεί να εμβαπτισθεί στη λαϊκή οργή, να μιλήσει τη γλώσσα των «αδύναμων», να δημιουργήσει γεγονός μέσα από την αντάρα. Αδιαφορώντας για την περιλάλητη κοινωνική ειρήνη ή το ήδη απαξιωμένο κοινοβουλευτικό επίπεδο. Επιλέγει την απώτατη καταγγελία – «προδότες» – σαν να μην υπήρξε ποτέ προγενέστερο τραύμα στο σώμα της πόλης. Σαν να μην ξηλώθηκαν πεζοδρόμια, να μη διαπομπεύτηκαν πολιτικοί αντίπαλοι (μόλις αυτές τις μέρες ξαναζούμε τη φάρσα της Novartis), σαν να μην ξύπνησαν εμφυλιοπολεμικά ριφλέξ στους πάσης φύσεως «αντι-».
Αρκεί ίσως για ορισμένους να ενεργοποιηθεί ο αρχαϊκός μηχανισμός της αρένας: στοχοποίηση, διασυρμός, ανάθεμα. Οπως κάθε φορά, πάντως, ο βαθμός στον οποίο η διαπόμπευση μπορεί να έχει αποτέλεσμα εξαρτάται απ’ το αν η κοινότητα ομονοεί γύρω από το εξιλαστήριο θύμα. Εάν δηλαδή το αίτημα για καταδίκη ανταποκρίνεται στο έλλειμμα πολιτικής διαχείρισης. Διαφορετικά, η υπόδειξη των αντιπάλων ως προδοτών μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ για έναν συνασπισμό όπου οι «σύμμαχοι» είναι – κυρίως – πολιτικοί αντίπαλοι.