Παρά την καταστροφολογία οι κυρώσεις δεν έβλαψαν την Κύπρο

Από την πρώτη κιόλας στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να υιοθετήσει κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία, ξεκίνησε ένα μπαράζ κινδυνολογίας και προπαγάνδας, οργανωμένο και στοχευμένο, με σκοπό να δημιουργηθεί η ψευδής εντύπωση πως η Κύπρος, η Ελλάδα και γενικότερα η ευρωπαϊκή οικονομία θα πληρώσουν βαρύ κόστος και θα πληγούν ανεπανόρθωτα.

Και τι δεν ακούσαμε; Για «καταστροφή του τουρισμού», για «ρήγμα στην άμυνα», για «οικονομική αυτοκτονία» των Βρυξελλών.

Και όμως, τρία χρόνια μετά, αποδεικνύεται πως όλα αυτά ήταν μέρος ενός πολυεπίπεδου μηχανισμού παραπληροφόρησης, ο οποίος αγνοοεί τα πραγματικά στοιχεία και συνεχίζει να παράγει «ειδήσεις» καταστροφής.

Ο τουρισμός που «θα κατέρρεε», αντ’ αυτού εκτοξεύθηκε.

Δεν υπήρξε ίσως μεγαλύτερη πλάνη που να επαναλήφθηκε ως βεβαιότητα, με τόση επιμονή όσο ο ισχυρισμός ότι η Κύπρος θα κατέρρεε τουριστικά χωρίς τους Ρώσους επισκέπτες. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική.

Το 2023, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, η Κύπρος υποδέχθηκε 3,9 εκ. τουρίστες, αριθμός αυξημένος κατά 21% σε σχέση με το 2022 και σχεδόν ίδιος με αυτόν του 2019 που είχε χαρακτηριστεί ρεκόρ.

Το 2024 ο αριθμός των τουριστών ανέβηκε στους 4,1 εκ., ξεπερνώντας για πρώτη φορά τα 4 εκατομμύρια και σημειώνοντας αύξηση 5,1% σε σχέση με το 2023.

Το 2025 ίσως να ξεπεράσουμε ακόμα και τους περσινούς αριθμούς.

Όχι μόνο δεν υπήρξε κάμψη, αλλά η Κύπρος κατάφερε να μπει σε νέες αγορές. Η Βρετανία διατηρεί σταθερά την πρωτοκαθεδρία, ενώ η Πολωνία, η Γερμανία, το Ισραήλ και οι σκανδιναβικές χώρες ανέβηκαν θεαματικά στις αφίξεις. Το άνοιγμα στην αγορά της Γαλλίας και οι προωθητικές ενέργειες προς την Κεντρική Ευρώπη απέδωσαν επίσης καρπούς.

Η αποχώρηση των Ρώσων τουριστών, που αποτελούσαν περίπου το 20% των αφίξεων προ της εισβολής στην Ουκρανία, αναπληρώθηκε χωρίς αναταράξεις. Και αν κάποιος αναρωτιέται, οι Ρώσοι που όντως ήθελαν να έρθουν στη Κύπρο και μπορούσαν να το κάνουν μέσω τρίτων χωρών, το έκαναν.

Το 2023, η Κύπρος κατέγραψε ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 2,5%, υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και το 2024 ανήλθε στο 3,4% . Ο πληθωρισμός σταθεροποιήθηκε, η ανεργία έπεσε κάτω από το 6%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των τομέων χρηματοοικονομικών, τεχνολογίας και επαγγελματικών υπηρεσιών, σημείωσαν άνοδο.

Η απόσυρση ρωσικών κεφαλαίων, τα οποία συνδέονταν πολλές φορές με αδιαφάνεια και γεωπολιτικό ρίσκο, ενίσχυσε τελικά τη διεθνή αξιοπιστία της Κύπρου και οδήγησε σε ένα πιο υγιές οικονομικό περιβάλλον. Κανένας σοβαρός οικονομικός δείκτης δεν επιβεβαιώνει την καταστροφολογία που διακινήθηκε από ΜΜΕ και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάποιοι, ακόμα και σήμερα  ισχυρίζονται πως η Κύπρος «χάνει 2 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο» από τις κυρώσεις, χωρίς ποτέ να παραθέτουν τεκμηρίωση.

Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική:

•     Οι κυπριακές εξαγωγές προς την Ε.Ε. και τρίτες χώρες σημείωσαν αύξηση, ειδικά σε τομείς υπηρεσιών, τεχνολογίας και ναυτιλίας.

•     Η επενδυτική ελκυστικότητα της χώρας ενισχύθηκε, καθώς η αποσύνδεση από αδιαφανή κεφάλαια αύξησε την αξιοπιστία της.

•     Η οικονομία διαφοροποιήθηκε, βασιζόμενη σε βιώσιμες και διαφανείς πρακτικές, κάτι που αναγνωρίστηκε διεθνώς.

Η προπαγάνδα, εξωγενής και εγχώρια επανειλημμένα διακινούσε ψευδείς ειδήσεις, ακόμα και ως ρεπορτάζ:

•     «Οι κυρώσεις θα πλήξουν τον κυπριακό τουρισμό κατά 40%», κάτι που ουδέποτε επιβεβαιώθηκε, ακόμα και ως πραγματική εκτίμηση. Η μείωση των Ρώσων τουριστών δεν ξεπέρασε το 15% το 2022 και ήδη από το 2023 η τάση είχε αντιστραφεί.

•     «Η Κύπρος δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τα ρωσικά κεφάλαια». Στοιχεία από την Κεντρική Τράπεζα δείχνουν σταδιακή μείωση των ρωσικών καταθέσεων από το 2018, ενώ η τραπεζική σταθερότητα ενισχύθηκε από το ξεκαθάρισμα με την απόσυρση κεφαλαίων που ήταν ύποπτα. Το 2012 οι ρωσικές καταθέσεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα ανέρχονταν στο 27% , ενώ  2022, πριν ακόμα ενταθούν οι κυρώσεις, είχαν ήδη μειωθεί σε μόλις 3,8%.

•     «Η αποσύνδεση από τη Ρωσία πλήττει το real estate»: Στην πραγματικότητα, το 2023 σημειώθηκε άνοδος στις πωλήσεις ακινήτων, κυρίως λόγω αυξημένου ενδιαφέροντος από Ευρωπαίους και Ισραηλινούς επενδυτές.

Ένα άλλο αγαπημένο αφήγημα είναι αυτό της δήθεν αποδυνάμωσης της κυπριακής άμυνας λόγω της εγκατάλειψης των ρωσικών οπλικών συστημάτων. Αξίζει να θυμίσουμε ότι η Κύπρος παρέλαβε τα ρωσικά συστήματα Tor-M1 και Buk, άρματα Τ-80 και ελικόπτερα Mi-35, σε μια εποχή που λόγω του εμπάργκο των ΗΠΑ, δεν υπήρχαν πολλές επιλογές εξασφάλισης οπλισμού από δυτικές χώρες.  Η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει ριζικά.

Η αποσύνδεση από τα ρωσικά οπλικά συστήματα δεν σήμαινε απογύμνωση αλλά αναβάθμιση, καθώς τα ρωσικά συστήματα πέραν του ότι είναι αρκετά παλιά δεν υπήρχε δυνατότητα συντήρησης τους λόγω των κυρώσεων.

Η ελληνογαλλική και ελληνοϊσραηλινή αμυντική συνεργασία επεκτάθηκε και στην Κύπρο, με κοινές ασκήσεις, μεταφορά τεχνογνωσίας και συμμετοχή σε προγράμματα όπως η PESCO και το πρόγραμμα επανεξοπλισμού ύψους €800δις.