Εως το τέλος του μήνα, σύμφωνα με τα όσα εξήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Διάσκεψη των Ωκεανών στη Γαλλία, τα δύο εθνικά θαλάσσια πάρκα σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο θα βρίσκονται αναρτημένα σε δημόσια διαβούλευση, με την Ελλάδα να οδεύει τελικά σε τμηματική ανακοίνωση όσον αφορά την αρχική μελέτη του πάρκου στο Αιγαίο, προτεραιοποιώντας, σε πρώτη φάση, προς θαλάσσια προστασία την περιοχή των Νότιων Κυκλάδων.
Με τη Διάσκεψη στη Νίκαια να δρα όντως καταλυτικά – όπως είχαν γράψει «ΤΑ ΝΕΑ» – στην επίσημη ανακοίνωση των ελληνικών θαλάσσιων πάρκων, η αποστροφή του Πρωθυπουργού πως η χώρα μας θα δημιουργήσει πριν από το τέλος Ιουνίου «δύο νέα εθνικά πάρκα στο Ιόνιο και τις Νότιες Κυκλάδες» – που συνοδεύτηκε μάλιστα από τη διευκρίνιση πως «αυτό είναι το πρώτο βήμα καθώς θα έρθουν κι άλλα» – αποκάλυψε κατ’ ουσίαν και τον κυβερνητικό σχεδιασμό πίσω από το συγκεκριμένο πρότζεκτ, το οποίο είχε πρωτοεξαγγελθεί τον Απρίλιο του 2024, λίγο πριν από τη Διάσκεψη των Ωκεανών στην Αθήνα. Μερικά 24ωρα πριν από την έναρξη της Διάσκεψης στη Γαλλία κι ενώ οι αρμόδιοι φορείς βρίσκονταν σε τεχνική ετοιμότητα όσον αφορά τις μελέτες και των δύο πάρκων σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο, η απόφαση που προκρίθηκε την τελευταία στιγμή και, εν τέλει, ανέτρεψε τον αρχικό προγραμματισμό οδήγησε το θαλάσσιο πάρκο του Νότιου Αιγαίου σε «σπάσιμο» σε επιμέρους πάρκα, πιο συνεκτικά στη μορφή και πιο αποτελεσματικά στη διαχείριση. Αρμόδιες πηγές, άλλωστε, υποστήριζαν όλο το προηγούμενο διάστημα πως «στην περίπτωση του Νότιου Αιγαίου η δυσκολία έγκειται περισσότερο σε ζητήματα διαχειριστικά που απορρέουν από τον “κατακερματισμό” του πάρκου προκειμένου να “χωρέσουν” οι περιοχές προστασίας εντός των χωρικών μας υδάτων και να μπορεί, παράλληλα, να γίνεται “αποτελεσματική διαχείριση”».
Οι ίδιες πηγές, επιπλέον, έκαναν λόγο για μια «άσκηση αρκετά σύνθετη», με τα κριτήρια λειτουργικότητας να συνοψίζονται στη φράση «ουσιαστική διαχείριση και έλεγχος», κάτι που αποτυπώθηκε και στις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος επεσήμανε πως θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα πρόκειται απλώς για «πάρκα στα χαρτιά» αλλά για «θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές που θα προστατεύονται αποτελεσματικά». Η επιλογή, πάντως, της τμηματικής ανακοίνωσης του πάρκου του Αιγαίου, με πρώτη προστατευόμενη περιοχή τις Νότιες Κυκλάδες, αποσυμπιέζει και την «καυτή» ατζέντα του επικείμενου ΑΣΣ στην Αγκυρα, παρότι ήδη χθες το τουρκικό πρακτορείο Anadolu επεσήμανε σχετικά πως «η Τουρκία παρακολουθεί τις εξελίξεις αναφορικά με το αν οι περιοχές θαλάσσιων πάρκων θα σχετίζονται ή όχι με τις αλληλένδετες διαφορές στο Αιγαίο», σημειώνοντας πως «εξετάζονται μέτρα κατά πιθανών μονομερών βημάτων της Ελλάδας».
Μετατόπιση «προς τα έσω»
Οσον αφορά τα νέα «όρια» της μελέτης του θαλάσσιου πάρκου που σχεδιάζεται να δημιουργηθεί στο Αιγαίο, αυτά φαίνεται πως πλέον μετατοπίζονται «προς τα έσω». Στον πυρήνα του θαλάσσιου πάρκου στις Νότιες Κυκλάδες θα βρίσκονται, όπως όλα δείχνουν, τα κατοικημένα νησιά Φολέγανδρος, Αμοργός και Ανάφη καθώς και τα συμπλέγματα ακατοίκητων νησίδων και βραχονησίδων που βρίσκονται γύρω τους. Νότια, το πάρκο θα περικλείει και τις νησίδες νοτίως της Ανάφης (χωρίς να φτάνει ως τη νησίδα Αυγό βόρεια της Κρήτης, όπως προβλεπόταν στην αρχική μελέτη του Ν. Αιγαίου), ενώ ανατολικά θα προστατεύει και την Αμοργό – αφήνοντας εκτός την περιοχή των Δωδεκανήσων που εκτεινόταν έως τη Νίσυρο και η οποία θα προστατευθεί μέσω νέας μελέτης για θαλάσσιο πάρκο που θα επικεντρώνεται στην εν λόγω περιοχή μελλοντικά. Ως προς τα βόρεια και ανατολικά όρια του πάρκου των Νότιων Κυκλάδων, αυτά αναμένεται να εμπεριέχουν και την περιοχή Natura νοτιοδυτικά της Μήλου περικλείοντας ό,τι χρήζει προστασίας στη θαλάσσια περιοχή των Κυκλάδων πέριξ της Φολεγάνδρου και της Αμοργού. Κατ’ ουσίαν, η νέα μελέτη θα αφορά μια πιο ενιαία περιοχή θαλάσσιας προστασίας, η οποία θα μπορεί να ελεγχθεί καλύτερα, ενώ όσον αφορά τα όρια προστασίας, αυτά πλέον θα μπορούν να τείνουν προς το μέγιστο δυνατό των 6 ναυτικών μιλίων, εντός πάντα των χωρικών μας υδάτων.