Στη Χάγη με διαφορετικές ατζέντες

Τη βαριά σκιά της στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, που ξεκινά την Τρίτη στη Χάγη (24-26 Ιουνίου), ρίχνει η αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, με τις κρίσιμες αποφάσεις να αναμένονται από την Ουάσιγκτον και την ενδεχόμενη άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στα χτυπήματα κατά του Ιράν, κίνηση που μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές εξελίξεις επηρεάζοντας αναπόφευκτα και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Μητσοτάκης και Ερντογάν προσέρχονται στη νατοϊκή Σύνοδο με διαφορετικές ατζέντες, καθώς Ελλάδα και Τουρκία έχουν διαμετρικά αντίθετες σχέσεις με τους δύο αντιμαχόμενους πόλους στη Μέση Ανατολή. Για την Ελλάδα, που αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, το Ιράν λογίζεται ξεκάθαρα ως ενεργή απειλή, την ώρα που η Τουρκία διαμηνύει πως είναι έτοιμη να σταθεί στο πλευρό του Ιράν, εφόσον αυτό χρειαστεί. Μια συνάντηση των δύο ηγετών στο περιθώριο της Συνόδου έχει σχεδόν προεξοφληθεί, παρότι από την ελληνική πλευρά ξεκαθαρίζεται πως δεν έχει προηγηθεί καμία προετοιμασία. Οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή είναι εξάλλου τόσο καταιγιστικές και απρόβλεπτες που σχεδόν έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα και το ίδιο το βασικό θέμα της Συνόδου, που δεν είναι άλλο από την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών ως το 5%, αλλά και η «είδηση» της παρουσίας του Ντόναλντ Τραμπ στην Ολλανδία, όπου θα είχε για πρώτη φορά στο πλαίσιο της νατοϊκής διάσκεψης επαφή εκ του σύνεγγυς τόσο με τον έλληνα Πρωθυπουργό όσο και με τον τούρκο πρόεδρο.

Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΜΠΛΟΚΗ

Από το πού θα γείρει η πλάστιγγα όσον αφορά την αμερικανική εμπλοκή στη Μέση Ανατολή, εκτιμάται ότι θα κριθεί και η τύχη του (πιθανού) τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Χάγη, τους οποίους θα συνοδεύουν οι δύο ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, καθώς και το κατά πόσο θα διεξαχθεί το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) στην Αγκυρα. Σε περίπτωση ακραίας κλιμάκωσης στην περιοχή, η υπογραφή συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας και κατανόησης μεταξύ των αρμόδιων υπουργείων των δύο χωρών για θέματα όπως ο Τουρισμός ή η Εκπαίδευση δεν θα έχουν νόημα δεδομένων των πιθανών έκτακτων συνθηκών.

Το καλό και το κακό σενάριο

Στο καλό σενάριο, που θέλει την ένταση στη Μέση Ανατολή να καταλαγιάζει σύντομα, Μητσοτάκης και Ερντογάν θα είχαν λόγο να έχουν μια πρώτη συνάντηση στη Χάγη, όπου θα μπορούν να ανταλλάξουν απόψεις για τη γεωπολιτική συγκυρία ρίχνοντας μια ματιά και στα διμερή ζητήματα που η κάθε πλευρά προτάσσει ως κρίσιμα, όπως, για την Ελλάδα μπορεί να είναι η άρση του casus belli. Αρμόδιες πηγές εξηγούν πως ο χρόνος διάρκειας της συνάντησης στη Χάγη δεν θα επηρεάσει τον χρόνο διεξαγωγής του ΑΣΣ, το οποίο, υπό κανονικές συνθήκες, τοποθετείται τις επόμενες εβδομάδες, πριν από την άτυπη πενταμερή διάσκεψη για το Κυπριακό τον Ιούλιο.

Στο κακό σενάριο, που η διαμάχη Ιράν – Ισραήλ θα εξακολουθεί να κορυφώνεται, τότε και η σχέση Ελλάδας – Τουρκίας θα περάσει από μια νέα δοκιμασία. Εκεί είναι βέβαιο πως θα φανούν περισσότερο αναγκαίοι παρά ποτέ οι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των ΥΠΕΞ, ενώ και η διάρκεια του (πιθανού) ραντεβού των δύο ηγετών στη Χάγη καθώς και η οριστικοποίηση της ημερομηνίας διεξαγωγής του ΑΣΣ δεν θα είναι πια τόσο κρίσιμα ζητήματα.