Ένα χρόνο λειτουργίας έκλεισε το γραφείο μιας στάσης (one-stop shop) που λειτουργεί στην Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, μέσω βιώσιμων και οικονομικά αποδοτικών λύσεων.
Σκοπός του γραφείου είναι να συμβάλλει στην άμβλυνση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας και λειτουργεί στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου REVERTER, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Πρόγραμμα LIFE). Στο έργο συμμετέχουν δώδεκα εταίροι από πέντε διαφορετικές χώρες, μεταξύ των οποίων από πλευράς Ελλάδας, είναι η ΕΚΠΟΙΖΩ, το ΕΜΠ – Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής και το ΚΑΠΕ.
Επιπλέον, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις ενεργειακές ανάγκες των νοικοκυριών ώστε αυτές να αποτελέσουν βάση για το σχεδιασμό των μελλοντικών κρατικών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας για τη μείωση του ενεργειακού κόστους.
Συγκεκριμένα, το γραφείο παρέχει ενημέρωση και ευαισθητοποίηση στα νοικοκυριά για:
* Τη συμμετοχή τους σε προγράμματα αναβάθμισης κατοικιών όπως το “Εξοικονομώ”, «Αναβαθμίζω το σπίτι μου», κλπ.
* Τη στήριξή τους στις απαιτούμενες διαδικασίες συμμετοχής και στη χρήση ψηφιακών εργαλείων, όπως το REVERTERup!
* Τους βέλτιστους τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας,
* Την παροχή χρήσιμων πληροφοριών και σχετικού υλικού τόσο δια ζώσης, όσο και μέσω της ιστοσελίδας της ενεργειακής στέγης,
* Την ομαλή μετάβασή τους σε καθαρές μορφές ενέργειας,
* Την ενημέρωσή τους για τα ενεργειακά δικαιώματα.
Απολογισμός του γραφείου σε αριθμούς
Σύμφωνα με τον απολογισμό λειτουργίας του γραφείου (δύο άτομα προσωπικό, δύο ημέρες την εβδομάδα):
– Το γραφείο επισκέφθηκαν 330 άτομα,
– μέσω της ιστοσελίδας της ενεργειακής στέγης ενημερώθηκαν περισσότερα από 3700 άτομα
– Ενδιαφέρον για ενημέρωση αναφορικά με το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2025» έδειξαν 175 άτομα και υπέβαλαν αίτηση στο πρόγραμμα 7 άτομα (οι περισσότεροι εκ των οποίων ευάλωτοι/ΑΜΕΑ)
– Απέσυραν το ενδιαφέρον συμμετοχής τους στο πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2025» – κυρίως για οικονομικούς κυρίως λόγους – 133 άτομα
– Διανεμήθηκε πληροφοριακό υλικό (φυλλάδια για τους τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας και τις ενεργειακές ετικέτες) απευθείας μέσω του γραφείου ή μέσω γραφείων σε δήμους και μέσω email σε περισσότερα από 85.000 άτομα.
Συμπεράσματα από τη λειτουργία του γραφείου μιας στάσης
Όπως εκτιμά η ΕΚΠΟΙΖΩ από την λειτουργία του γραφείου:
– Σε όλες τις περιπτώσεις παρατηρείται μία αρνητική συσχέτιση μεταξύ εισοδήματος και δαπανών, ως συνέπεια της απότομης πτώσης στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
– Υπάρχει σημαντικό ποσοστό κτιρίων πολύ χαμηλής ή χαμηλής ενεργειακής απόδοσης.
– Μεγάλο μέρος των νοικοκυριών κινδυνεύει από ενεργειακή φτώχεια ενώ, ειδικά τα ευάλωτα, την βιώνουν ήδη.
– Παρατηρείται αρνητική εικόνα για τα προγράμματα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ». Ειδικότερα, τα βασικότερα προβλήματα αφορούν στη γραφειοκρατία, στην αδυναμία πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό και κάλυψης του υπολειπόμενου ποσού με ίδια κεφάλαια, στις υψηλές αμοιβές μηχανικών και σε επιπλέον έξοδα που προκύπτουν στην πορεία υλοποίησης, στην υψηλή αναλογικά αμοιβή μηχανικών/συμβούλων για την υποβολή της αίτησης και στην απώλεια της δαπάνης σε περίπτωση μη έγκρισης της αίτησης και τέλος, στη μεγάλη καθυστέρηση έναρξης εργασιών και αποζημίωσης.
– Η προσωπική επαφή με τα ευάλωτα άτομα είναι πρωταρχικής σημασίας για την ενημέρωσή τους.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ προτείνει για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας
– Τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών να επιδοτούν 100% τους ενεργειακά ευάλωτους, να έχουν λιγότερη γραφειοκρατία και να δοθεί έμφαση στην στοχευμένη ενημέρωση για τα προγράμματα και τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων ενεργειακών πόρων (πράσινη ενέργεια).
– Να συμμετέχουν, περισσότεροι, οι δήμοι στην ενεργειακή μετάβαση και τη σύσταση υπηρεσιών μιας στάσης.
– Να συσταθεί συμβουλευτικό όργανο, με τη συμμετοχή των συναρμόδιων φορέων που απασχολούνται με τον τομέα της ενέργειας, για το σχεδιασμό προγραμμάτων αναβάθμισης κατοικιών που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των νοικοκυριών.