Μπορεί ο ισχύων νόμος 4830/2021 να λειτουργεί ως ομπρέλα για τον βασανισμό και τη θανάτωση κάθε είδους ζώου, ωστόσο δεν προστατεύει συνολικά τα ιπποειδή. Παρά τη δέσμευση του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ προ τριετίας περί προσαρμογής του νομικού πλαισίου, μέχρι σήμερα δεν έχει καταφθάσει στη Βουλή νομοθετικό πλαίσιο αμιγώς για τα ιπποειδή. Τα ζώα που έχουν κυριολεκτικά σηκώσει στις πλάτες τους αμέτρητους ανθρώπους και τόνους ακόμα κι από οικοδομικά υλικά στερούνται νομικού πλαισίου και ουσιαστικής προστασίας, με αποτέλεσμα να παραμένουν σύγχρονοι σκλάβοι, ιδίως σε νησιά, να πεθαίνουν ακόμα και από τη δίψα ή να καταρρέουν υπερφορτωμένα.
«Από τον νόμο 1197/1981, ο οποίος απαγορεύει την κακομεταχείριση και τη βάναυση εκμετάλλευση, μέχρι τον νόμο 4830/2021 πέρασαν 40 ολόκληρα χρόνια. Η προστασία των ιπποειδών στη χώρα μας δυστυχώς πηγαίνει με ρυθμούς χελώνας» επισημαίνει στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο ο αντιπρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Προστασίας Ιπποειδών, Θανάσης Χελιώτης. «Ωστόσο, να παραδεχθούμε ότι ασχολούμενοι με τις καταγγελίες ενεργά ως σωματείο τα τελευταία χρόνια βλέπουμε πως έγινε σημαντική πρόοδος, καθώς θεσπίστηκε για πρώτη φορά το πλαίσιο των πέντε ελευθεριών των ζώων – ένα διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο της ευζωίας όλων των ζώων. Οι διατάξεις του 4830 εφαρμόζονται πρακτικά σε όλα τα είδη, άρα και στα ιπποειδή» συμπληρώνει.
Γκρίζες ζώνες
στην πράξη
«Ωστόσο, η απουσία εξειδικευμένων άρθρων για τα ζώα εργασίας, τα αθλητικά άλογα αλλά και τα ιπποειδή αναψυχής (τουριστική ιππασία) δημιουργεί σημαντικά κενά στην πράξη. Δεν υπάρχει ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο που να αφορά τα ιπποειδή. Παρότι το νομικό πλαίσιο κινείται στη σωστή κατεύθυνση, η εφαρμογή του στα ιπποειδή εξαρτάται από την ευαισθητοποίηση των πολιτών και την αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών» εξηγεί.
Εγκύκλιοι
αντί νόμων
Αντίστοιχα και η κυρία Ρόζα Ρούσου, ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Προστασίας Ιπποειδών «Ιππόθεσις», δηλώνει ενδεικτικά: «Καλές οι εγκύκλιοι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αλλά δεν είναι νομοθεσία, στην πραγματικότητα είναι συστατικές επιστολές, καθώς δεν ορίζουν κανένα διοικητικό πρόστιμο ή ποινικό. Δεν έχουν ξεκαθαριστεί οι κανόνες ευζωίας και οι εγκύκλιοι παραμένουν στο όριο της σύστασης και όχι του νόμου».
Οσον αφορά το ζήτημα της αρμοδιότητας, ο κ. Χελιώτης σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Οι κτηνιατρικές υπηρεσίες οι οποίες καλούνται να συνδράμουν καθοριστικά στην προστασία των ιπποειδών είναι υποστελεχωμένες και πολλές φορές ας παραδεχθούμε ότι δεν δίνουν την πρέπουσα σημασία».
Αξίζουν δικαιοσύνη
και όχι σιωπή
«Παρά τη μακραίωνη σχέση του ανθρώπου με τα ιπποειδή – άλογα, γαϊδούρια και μουλάρια – στη σύγχρονη Ελλάδα αυτά τα ζώα συχνά βιώνουν συνθήκες εγκατάλειψης, σκληρής εκμετάλλευσης, κακομεταχείρισης και πλήρους έλλειψης φροντίδας» εκμυστηρεύεται στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο η Ρόζα Ρούσου. «Το πρόβλημα είναι διαχρονικό και εκτεταμένο, ωστόσο παραμένει αόρατο για την πολιτική ατζέντα. Η έλλειψη ενός σαφούς και εξειδικευμένου θεσμικού πλαισίου αφήνει τα ιπποειδή απροστάτευτα και ενισχύει την ατιμωρησία των υπευθύνων» συμπληρώνει.
Οι εικόνες των εξαθλιωμένων ζώων και ο αγώνας των εθελοντών για τη διάσωσή τους έχουν γίνει συχνά αντικείμενο προστριβών, με την κυρία Ρούσου να τονίζει: «Αν θελήσεις να σώσεις ένα ιπποειδές όπως αυτό στη φωτογραφία που περνά τη ζωή του δεμένο, χωρίς πρόσβαση σε νερό και φαγητό, θα πρέπει να δώσεις αγώνα με τους αρμόδιους φορείς. Ακόμα και αυτή η σκληρή εικόνα ενός υποσιτισμένου αλόγου δεν εξασφαλίζει τη σωτηρία του, αφού στη χώρα μας οι κανόνες ευζωίας για τα ιπποειδή είναι ανύπαρκτοι. Μόνο αν το άλογο καταρρεύσει, υπάρχει η πιθανότητα να σωθεί».
«Ερχόμενοι σε απευθείας επαφή με τους ιδιοκτήτες των ζώων εργασίας διαπιστώνουμε ότι η έλλειψη εξειδικευμένου νομοθετικού πλαισίου δεν δίνει κατευθυντήριες για τον τρόπο που πρέπει να φροντίζουν και να προστατεύουν τα ζώα τους. Ακόμα και αυτοί που θέλουν όντως να συμμορφωθούν δεν έχουν τον μπούσουλα για να το κάνουν» σημειώνει η Ελίζα Γκέσκου, κτηνίατρος και συντονίστρια του προγράμματος φροντίδας ιπποειδών της Animal Action Greece που λειτουργεί για περισσότερα από 20 χρόνια στην Ελλάδα.
Από εργαλεία
σε έμβια όντα;
Παρά τις διατάξεις της νομοθεσίας περί κακοποίησης ζώων, τα ιπποειδή αντιμετωπίζονται ακόμη ως «εργαλεία» και όχι ως έμβια όντα με ανάγκες και δικαιώματα.