Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) σε πρόσφατη έκθεσή του για την οικονομία της ευρωζώνης καλεί τα κράτη-μέλη με υψηλό δημόσιο χρέος και περιορισμένα δημοσιονομικά περιθώρια, όπως η Ελλάδα, να υιοθετήσουν «σημαντικές δημοσιονομικές προσαρμογές» προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους αυξανόμενους κινδύνους και τις δημοσιονομικές πιέσεις. Το Ταμείο επισημαίνει ότι, την ώρα που η Ευρώπη καλείται να ανταποκριθεί σε νέες ανάγκες όπως η ενίσχυση της άμυνας, η ενεργειακή ασφάλεια και η δημογραφική γήρανση, η δημοσιονομική σταθερότητα δεν μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο.
Η Ελλάδα, με το υψηλότερο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στην ΕΕ, εντάσσεται ξεκάθαρα στις χώρες όπου το ΔΝΤ θεωρεί ότι απαιτείται «συστηματική μείωση του ελλείμματος». Το Ταμείο συνιστά στα κράτη της ευρωζώνης, πλην της Γερμανίας, να επιτύχουν πρωτογενές διαρθρωτικό πλεόνασμα της τάξης του 1,4% του ΑΕΠ έως το 2030. Αυτό συνεπάγεται για την Ελλάδα την ανάγκη επιπλέον δημοσιονομικής εξυγίανσης της τάξης των δύο ποσοστιαίων μονάδων, πέραν των υφιστάμενων στόχων.
Παράλληλα, το ΔΝΤ αναγνωρίζει ότι οι «αναγκαίες» αυτές μεταρρυθμίσεις φέρνουν δύσκολες πολιτικές επιλογές, καθώς η Ευρώπη ήδη αντιμετωπίζει δαπάνες που αυξάνονται πιο γρήγορα από τις προβλέψεις. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος που προκύπτει από την εξυπηρέτηση χρέους, τη γήρανση του πληθυσμού, τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και τις στρατιωτικές ανάγκες θα φθάσει το 4,4% του ΑΕΠ για τις χώρες της ευρωζώνης μέχρι το 2050. Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι οποιοσδήποτε σχεδιασμός για ενίσχυση της άμυνας ή για πράσινες επενδύσεις θα πρέπει να γίνει με απόλυτη προσοχή, ώστε να μην διακινδυνευτεί η βιωσιμότητα του χρέους.
Το ΔΝΤ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες δεν θα εμποδίζουν τις επενδύσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανάπτυξης – όμως μόνο για τις χώρες που έχουν «χαμηλούς δημοσιονομικούς κινδύνους». Η Ελλάδα, επομένως, δεν συγκαταλέγεται σε αυτές, κάτι που περιορίζει τις δυνατότητες ελιγμών. Το Ταμείο προτείνει επίσης ενίσχυση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού κατά τουλάχιστον 50%, ώστε να μπορεί η ΕΕ να συνεχίσει προγράμματα στήριξης για την πράσινη μετάβαση, την καινοτομία και την κοινή άμυνα.
Επενδύσεις που σήμερα πέφτουν στις πλάτες των κρατών-μελών, όπως η Ελλάδα, ενδεχομένως να επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τους εθνικούς προϋπολογισμούς, εάν δεν υπάρξει ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και στήριξη. Πλέον, η Ελλάδα βρίσκεται για άλλη μια φορά υπό τη σκιά του χρέους και καλείται να διατηρήσει μια εύθραυστη ισορροπία: να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις και ανάγκες, χωρίς να εκτροχιάσει τα δημόσια οικονομικά της.