Η Fotini Koklas δεν γνώριζε τίποτα για τη θνησιγένεια -τη γέννηση ενός νεκρού βρέφους μετά την 20ή ή 24η εβδομάδα της κύησης- μέχρι που της συνέβη.
Και μάλιστα όχι μία, αλλά δύο φορές.
Η κα Koklas έχασε το μωρό της, Bruce, πριν από 14 χρόνια και το μωρό της, Blake, πριν από 9 χρόνια.
Αναρωτιέται αν η άγνοιά της αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη τάση αποφυγής συζητήσεων ορισμένων θεμάτων που παρατηρείται στην ελληνική νοοτροπία.
«Πάντα νιώθω ότι είναι θέμα κουλτούρας. Και δεν αφορά μόνο τους Έλληνες — υπάρχουν κι άλλες κουλτούρες, καθώς όταν συμμετέχω σε ομάδες υποστήριξης, όλοι λένε: ‘Στην οικογένειά μας… στην κουλτούρα μας, δεν μιλάμε για την απώλεια μωρών ή τη θνησιγένεια’», δηλώνει η Fotini Koklas στον «Νέο Κόσμο».
Μικρή, θυμάται ένα φιλικό ζευγάρι του πατέρα της που βίωσε την τραγική εμπειρία της θνησιγένειας.
«… Δεν ρωτάς γιατί. Δεν (προσπαθείς) να εξηγήσεις τι συνέβη. Δεν το αναγνωρίζεις».
Πριν από τέσσερα χρόνια, η κα Koklas ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον οργανισμό Red Nose – τον κορυφαίο φορέα στην Αυστραλία για την παροχή συμβουλών σχετικά με την ασφαλή φροντίδα βρεφών και εγκύων, καθώς και την υποστήριξη οικογενειών που βιώνουν τον πόνο της απώλειας λόγω θνησιγένειας ή θανάτου βρέφους ή/και παιδιού.
Ξεκίνησε να εργάζεται εθελοντικά στη γραμμή υποστήριξης πένθους, καθώς όταν η ίδια βίωσε τον πόνο της απώλειας δύο φορές, δεν είχε πουθενά να στραφεί για υποστήριξη.
«Ένιωθα απέραντη μοναξιά. Μακάρι να είχα υποστήριξη τότε. Δεν γνώριζα την ύπαρξη τουRed Nose ούτε για τη δωρεάν βοήθεια που προσφέρει σε γονείς που πενθούν. Όταν όμως έμαθα πως μπορείς να γίνεις εθελοντής, σκέφτηκα: ‘Αυτή είναι η ευκαιρία μου να προσφέρω και να στηρίξω άλλους που βιώνουν τον ίδιο πόνο’», αναφέρει.
Τελικά την προσέλαβαν στον Οργανισμό και σήμερα αναλαμβάνει τη διοργάνωση εκδηλώσεων μνήμης, συνεδριών ευεξίας και διαδικτυακών ομάδων υποστήριξης για οικογένειες.
Σε αυτές τις εκδηλώσεις συμμετέχουν έως και 500 άτομα.
ΜΙΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΒΟΡΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Το έργο για το οποίο αισθάνεται πιο περήφανη είναι η διεύθυνση του προγράμματος Older Loss, που βοηθά οικογένειες να εντοπίσουν τον τόπο ταφής των μωρών τους — ιδιαίτερα εκείνων που έχασαν παιδιά πριν από τη δεκαετία του ’80.
Αναφέρει πως σε τρεις από τις δέκα περιπτώσεις καταφέρνει να εντοπίσει τον τόπο ταφής του μωρού, αναζητώντας το όνομα και επικοινωνώντας με τα νεκροταφεία.
Ωστόσο, στις υπόλοιπες περιπτώσεις η διαδικασία αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη και χρονοβόρα.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέντε από αυτά [τα μωρά] που δεν μπορώ να εντοπίσω», είπε, επισημαίνοντας ότι «δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες» καθώς «ούτε το νοσοκομείο» αλλά «ούτε το νεκροταφείο διαθέτει αρχεία».
«Τότε αναρωτιέσαι τι ακριβώς συνέβη. Γιατί σε περιπτώσεις θνησιγένειας ή θανάτου νεογέννητου, το νοσοκομείο δεν διατηρούσε κανένα αρχείο».
«Καταγράφονταν μόνο τα στοιχεία της μητέρας που ήταν έτοιμη για τοκετό, χωρίς όμως ποτέ να καταγράφεται το τι συνέβη τελικά [στο μωρό]».
Σημειώνει ότι η τήρηση αρχείων εκείνη την εποχή ήταν «πολύ κακή», με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν στοιχεία για το τί απέγιναν πολλά μωρά.
Πολλά από αυτά πιθανώς αποτεφρώθηκαν ή τοποθετήθηκαν σε ομαδικούς τάφους, μια πρακτική που τότε θεωρούνταν συνηθισμένη.
Ο περισσότερος χρόνος που χρειάστηκε η κα Koklas για να εντοπίσει τον τόπο ταφής ενός μωρού ήταν έξι μήνες.
Αφού εξάντλησε όλους τους συνήθεις τρόπους αναζήτησης, αποφάσισε τελικά να «διεξάγει την έρευνά» της χρησιμοποιώντας το πατρικό όνομα της μητέρας του μωρού που έψαχνε.
«Πρέπει να είσαι ντετέκτιβ σε αυτή τη δουλειά», είπε.
Ορισμένες φορές το μωρό δεν έχει όνομα και αναφέρεται απλώς ως «Μωρό» ή «Νεκρογέννητο (συμπληρώνεται όνομα)», ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα αρχεία περιέχουν τυπογραφικά λάθη στην ημερομηνία γέννησης του μωρού, σύμφωνα με την κα Koklas.
«Τις προάλλες βρήκα τυχαία ένα που αναφερόταν ως ‘Εμβρυϊκός ιστός’ και αυτό μου ράγισε την καρδιά».
«Ούτε καν επώνυμο υπήρχε. Πώς θα μπορούσατε, λοιπόν, να βρείτε σε ποιον ανήκει αυτό το μωρό;».
ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΨΥΧΙΚΗΣ… ΕΠΟΥΛΩΣΗΣ
Όταν οι γονείς που πενθούν καταφέρνουν να βρουν το μωρό τους, νιώθουν ένα αίσθημα ανακούφισης και γαλήνης, σαν να «κλείνει» επιτέλους ένας επώδυνος κύκλος της ζωής τους.
«Το πρώτο πράγμα που μου λένε είναι: ‘[Νιώθω λες και] Αυτό το βαρύ σκοτάδι έφυγε από την καρδιά μου’», επεισημαίενι η κα Koklas.
Πολλοί, όπως λέει, «κουβαλούν» ένα διαρκές αίσθημα ενοχής γιατί δεν είδαν ποτέ το μωρό τους, καθώς αισθάνονται παγιδευμένοι σε έναν κυκεώνα σκοτεινών σκέψεων και αναπάντητων «αν».
«Κάποιες φορές δεν γνώριζαν καν αν ήταν αγόρι ή κορίτσι. Ο γιατρός απλώς τους ενημέρωνε πως το μωρό τους πέθανε ή γεννήθηκε νεκρό και στη συνέχεια απλά τους έλεγε να επιστρέψουν στο σπίτι και να το ξεχάσουν».
Βρίσκοντας τον τόπο ανάπαυσης του μωρού, οι γονείς αποκτούν πρόσβαση σε έναν χώρο μνήμης — ένα σημείο όπου μπορούν να «επισκέπτονται» το μωρό τους.
«Ένας από αυτούς μου είπε: ‘Πήγα πρόσφατα στο νεκροταφείο, στο σημείο όπου είναι θαμμένο το μωρό μου, και ακουμπώντας τα χέρια μου στο χώμα ένιωσα, μετά από 60 χρόνια, σαν να κρατούσα και πάλι το μωρό μου στην αγκαλιά μου’».
Ως ολιστική σύμβουλος ψυχικής υγείας, η κα Koklas περιγράφει αυτή την εμπειρία για τους γονείς ως ένα είδος πνευματικής αφύπνισης, που φέρνει ουσιαστικές αλλαγές στη ζωή τους μετά από πολλά χρόνια.
Παράλληλα, υπογραμμίζει πως μέσα από αυτή τη διαδικασία νιώθει και η ίδια ότι θεραπεύεται ψυχικά, καθώς αντιμετωπίζει την προσπάθεια κάθε οικογένειας που ζητά τη βοήθειά της με την ίδια αγάπη και φροντίδα που θα προσέγγιζε την αναζήτηση του δικού της παιδιού.
Έχοντας βιώσει η ίδια την απώλεια δύο παιδιών, φαντάζεται πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν δεν είχε την ευκαιρία να τα δει, να τα κρατήσει στην αγκαλιά της και να τους δώσει όνομα.
«ΥΠΑΡΧΕΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΚΕΙ ΕΞΩ»
Η κα Koklas υποστηρίζει πως η διαχείριση και η αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων στις εθνοτικές κοινότητες είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς πολλές γυναίκες τείνουν να καταπιέζουν τα συναισθήματά τους.
Αναφέρει ότι γνωρίζει πολλούς ομογενείς που έχουν ακολουθήσει αυτή τη στάση και, όπως προκύπτει από την εμπειρία της, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο αίσθημα ντροπής που βιώνουν.
«Αν συμβεί κάτι αρνητικό, συνοδεύεται από αίσθημα ντροπής για την οικογένεια – είτε πρόκειται για ένα διαζύγιο είτε για την αδυναμία σύλληψης».
«Και μετά ζεις με αυτό. Νιώθεις ότι σε κρίνουν – ότι ‘δεν είσαι αρκετά καλή’ ή ‘δεν είναι αρκετά καλός’».
Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν κάποιος προσπαθεί να θρηνήσει την απώλεια ενός μωρού.
«Κανείς δεν καταλαβαίνει γιατί κανείς δεν θέλει να σου σταθεί», λέει.
«Είναι πραγματικά συγκλονιστικό, και ειλικρινά ελπίζω αυτό το άρθρο να το διαβάσουν όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της παροικίας μας, για να καταλάβουν ότι είναι εντάξει να πενθείς για το μωρό σου – ακόμη κι αν οι άλλοι αποφεύγουν να το συζητήσουν, δεν πειράζει».
«Είσαι μια μητέρα που έχασε το παιδί της. Και ένας πατέρας. Κανείς δεν μιλάει πραγματικά για τους μπαμπάδες. Όλοι επικεντρώνονται στη μητέρα. Αλλά τι γίνεται με τους πατεράδες;», διερωτάται.
«Ιδιαίτερα μέσα στην ελληνική κοινότητα, οι πατεράδες νιώθουν την πίεση να διατηρούν μια ‘ανδρική’ εικόνα – να μην κλαίνε, να μην μιλούν για τα συναισθήματά τους. Κι όμως, και αυτοί πονάνε».
Αυτή την περίοδο η κα Koklas στηρίζει έξι ελληνικές οικογένειες και έχει διαπιστώσει ότι η πλειονότητα των ανθρώπων που ζητούν βοήθεια είναι ελληνικής καταγωγής.
Εκφράζει την ελπίδα ότι περισσότεροι θα μπορέσουν να «ανοιχτούν» αν έχουν βιώσει παρόμοιες απώλειες, γιατί – όπως λέει – «η υποστήριξη υπάρχει εκεί έξω».
Η γραμμή υποστήριξης Loss Support Line του Red Nose λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και προσφέρει στήριξη σε όσους έχουν βιώσει την απώλεια εγκυμοσύνης, θνησιγένειας ή τον θάνατο βρέφους ή παιδιού – 1300 308 307.
Για να επικοινωνήσετε με την εξειδικευμένη ομάδα υποστήριξης απώλειας ηλικιωμένων του Red Nose, καλέστε στο 1300 998 698.
The post Το σιωπηλό πένθος της απώλειας μωρών appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.