Την ώρα που το σκηνικό στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο μεταβάλλεται συνεχώς, Γαλλία και Κύπρος προχωρούν στην περαιτέρω αναβάθμιση της συνεργασίας τους ειδικά στον αμυντικό τομέα. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε προχθές Δευτέρα πως ο Εμανουέλ Μακρόν θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στο νησί – προσδοκία είναι ο Σεπτέμβριος, λένε οι πληροφορίες, αλλά δεν έκλεισε ο μήνας – και οι δύο ηγέτες θα υπογράψουν μια ανανεωμένη και αναβαθμισμένη στρατηγική εταιρική συνεργασία.
Κυβερνητική πηγή περιορίστηκε να δηλώσει στα «ΝΕΑ» ότι πρόκειται ουσιαστικά για εμβάθυνση στον ήδη υφιστάμενο διάλογο και τη στρατηγική σχέση των δύο χωρών. Η Γαλλία, αξίζει να σημειωθεί, είναι μαζί με το Ισραήλ οι κυριότεροι προμηθευτές της Κύπρου σε οπλικά συστήματα και στρατιωτικό υλικό, όπως και σε προγράμματα στρατιωτικής εκπαίδευσης. Οι Γάλλοι έχουν ενδιαφερθεί για τη βάση στο Μαρί, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες το ζήτημα βρίσκεται σε προκαταρκτικό ακόμα επίπεδο.
Την ίδια ώρα, χωρίς ιδιαίτερες προσδοκίες αρχίζει σήμερα στη Νέα Υόρκη η πολυμερής συνάντηση για το Κυπριακό. Η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι προετοιμασμένη για όλα τα ενδεχόμενα, όπως ο Νίκος Χριστοδουλίδης επανέλαβε τη Δευτέρα. Πάντως η εικόνα μοιάζει πολύ δυσκολότερη από εκείνην της Γενεύης τον Μάρτιο. Χθες βράδυ έγινε γνωστό ότι στη Νέα Υόρκη μεταβαίνουν οι ΥΠΕΞ Ελλάδας και Τουρκίας, Γεραπετρίτης και Φιντάν. Παρά ταύτα οι ελπίδες για κάτι θετικό δεν είναι πολλές.
«Πρόβλημα Τατάρ»
Ο λόγος είναι οι στόχοι οι οποίοι τέθηκαν τότε και δεν έχουν επιτευχθεί, κυρίως λόγω της αδιαλλαξίας Τατάρ – Αγκυρας. Αναχωρώντας για τη Νέα Υόρκη, ο Τατάρ φρόντισε να ξεκαθαρίσει πως χωρίς την αποδοχή των «Τριών Α» – απευθείας πτήσεις, απευθείας επαφές και απευθείας εμπόριο με τα Κατεχόμενα – δεν θα υπάρξει επανέναρξη των συνομιλιών.
Ακόμα και στο ζήτημα της διάνοιξης διόδων διέλευσης προς και από τα Κατεχόμενα, ο Τατάρ επιμένει σε δύο σημεία τα οποία διευκολύνουν εκείνον και μόνο: το σημείο της Μιας Μηλιάς το οποίο θα δώσει γρήγορη και άμεση πρόσβαση στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, και στο χωριό Λουρουτζίνα το οποίο και πάλι θα εξυπηρετεί κυρίως τους Τουρκοκύπριους. Η μικρή πρόοδος η οποία υπήρξε σε τρία θέματα, της τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, το περιβάλλον και το θέμα της συντήρησης κοιμητηρίων, αποτυπώνει με τραγικό τρόπο το τι μεταφέρουν στις αποσκευές τους οι συνομιλητές.
Αυτό που ανησυχεί τη Λευκωσία περισσότερο είναι το γεγονός πως και τα ίδια τα Ηνωμένα Εθνη δείχνουν να θεωρούν… κλινικά νεκρή τη συζήτηση στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ). Αυτό δεν δείχνει ότι η βάση της λύσης έχει μετατοπιστεί (ακόμα) όπως επιδιώκει η τουρκική πλευρά, ίσως όμως να δείχνει κάτι ακόμη χειρότερο: ότι πλέον δεν υπάρχει βάση λύσης. Η ίδια η προσωπική απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ Μαρία Ολγκίν είχε πει πριν από μερικές ημέρες ότι «μία από τις συνέπειες της αποτυχίας στο Κραν Μοντανά είναι ότι η ΔΔΟ δεν αποτελεί πλέον κοινό σημείο αναφοράς και για τις δύο πλευρές». Για να προσθέσει ότι «οι θέσεις των δύο πλευρών παραμένουν πολύ μακριά μεταξύ τους» και πως «αυτή η πραγματικότητα πρέπει να ληφθεί υπόψη αφού ως γνωστόν χρειάζονται δύο για να χορέψουν τανγκό».
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι, την ώρα που ο ΟΗΕ τυπικά και βάσει των Ορων Εντολής του γ.γ. από το Συμβούλιο Ασφαλείας διατηρεί τη θέση περί ΔΔΟ, παραδέχεται για πρώτη φορά ότι το τέλος της ΔΔΟ είναι μια πραγματικότητα η οποία θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. Εάν η θέση αυτή περάσει και στα όργανα του ΟΗΕ, και πιθανότατα θα περάσει, τότε η ΔΔΟ θα έχει τελειώσει. Τι θα απομένει; Η αποδοχή της διχοτόμησης ή άλλες οδοί, μέσω κυριαρχικής ισότητας και άλλων αξιώσεων τις οποίες η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να αποδεχθεί. Ισως λοιπόν ο δεύτερος δρόμος να βγάζει εκεί που οδηγεί ο πρώτος.