Ο «ξαφνικός θάνατος» των τρόλεϊ της Αθήνας και του Πειραιά, που προωθούν εσπευσμένα ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών και το Υπερταμείο, πυροδοτεί νέο κύκλο αντιδράσεων στον πολύπαθο χώρο των αστικών συγκοινωνιών της πρωτεύουσας, με τους εργαζόμενους να μιλούν πλέον ανοιχτά για «σχέδιο σιωπηρής ιδιωτικοποίησής τους».
Η πρώτη αντίδραση στο σχέδιο του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών Κ. Κυρανάκη για «τον θάνατο των τρόλεϊ» σε δύο… δόσεις έχει προγραμματιστεί για σήμερα το απόγευμα, με συγκέντρωση διαμαρτυρίας των εργαζομένων στις αστικές συγκοινωνίες έξω από τα γραφεία της εταιρείας Οδικές Συγκοινωνίες (ΟΣΥ).
Την ίδια στιγμή, επιχειρείται η άμεση (ίσως και εντός της ημέρας!) αντικατάσταση του νυν διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας Οδικές Συγκοινωνίες (ΟΣΥ) Στέφανου Αγιάσογλου, που αντιτίθεται στην κατάργηση των τρόλεϊ, με τον πρώην πρόεδρο της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων Ιάσονα Αγγελόπουλο.
Οπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, το προαναγγελλόμενο… ξήλωμα του δικτύου των τρόλεϊ, η παραχώρηση – ήδη – 63 γραμμών του ΟΑΣΑ σε ιδιώτες των ΚΤΕΛ για οκτώ χρόνια, όπως και η προετοιμασία και δεύτερου διαγωνισμού για τη δεκαετή ιδιωτικοποίηση άλλων 60-70 λεωφορειακών γραμμών της Αττικής, μεταξύ των οποίων και όλες οι γραμμές – φιλέτα του Αεροδρομίου (!), «είναι στοιχεία που οδηγούν σε αποχώρηση του Δημοσίου από τις αστικές οδικές συγκοινωνίες υπέρ των ιδιωτών».
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την υπόθεση των τρόλεϊ, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, όπως και στελέχη του ΟΑΣΑ, επισημαίνουν την ανακολουθία της κυβέρνησης, καθώς μόλις πριν από έναν χρόνο (19/7/2024) η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών είχε εξαγγείλει επίσημα τον εκσυγχρονισμό του στόλου των τρόλεϊ με 200 νέα οχήματα, τα οποία θα εντάσσονταν στον νέο διαγωνισμό προμήθειας τροχαίου υλικού. Αντί γι’ αυτό, λέει ο Χρήστος Κώτσης, εργαζόμενος της ΟΣΥ και συνδικαλιστής της ΔΑΣ, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, το υπουργείο Μεταφορών προτίθεται να ξεκινήσει τη σταδιακή κατάργηση του δικτύου τρόλεϊ. Το «ξήλωμα» θα αρχίσει από τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας και του Πειραιά και θα επεκταθεί σε ολόκληρο το δίκτυο.
Τη θέση των τρόλεϊ σχεδιάζεται να πάρουν ηλεκτρικά λεωφορεία, καλύπτοντας ένα μέρος των καταργούμενων γραμμών, ενώ ασαφής είναι ο χρονικός ορίζοντας κάλυψης όλου του δικτύου, αφού αυτό παραπέμπεται στην προμήθεια νέων οχημάτων, χωρίς μάλιστα να γίνεται αναφορά στον ακριβή αριθμό τους. Ο Χρ. Κώτσης τονίζει πως «η κατάργηση των τρόλεϊ ανοίγει τον δρόμο για την προμήθεια νέων οχημάτων με τη μέθοδο leasing, κάνοντας πιο ελκυστική την περαιτέρω εμπλοκή ιδιωτών στις αστικές συγκοινωνίες».
Σημειώνεται πως το εναέριο δίκτυο για τα τρόλεϊ της Αθήνας ανέρχεται σήμερα στα 300 χιλιόμετρα, ενώ τη στιγμή που προωθείται από τον Κ. Κυρανάκη η κατάργηση των τρόλεϊ η ΟΣΥ βρίσκεται ήδη σε φάση αντικατάστασης των στύλων του δικτύου από δικούς της εναερίτες! Επίσης, ετοιμάζεται να ξαναβγάλει στον αέρα (εφόσον προλάβει!) τον διαγωνισμό, ύψους 2 εκατ. ευρώ, για διευρυμένο πρόγραμμα αντικαταστάσεων των στύλων, εκπαιδεύοντας παράλληλα και περίπου 15 νέους οδηγούς τρόλεϊ!
Το πλέον οξύμωρο είναι ότι πηγές της ΟΣΥ εμφανίζουν τη διοίκησή της να αγνοεί επισήμως το ζήτημα της κατάργησης των τρόλεϊ! Μάλιστα, η διοίκηση της εταιρείας διαβεβαίωνε έως πρόσφατα ότι «δεν έχει αλλάξει τίποτα στον σχεδιασμό» και πως «σε επόμενη φάση θα υπάρξει διαγωνισμός για την προμήθεια 100 σύγχρονων τρόλεϊ».
Μελέτη – φάντασμα
Σημειώνεται ότι η εσπευσμένη απόφαση Κυρανάκη για… ξήλωμα του δικτύου των τρόλεϊ εμφανίζεται να στηρίζεται σε «μελέτη express» με θέμα τον μετασχηματισμό του δικτύου των τρόλεϊ! Σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ), το αίτημα εκπόνησης της μελέτης από τον ΟΑΣΑ και τη δέσμευση του απαιτούμενου ποσού των 30.000 ευρώ, στα τέλη Μαΐου, ακολούθησε η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε συγκεκριμένη εταιρεία στις 4 Ιουνίου 2025! Η ανάθεση του έργου έγινε μόλις στις 19 Ιουνίου, ενώ στο ΕΣΗΔΗΣ δεν εμφανίζεται καν η υπογραφείσα σύμβαση. Ετσι, η μελέτη φαίνεται να ολοκληρώθηκε μέσα σε διάστημα… ολίγων ημερών, καθώς τόσο ο ΟΑΣΑ όσο και το υπουργείο έχουν ήδη τα αποτελέσματά της!
Υψηλόβαθμες πηγές του ΟΑΣΑ ανέφεραν στα «ΝΕΑ» πως τα αποτελέσματα της μελέτης δεν αφορούσαν τη σύγκριση των τρόλεϊ με άλλα μέσα (ηλεκτρικά λεωφορεία κ.λπ.), αλλά περισσότερο την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης. Πρόσθεταν δε ότι από τεχνοκρατικής πλευράς δεν φαίνεται να προκύπτει κατεπείγουσα ανάγκη για λήψη μιας τόσο ριζικής απόφασης (άμεση κατάργηση του δικτύου των τρόλεϊ).
Από την πλευρά τους, οι εργαζόμενοι στα τρόλεϊ μιλούν «για πρωτόγνωρη βιασύνη, προχειρότητα και προειλημμένες αποφάσεις», τονίζοντας ότι η μελέτη – φάντασμα δεν αντέχει σε σοβαρό αντίλογο. Μάλιστα, τεχνοκράτες εργαζόμενοι των ΗΛΠΑΠ έχουν ήδη ετοιμάσει υπόμνημα, με το οποίο, όπως υποστηρίζουν, καταρρίπτονται ένα προς ένα τα επιχειρήματα της μελέτης – φάντασμα για ακριβότερες και δυσχερέστερες μετακινήσεις, με στόχο την πλήρη αντικατάσταση των τρόλεϊ από ηλεκτρικά λεωφορεία.
Από τη σημερινή λειτουργία των τρόλεϊ, λέει το μέλος του ΔΣ της Ενωσης Εργαζομένων ΗΛΠΑΠ, Γιώργος Γιολδάσης, υπάρχουν τεχνικά και περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα, και συγκεκριμένα:
- Συνεχής παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς ανάγκη για φόρτιση.
- Χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας ανά χλμ. λόγω απουσίας βάρους μπαταριών.
- Υψηλή ενεργειακή απόδοση λόγω σταθερής τάσης δικτύου.
- Μικρότερη παραγωγή τοξικών αποβλήτων από μπαταρίες.
Σύμφωνα με το υπόμνημα των εργαζομένων: «Η διατήρηση του υφιστάμενου δικτύου είναι τεχνικά και οικονομικά συμφέρουσα. Η σταδιακή ανανέωση του στόλου με σύγχρονα οχήματα (battery-assisted trolleybuses) αποτελεί ρεαλιστική λύση. Για τους λόγους αυτούς προτείνουμε την εκπόνηση Ειδικού Επιχειρησιακού Σχεδίου ΗΛΠΑΠ 2035 με έμφαση στη συνδυασμένη ηλεκτροκίνηση (Trolley + BEB)».