Η αβεβαιότητα μοιάζει να είναι η λέξη της χρονιάς στον κόσμο του χρήματος. Αυτή η συνθήκη επηρεάζει τους πάντες, από τους μεροκαματιάρηδες μέχρι και τους δισεκατομμυριούχους. Εναν εξ αυτών συνάντησα στο περιθώριο του 29ου συνεδρίου του Economist στο Λαγονήσι.
Ο Ντιν Μητρόπουλος είναι ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας και επενδυτής που δραστηριοποιείται κυρίως σε εταιρείες καταναλωτικών αγαθών.
Από όταν έφυγε από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ σε ηλικία 10 ετών, η ζωή του πήρε μια τροπή διαφορετική από αυτήν που του επεφύλασσαν τα Χάνια της Αρκαδίας.
Εγινε υψηλόβαθμο στέλεχος πολυεθνικής εταιρείας στα 25 του και στα 32 του ξεκίνησε την καριέρα του στα ιδιωτικά κεφάλαια (private equity).
Σήμερα, στα 79 του, ο Ντιν Μητρόπουλος συνεχίζει να είναι ένας δραστήριος επενδυτής – με τη βοήθεια πλέον και των δύο γιων του – και έχει τα μάτια του… δεκατέσσερα για νέες ευκαιρίες, ακόμα κι αν η συγκυρία δεν είναι ιδανική.
Θεωρεί πως ο κόσμος ψάχνει τις νέες του ισορροπίες και προτείνει οριζόντια φορολόγηση που θα «χτυπάει» περισσότερο τους δισεκατομμυριούχους.
Πότε και πώς ξεκίνησε η πορεία σας για να γίνετε ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη;
Γεννήθηκα στα Χάνια Αρκαδίας.
Η οικογένειά μου έφυγε όταν ήμουν 10 ετών, πήγε στη Βοστώνη. Οι γονείς μου δούλευαν πολύ σκληρά για χρόνια, όλη μου η ζωή είναι οι θυσίες τους. Στη συνέχεια πήγα στο Babson College για το πτυχίο και το μεταπτυχιακό μου.
Πριν από έναν χρόνο δημιούργησα εκεί το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Επιχειρηματικότητας Μητρόπουλου.
Μετά τις σπουδές μου είχα την ευκαιρία να δουλέψω στην εταιρεία τηλεπικοινωνιών GTE International και στα 25 μου έγινα ο νεότερος οικονομικός διευθυντής για τις δραστηριότητές της σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική.
Για κάποια χρόνια ζούσα στη Γενεύη και ταξίδευα συνεχώς, κάθε εβδομάδα ήμουν και σε άλλη ήπειρο.
Στα 32 μου, όλες οι εταιρείες του τομέα ήθελαν να με προσλάβουν. Τότε αποφάσισα να ασχοληθώ με τα ιδιωτικά κεφάλαια. Αρχικά έκανα μια επένδυση στη βιομηχανία, μετά μπήκαμε και στη λιανική κατανάλωση.
Με βοήθησαν και οι δύο γιοι μου και ξεκινήσαμε να κάνουμε περισσότερες επενδύσεις στην κατανάλωση. Αρχίσαμε να μεταμορφώνουμε εμπορικά σήματα ηλικίας 200 και πλέον ετών που είχαν χάσει τον δρόμο τους.
Εχουμε κάνει τα περισσότερα «ντιλ» στην κατανάλωση από όλες τις εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων στον κόσμο και έχουμε από τις υψηλότερες αποδόσεις. Αυτό έγινε γιατί συγκεντρωνόμαστε σε μια συμφωνία τη φορά ώστε να μεταλλάξουμε την εταιρεία, να καινοτομήσουμε και να την αναπτύξουμε.
Παράλληλα, η σύζυγός μου εστιάζει στη φιλανθρωπία.
Εχει κορυφαία συνεισφορά στο κορυφαίο νοσοκομείο για την αντιμετώπιση του καρκίνου στη Νέα Υόρκη, είναι η μεγαλύτερη δωρήτρια στο ίδρυμα του βασιλιά Κάρολου κ.ά. Ενα από τα αγαπημένα μου επιτεύγματα είναι ότι διοργανώσαμε το 1998 μια συναυλία στο Ηρώδειο με τη Νάνα Μούσχουρη, όπου συγκεντρώθηκαν χρήματα για την ανέγερση του Μουσείου Ακρόπολης.
Εχετε ένα όραμα για την Ελλάδα, την έχετε στο μυαλό σας;
Εννοείται, όλη την ώρα. Για παράδειγμα, η σύζυγός μου βοηθάει στην εκπαίδευση των παιδιών στην Ελλάδα και έχει κάνει την ταινία «Οι βράχοι της ελευθερίας», που ξεκινάει με μια φράση του βαρόνου Ακτον της Αγγλίας: «Πέρα από τις δυνάμεις της φύσης, ό,τι άλλο γνωρίζει ο άνθρωπος έχει ελληνικές ρίζες». Είμαστε πολύ περήφανοι για την Ελλάδα.
Βέβαια, εδώ υπάρχει και μια κριτική, ότι έχουμε επαναπαυθεί σε αυτές τις δάφνες…
Πάντα μπορούμε να κάνουμε κριτική, αλλά η Ελλάδα είναι ένα πανέμορφο μέρος για να ζεις και η οικονομία πηγαίνει καλά. Ακόμα και οι ΗΠΑ έχουν αρκετές προκλήσεις και μεγάλο δρόμο να καλύψουν.
Μιας και αναφέρατε τις ΗΠΑ, αρχικά η χρηματοοικονομική κοινότητα είδε θετικά την εκλογή Τραμπ. Ποια είναι η εικόνα σήμερα;
Νομίζω ότι οι άνθρωποι ελπίζουν ότι ορισμένες από τις κινήσεις που γίνονται θα επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις σε όλο τον κόσμο. Στο ΝΑΤΟ π.χ. οι ΗΠΑ πλήρωναν σημαντικά περισσότερα χρήματα από τις ευρωπαϊκές χώρες.
Νομίζω ότι η σημερινή συνθήκη ευνοεί τον επαναπροσδιορισμό των ευθυνών παγκοσμίως, να επικεντρωθεί ο καθένας στα δικά του συμφέροντα. Νομίζω ότι το να επανεξισορροπήσουμε αυτή την κατάσταση και να γίνουμε λίγο πιο ανεξάρτητοι ο ένας από τον άλλο είναι καλό.
Δεν πιστεύω ότι θα καταστρέψουμε τη συμμαχία που έχουμε, μοιραζόμαστε πολλές αξίες που ανάγονται, άλλωστε, στην Ελλάδα. Μοιραζόμαστε μια κοινή στρατηγική. Εχουμε επιχειρηματικές σχέσεις που είναι πολύ σημαντικές για όλους μας.
Υπάρχουν κίνδυνοι σε όλο τον κόσμο, αλλά πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι σαν οικογένεια.
Πώς σας επηρεάζει το όλο «σίριαλ» γύρω από τους δασμούς;
Δημιουργείται προφανώς ακόμα μία αβεβαιότητα, καθώς δεν ξέρουμε πού πηγαίνει ο πληθωρισμός. Αυτό που διαβάζω στον αμερικανικό Τύπο είναι ότι έχει δημιουργηθεί μια ανισότητα με τις ΗΠΑ, να εισάγουν πολύ περισσότερα προϊόντα από ό,τι εξάγουν. Οπως και με τη στρατιωτική συμμαχία, νομίζω ότι είναι μια καλή στιγμή να καθίσουμε στο τραπέζι και να βρούμε μια καλύτερη ισορροπία.
Εσείς πού βρίσκετε σήμερα τις μεγαλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες;
Οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες τώρα, γιατί οι εταιρείες δεν πουλάνε εύκολα σε αυτό το μπερδεμένο περιβάλλον. Ακόμα και οι επενδύσεις των εταιρειών ιδιωτικών κεφαλαίων χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αποδώσουν σε σχέση με πριν από 3-5 χρόνια.
Τα επιτόκια είναι υψηλά, οι εισαγωγές στο Χρηματιστήριο (IPO) έχουν επιβραδυνθεί, υπάρχει ένα αβέβαιο περιβάλλον που έχει ρίξει τους ρυθμούς. Ομως ταυτόχρονα οι αγορές πάνε πολύ καλά – αν και ανησυχώ μερικές φορές ότι «φουσκώνουν» υπερβολικά –, η απασχόληση είναι σε καλά επίπεδα και γενικά η οικονομία μοιάζει μάλλον υγιής και στις δύο μεριές του Ατλαντικού.
Στην Ελλάδα βρίσκετε ενδιαφέρουσες ευκαιρίες;
Η Ελλάδα μοιάζει να βρίσκεται σε καλό σημείο. Βλέπω τις υποδομές, την Αθηναϊκή Ριβιέρα, τα σπίτια παντού… Οι υποδομές έχουν αναπτυχθεί όμορφα και ο τουρισμός έχει πολύ μεγάλες δυνατότητες.
Κλείνοντας, να σας κάνω μια διαφορετική ερώτηση… Υπάρχει ένα ντιμπέιτ γύρω από το αν θα πρέπει να υπάρχουν δισεκατομμυριούχοι σαν εσάς. Εσείς τι νομίζετε;
Θεωρώ ότι καλώς υπάρχουν δισεκατομμυριούχοι, αλλά θα πρέπει να φορολογούμαστε περισσότερο. Το σημερινό φορολογικό καθεστώς είναι πολύπλοκο, θεωρώ ότι θα ήταν καλύτερο να έχουμε οριζόντια φορολόγηση 28%.