Το θέμα απασχολεί ενδοκυβερνητικές συζητήσεις αλλά και φέρνει αντεγκλήσεις σε τοπικό επίπεδο εδώ και τουλάχιστον οκτώ μήνες. Υποστηρικτές και αντιδρώντες δεν υπάρχουν μόνο στην περιοχή ενδιαφέροντος, στον Εβρο, εντοπίζονται επίσης και στο κυβερνητικό στρατόπεδο όχι απλώς για τη Θράκη αλλά σε ό,τι αφορά ευρύτερα την ανάγκη για αλλαγές στον διοικητικό χάρτη της χώρας.
Η συνολική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Αυτοδιοίκησης, που μπαίνει στην τελική ευθεία, από την κυβέρνηση φέρνει και στο προσκήνιο πια τη μάχη επιχειρημάτων υπέρ και κατά του πρότζεκτ «Εβρος στα δύο», παρότι στην κυβερνητική έδρα, μεταξύ άλλων ξορκίζοντας τυχόν ξαφνικά μέτωπα με τις τοπικές κοινωνίες, κάνουν δεύτερες σκέψεις. Σχέδιο επί χάρτου ειδικά για την κατάργηση της Περιφερειακής Ενότητας Εβρου και τη δημιουργία δύο ενοτήτων, του Βόρειου και του Νότιου Εβρου, υπάρχει, σύμφωνα με πληροφορίες, στο πρωθυπουργικό συρτάρι – αν και οι τελευταίες πληροφορίες δείχνουν ότι πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να μην το ξεκλειδώσει ακόμα.
Στα χαρτιά ο σχεδιασμός προβλέπει δύο διακριτά μέρη στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: τους Δήμους Διδυμοτείχου, Ορεστιάδας, Σουφλίου στον Βόρειο Εβρο και τους Δήμους Αλεξανδρούπολης και Σαμοθράκης στον Νότιο, σε μια διοικητική αναδιάρθρωση του χάρτη χωρίς αντίστοιχες σκέψεις για τροποποίηση και της Εκλογικής Περιφέρειας Εβρου, κάτι που θα απαιτούσε άλλωστε ξεχωριστή ρύθμιση στο πλαίσιο της εκλογικής νομοθεσίας.
Το θέμα συνοδεύεται από παρασκήνιο και εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις: απέναντι σε όσους τοποθετούνται υπέρ της κατάτμησης για ενισχυμένη εκπροσώπηση «αδικημένων» περιοχών και για μεγαλύτερη αυτονομία στη διαχείριση των τοπικών ζητημάτων είναι εκείνοι που χτυπούν καμπανάκια θεωρώντας ότι «αυτονομήσεις», ιδίως στην ευαίσθητη και για τα εθνικά θέματα Θράκη, δεν προσφέρουν αυτομάτως «ορατότητα» ή διαπραγματευτική ισχύ απέναντι στην περιφέρεια και την κεντρική κυβέρνηση, αλλά απαιτείται διεκδίκηση μεγαλύτερης διοικητικής εκπροσώπησης (επιτελικές δομές, δημόσιες υπηρεσίες κ.ο.κ.).
Το μήνυμα που η κυβέρνηση μετέφερε εσχάτως προς εκπροσώπους στις κεντρικές ενώσεις της Αυτοδιοίκησης είναι ότι δεν θα υπάρξουν άμεσα αιφνιδιασμοί με αλλαγές στα όρια και στον αριθμό δήμων ή περιφερειών – στο πλαίσιο του Κώδικα Αυτοδιοίκησης θα υπάρξει μόνο επαναπροσδιορισμός στον χαρακτήρα των δήμων (ορεινοί, μητροπολιτικοί κ.λπ.). Από τον Εβρο άλλωστε έρχονται τους τελευταίους μήνες αντικρουόμενα μηνύματα: η Ορεστιάδα πιέζει να περάσει το σχέδιο, το Διδυμότειχο δεν το θέλει. Εξού και η κυβέρνηση ρίχνει βάρος σε άλλους τρόπους για να δώσει σήμα ανατροπής της αναπτυξιακής υστέρησης συγκεκριμένων περιοχών της χώρας. Οταν ο Μητσοτάκης προς τα τέλη του 2002 μετέβαινε στην Ορεστιάδα, όχι στην Αλεξανδρούπολη, για να ανακοινώσει το «στρατηγικό σχέδιο» ανάπτυξης και ανασυγκρότησης του Εβρου, το έκανε στοχευμένα. Από τότε υπήρχαν οι πρώτες κρούσεις στο Μαξίμου για διοικητική αναδιάρθρωση. «Θέλουμε να σηματοδοτήσουμε», έλεγε ο ίδιος, «την ξεχωριστή προτεραιότητα την οποία δίνουμε στην αναπτυξιακή δυναμική του Κεντρικού και του Βόρειου Εβρου», ορίζοντας ως προτεραιότητα την προσέγγιση των ρυθμών ανάπτυξης της Αλεξανδρούπολης με Σουφλί, Διδυμότειχο και Ορεστιάδα.
Ανακοινώνεται μπόνους
Παρότι στο κυβερνητικό επιτελείο υπάρχουν στελέχη που διακρίνουν περιθώρια καλύτερης διοικητικής οργάνωσης, όχι μόνο στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, αλλά και στην Κεντρική Μακεδονία και άλλα σημεία της επικράτειας, το Μαξίμου δείχνει να σηκώνει χειρόφρενο σε οποιαδήποτε αλλαγή διοικητικών ορίων στην επικράτεια.
Ταχύτητα επιδιώκεται στην αντιμετώπιση των «ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων» με στοχευμένες δράσεις. Για παράδειγμα, ανακοινώσεις για τους τρεις δήμους του Εβρου – Ορεστιάδα, Σουφλί και Διδυμότειχο – αναμένονται εντός της νέας εβδομάδας: το μπόνους μετεγκατάστασης σε Κεντρικό και Βόρειο Εβρο. Η πλατφόρμα για τις αιτήσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα παροχής κινήτρων για μόνιμη παραμονή σε αυτές τις περιοχές είναι έτοιμη, με την πριμοδότηση να αποκλείει εποχικούς εργαζόμενους. Ο σχεδιασμός προβλέπει οικονομική ενίσχυση έως 10.000 ευρώ για μόνιμη εγκατάσταση σε οικισμό έως 500 κατοίκων και 6.000 ευρώ για εγκατάσταση σε οικισμό άνω των 500 κατοίκων, με 1.000 ευρώ επιπλέον για κάθε ανήλικο μέλος της οικογένειας. Παράλληλα με το οικονομικό μπόνους της Κεντρικής Διοίκησης, διευκολύνσεις ετοιμάζουν και οι δήμοι.
Εκτός κάδρου «εκλογικές» αλλαγές
Δεν είναι μόνο οι «διοικητικές» αλλαγές στον χάρτη της επικράτειας που το Μαξίμου και το υπουργείο Εσωτερικών κρατούν κλεισμένες στο συρτάρι, είναι και οι «εκλογικές» αλλαγές – σκέψεις που μπορεί και αυτές να έχουν λάβει τη μορφή «προσχεδίου», αλλά δεν θα προχωρήσουν, εκτός απροόπτου, στο υπόλοιπο της δεύτερης θητείας του Μητσοτάκη.
Παρότι η επικαιρότητα, συγκεκριμένα το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι πελατειακές πρακτικές που ανέδειξε η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, σήκωσαν συζητήσεις στο πολιτικό παρασκήνιο περί «λίστας», «σταυρού προτίμησης» και κατάτμησης περιφερειών, ο Μητσοτάκης απορρίπτει την προοπτική να ρίξει στο πολιτικό τραπέζι οποιαδήποτε τροποποίηση στους κανόνες του εκλογικού παιχνιδιού – αυτοί άλλωστε θα απαιτούσαν μίνιμουμ 200 ψήφους για εφαρμογή στις επόμενες εκλογές. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν γίνει κατά καιρούς σχεδιασμοί – το αντίθετο. Εχει εξεταστεί, πρώτον, η αντιγραφή του νόμου που ίσχυε μέχρι το 2009 για τις ευρωεκλογές, δηλαδή ψηφοδέλτιο με τους υποψηφίους σε σειρά προτεραιότητας (όχι αλφαβητική) στην εκλόγιμη θέση αλλά και επιπλέον κατάτμηση της επικράτειας σε τουλάχιστον πέντε εκλογικές ζώνες (Αττική, Πελοπόννησος μαζί με Ηπειρο, Δυτική Ελλάδα και Ιόνιο, Κρήτη με Αιγαίο, Μακεδονία με Θράκη, Θεσσαλία με Στερεά Ελλάδα).
Δεύτερον, για τις εθνικές εκλογές παραμένουν εντός κυβέρνησης και ΝΔ υποστηρικτές μιας παραλλαγής του γερμανικού συστήματος: συνδυασμός εκλογής με σταυρό σε «στενές» περιφέρειες και με λίστα (στη λογική του Επικρατείας) σε «ευρείες» περιφέρειες.