Χρησιμοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη, επιστήμονες σκοπεύουν να αναπτύξουν τεχνολογίες που θα βοηθήσουν τους ανθρώπους να κατανοούν καλύτερα τα κατοικίδιά τους. Αν η γάτα σου είναι μουτρωμένη, ο σκύλος σου κλαψουρίζει ή το κουνέλι σου κάνει κάτι περίεργο με τα πατουσάκια του, τα μελλοντικά εργαλεία ίσως μπορέσουν να εξηγήσουν το γιατί. Τουλάχιστον, αυτό υπόσχονται οι ερευνητές. Το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να ανοίξει το Κέντρο Συναισθηματικής Αντίληψης των Ζώων Jeremy Coller, το φθινόπωρο του 2025, με έδρα τη London School of Economics (LSE). Θα είναι το πρώτο παγκοσμίως ερευνητικό κέντρο αφιερωμένο αποκλειστικά στην κατανόηση των συναισθημάτων και της συνείδησης των ζώων. Ενας από τους βασικούς στόχους του είναι να εξερευνήσει το πώς μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να «μεταφράζει» τη γλώσσα των ζώων, όπως νιαουρίσματα, γαβγίσματα, κουνήματα της ουράς και άλλα σήματα συμπεριφοράς. Το Κέντρο θα επικεντρωθεί στην κατανόηση των συναισθημάτων και της «συνειδητής εμπειρίας» των ζώων – από σκύλους και γάτες μέχρι έντομα και κεφαλόποδα (όπως χταπόδια). Θα προχωρήσει ακόμη στην ανάπτυξη εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης που θα ερμηνεύουν τη μη λεκτική επικοινωνία των ζώων, προσπαθώντας να εξηγήσουν στοργή, άγχος, φόβο ή ενθουσιασμό. Επίσης, στη δημιουργία ηθικών κανόνων χρήσης της AI, ώστε να μην υπάρξει παραπλανητική χρήση ή παρερμηνείες των ζώων μέσα από τα «ψηφιακά» εργαλεία.
Αν λοιπόν η γάτα σου είναι μουτρωμένη ή ο σκύλος σου σε κοιτάζει λυπημένα, το σχέδιο είναι ότι μελλοντικά εργαλεία θα μπορούν να «εξηγούν» το γιατί. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το έργο είναι σε πειραματικό στάδιο, ερευνητικό και όχι ακόμη εμπορικό. Επίσης δεν υπάρχει ακόμα «εφαρμογή μετάφρασης των ζώων» για το κινητό – αλλά το επιστημονικό υπόβαθρο για κάτι τέτοιο αρχίζει να χτίζεται. Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως η AI μπορεί να «φαντάζεται» ή να παρερμηνεύει τα σήματα των ζώων, κάτι που πρέπει να αποφευχθεί με αυστηρή επιστημονική μεθοδολογία.
Σε δεύτερο στάδιο, το Κέντρο Συναισθηματικής Αντίληψης των Ζώων Jeremy Coller δεν θα επικεντρωθεί μόνο στα κατοικίδια, αλλά και σε άλλα είδη, όπως άλογα, πουλιά, ακόμη και άγρια ζώα. Στόχος είναι να αξιοποιηθεί η τεχνητή νοημοσύνη για να εντοπίζονται μοτίβα στη φωνητική, στις κινήσεις και στη συμπεριφορά τους, συνδυάζοντας δεδομένα από βίντεο, ήχο και αισθητήρες. Παράλληλα, θα εξετάσει και τον ρόλο που παίζουν οι πολιτιστικές και περιβαλλοντικές διαφορές στην επικοινωνία των ζώων με τους ανθρώπους. Οι ερευνητές θα συνεργαστούν με ειδικούς στη συμπεριφορά ζώων, νευροεπιστήμονες, ενώ προβλέπεται και η ανάπτυξη ενός ηθικού πλαισίου που θα διασφαλίζει ότι οι τεχνολογίες αυτές δεν θα χρησιμοποιούνται για χειραγώγηση ή εκμετάλλευση των ζώων. Στο μέλλον, τέτοιες τεχνολογίες θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή και σε καταφύγια ζώων, κτηνιατρεία ή προγράμματα διατήρησης άγριας ζωής.
Το μέλλον φέρνει πολλές υποσχέσεις για καλύτερη κατανόηση των κατοικιδίων, αλλά απαιτείται χρόνος, προσοχή και έρευνα. Αν όλα πάνε όπως σχεδιάζεται, μέχρι το τέλος της δεκαετίας ίσως δούμε τα πρώτα σοβαρά εργαλεία που θα μας φέρουν ένα βήμα πιο κοντά στο να «συνομιλούμε» με τα ζώα μας.