Από ψιλό κόσκινο θα περάσουν όλα τα επιδόματα τα οποία κοστίζουν περίπου 13 δισ. ευρώ τον χρόνο στον προϋπολογισμό, χωρίς το Δημόσιο να γνωρίζει τα ποσά που καταβάλλει κάθε μήνα σε κάθε φυσικό πρόσωπο.
Η κυβέρνηση ανοίγει τον φάκελο «επιδόματα» και επιχειρώντας να βάλει μια τάξη στο χάος που επικρατεί σήμερα συστήνει το Εθνικό Μητρώο Παροχών και Ενισχύσεων, στο οποίο, όπως προβλέπει η σχετική διάταξη που ψηφίστηκε στη Βουλή, θα συγκεντρωθούν όλες οι παροχές σε χρήμα και σε είδος που χορηγούνται από το Δημόσιο προς τα φυσικά πρόσωπα. Από τα επιδόματα ανεργίας και τις κοινωνικές ενισχύσεις, μέχρι τις επιδοτήσεις το κράτος επιχειρεί να χαρτογραφήσει με ακρίβεια το ποιοι, πώς και γιατί λαμβάνουν χρήματα ή άλλες παροχές από δημόσιους πόρους.
Σήμερα η πληροφορία για παροχές, επιδόματα και ενισχύσεις που λαμβάνουν οι πολίτες είναι διάσπαρτη σε πολλά και διαφορετικά μητρώα του Δημοσίου, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν «επικοινωνούν» μεταξύ τους. Οι εν δυνάμει δικαιούχοι συχνά αγνοούν τι δικαιούνται, ενώ άλλοι εκμεταλλεύονται και ζουν συστηματικά από τις παροχές αυτές και μόνο. Αυτό συχνά οδηγούσε σε αλληλοεπικαλύψεις, αδιαφάνεια, ακόμη και σε περιπτώσεις κατάχρησης, με δικαιούχους που λάμβαναν παροχές από πολλαπλές πηγές χωρίς ουσιαστικό έλεγχο. Υπάρχουν νοικοκυριά που μπορεί να λαμβάνουν τρία, τέσσερα ή ακόμη και πέντε επιδόματα τον μήνα. Μπορεί να λαμβάνουν από τον ΟΠΕΚΑ και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, και το επίδομα στέγασης, και το επίδομα τέκνων, αλλά και από το υπουργείο Οικονομικών το επίδομα θέρμανσης.
Έλεγχοι
Μέσω του νέου μηχανισμού, το Δημόσιο θα μπορεί να αποκτήσει πλήρη εικόνα για τους δικαιούχους, τα ποσά που εισπράττονται ανά ΑΦΜ, καθώς και τα κριτήρια χορήγησης. Σκοπός είναι να επιτευχθεί μεγαλύτερη διαφάνεια και μια πιο ορθολογική κατανομή των κοινωνικών ενισχύσεων. Παράλληλα, θα καταστεί εφικτή η πραγματοποίηση πιο γρήγορων και αποτελεσματικών ελέγχων και ο εντοπισμός περιπτώσεων κατάχρησης. Ολη η πληροφορία των δεκάδων Μητρώων του Δημοσίου για τις παροχές θα συγκεντρωθεί εκεί.
Το Μητρώο «θα μπορεί, μεταξύ άλλων, να εντοπίζει εγκαίρως τους “πονηρούληδες” που λαμβάνουν επιδόματα και παροχές χωρίς να τα δικαιούνται» τονίζει ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης σημειώνοντας ότι θα αποτελέσει εργαλείο άσκησης πιο αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής.
Το Μητρώο, το οποίο θα λειτουργήσει πιλοτικά εντός του 2025 και θα ενεργοποιηθεί πλήρως το καλοκαίρι του 2026, θα περιλαμβάνει:
Στοιχεία δικαιούχων. Επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, ΑΦΜ, αριθμός μητρώου που συνδέεται με την κοινωνική ασφάλιση ή την υγειονομική περίθαλψη, στοιχεία ταυτοποιητικού εγγράφου, ημερομηνία γέννησης, φύλο, αριθμός προστατευόμενων τέκνων, δήμος / δημοτική ενότητα διαμονής, περιφερειακή ενότητα, ταχυδρομικός κώδικας.
Στοιχεία παροχών ή ενισχύσεων. Ονομασία της παροχής – ενίσχυσης, κωδικός της παροχής – ενίσχυσης, φορέας χορήγησης της παροχής – ενίσχυσης, σήμανση του είδους της παροχής – ενίσχυσης με διάκριση ανάμεσα «σε χρήμα» ή «σε είδος», σήμανση της φύσης της παροχής – ενίσχυσης με διάκριση ανάμεσα σε «ανταποδοτική» ή «μη ανταποδοτική», ποσό δικαιούμενης παροχής – ενίσχυσης, ποσό καταβληθείσας παροχής – ενίσχυσης, ημερομηνία καταβολής της παροχής – ενίσχυσης, περίοδος αναφοράς της καταβληθείσας παροχής – ενίσχυσης, σήμανση περί τυχόν απαλλαγών που προβλέπονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Οικονομικά στοιχεία δικαιούχων. Ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα, ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, ύψος συνολικής ακίνητης περιουσίας, όπως λαμβάνεται για σκοπούς προσδιορισμού του ΕΝΦΙΑ.
Μέσω gov.gr
Το Μητρώο θα δημιουργηθεί από την ΑΑΔΕ και θα είναι προσβάσιμο μέσω της πλατφόρμας gov.gr. Στην πρώτη φάση εφαρμογής, εντάσσονται φορείς όπως ο ΟΠΕΚΑ, η ΔΥΠΑ και τα συναρμόδια υπουργεία, καθώς και τα βασικά επιδόματα όπως παιδιού, θέρμανσης, ανασφάλιστων υπερηλίκων, γέννησης, ενοικίου και μακροχρόνιας ανεργίας. Μετά την ολοκλήρωση της πιλοτικής λειτουργίας, το σύστημα θα επεκταθεί στο σύνολο των κρατικών παροχών, με υποχρεωτική εγγραφή όλων των φορέων και διαρκή ενημέρωση του Μητρώου.
Η πρόσβαση στα στοιχεία του Μητρώου θα είναι αυστηρά ελεγχόμενη. Οι κρατικές υπηρεσίες θα λαμβάνουν μόνο ανωνυμοποιημένα δεδομένα για λόγους χάραξης πολιτικής, ενώ πλήρης πρόσβαση σε μη ανωνυμοποιημένες πληροφορίες δίνεται μόνο σε διαπιστευμένα στελέχη κατόπιν αιτήματος και με συγκεκριμένα κριτήρια σκοπιμότητας. Οι πολίτες θα μπορούν να βλέπουν μέσω gov.gr τα επιδόματα που τους έχουν εγκριθεί, τις καταβολές που έγιναν, καθώς και τυχόν αλλαγές ή εκκρεμότητες που σχετίζονται με τις ενισχύσεις τους.
Ποια επιδόματα θα «βλέπει» το Μητρώο Παροχών
- Επίδοµα θέρµανσης
- Επίδοµα πρόσβασης παιδιών σε υπηρεσίες προσχολικής αγωγής και φροντίδας και ατόµων µε αναπηρία σε υπηρεσίες δηµιουργικής απασχόλησης
- Επίδοµα παιδιού
- Επίδοµα γέννησης
- Επίδοµα αναδοχής
- Επίδοµα ορεινών και µειονεκτικών περιοχών
- Επίδοµα σε ανασφάλιστους υπερηλίκους
- Ελάχιστο εγγυηµένο εισόδηµα
- Επίδοµα στέγασης
- Παροχές του Προγράµµατος «Κάλυψη»
- Προσωπικός Βοηθός για Ατοµα µε Αναπηρία
- Μηνιαία αµοιβή των επαγγελµατιών αναδόχων
- Επίδοµα ανεργίας
- Επίδοµα µακροχρόνιας ανεργίας
- Επιδόµατα και ενισχύσεις σε ΑµεΑ, νεφροπαθείς κ.λπ.