Χιλιάδες δρομολόγια λεωφορείων και τρόλεϊ «χαμένα», συρμοί του μετρό χωρίς κλιματιστικά σε θερμοκρασίες πέριξ των 40 βαθμών και συμβάσεις με ιδιώτες που δεν τηρούνται, παραμένουν οι μαύρες τρύπες των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας.
Με το επιβατικό κοινό της πρωτεύουσας να αυξάνεται συνεχώς μετά την πανδημία, τα δρομολόγια σχεδόν στο σύνολο των μέσων μαζικής μεταφοράς παρουσιάζουν πτωτική πορεία, παρά τις προσθήκες καινούργιων λεωφορείων αλλά και την παρουσία ιδιωτικών ΚΤΕΛ στο συγκοινωνιακό έργο της πρωτεύουσας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις στάσεις των λεωφορείων το επιβατικό κοινό χρειάζεται ιώβεια υπομονή, με τη συχνότητα διέλευσής τους σε ορισμένες περιοχές να αγγίζει ακόμα και το μισάωρο, ενώ με την εφαρμογή του θερινού ωραρίου το ξεπερνά κατά πολύ!
Την ίδια στιγμή, οι χρήστες της γραμμής 1 του μετρό (πρώην ΗΣΑΠ) εξακολουθούν να υφίστανται απίστευτη ταλαιπωρία, καθώς τα δρομολόγια κάποιες ώρες της ημέρας έχουν συχνότητα έως και 12 λεπτών, ενώ κατά κανόνα τα δρομολόγια εκτελούνται ανά 9-10 λεπτά. Επιπρόσθετο βασανιστήριο, υπό συνθήκες αφόρητης ζέστης, είναι και η λειτουργία του κλιματισμού, με σχεδόν τον μισό στόλο των συρμών να παρουσιάζει δυσλειτουργίες λόγω του γνωστού προβλήματος της έλλειψης ανταλλακτικών. Δεν είναι λίγοι οι επιβάτες που μπροστά στη… σάουνα που τους περιμένει σε περίπτωση επιβίβασης σε συρμό χωρίς air condition, επιλέγουν να περιμένουν το επόμενο τρένο, κάνοντας την προσευχή τους να σταθούν τυχεροί!
Ομως και στις άλλες δύο γραμμές του μετρό το επιβατικό κοινό της πρωτεύουσας εξακολουθεί να «βράζει» σε συρμούς χωρίς air condition, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και τα αμέσως επόμενα χρόνια. Τη στιγμή που ξεκινούσε η πρώτη πιλοτική 24ωρη λειτουργία στις γραμμές 2 και 3, το μετρό της Αθήνας εξακολουθούσε να στηρίζεται σε έναν γερασμένο στόλο, με 20 από τους 52 συρμούς να στερούνται κλιματισμού και αρκετούς να βγαίνουν εκ περιτροπής εκτός λειτουργίας για συντήρηση εξαιτίας της παλαιότητάς τους. Επίσης, η ανάταξη 14 παλαιών συρμών του ΗΣΑΠ που έπρεπε να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2024 μετατίθεται για το 2026, με τη σχετική σύμβαση να ανανεώνεται με το αζημίωτο για τους αναδόχους!
Οι επιβάτες αυξάνονται, τα δρομολόγια λιγοστεύουν
Την ώρα που η κάλυψη του ΟΑΣΑ στο Λεκανοπέδιο Αττικής διευρύνεται και θα μπορούσε και η εταιρεία Οδικές Συγκοινωνίες (ΟΣΥ) να αναλάβει περισσότερο έργο, αντίθετα αυτό συρρικνώνεται διαρκώς. Κι αυτό γιατί μπορεί να προστίθενται καινούργια λεωφορεία στον στόλο της, αλλά όχι και ικανοποιητικός αριθμός οδηγών, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να φέρει εις πέρας τον προγραμματισμό των δρομολογίων της.
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΟΣΥ, κατά τη διάρκεια του 2023 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 2.640.860 δρομολόγια θερμικών λεωφορείων από τα 2.983.357 προγραμματισμένα (υλοποίηση 88,5%) και 295.819 δρομολόγια ηλεκτροκίνητων οχημάτων (τρόλεϊ) από τα 361.211 προγραμματισμένα (υλοποίηση 81,9%). Τα «χαμένα» δρομολόγια για την ίδια χρονιά ανήλθαν σε 407.889 (!), εκ των οποίων το 78,7% οφειλόταν σε έλλειψη οδηγών και το 21,3% σε άλλες αιτίες όπως βλάβες οχημάτων, αποκλεισμοί οδών, στάσεις εργασίας κ.ά. Για το 2024, εκτιμάται ότι οι απώλειες των δρομολογίων έπεσαν κάτω από τις 400.000, όμως παραμένουν αρκετά υψηλές.
Στο «μέτωπο» των οδικών συγκοινωνιών συμμετέχουν και ιδιώτες και συγκεκριμένα η Κοινοπραξία Συγκοινωνιών Αττικής (ΚΤΕΛ και ταξιδιωτικά γραφεία), η οποία έχει αναλάβει την εκτέλεση δρομολογίων σε 63 γραμμές της ΟΣΥ, με 211 λεωφορεία, για διάστημα 8 χρόνων, έναντι οικονομικού ανταλλάγματος 435 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ)! Ομως, παρότι έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από την ενεργοποίηση της σχετικής σύμβασης, ο αριθμός των λεωφορείων αντί για 211 παραμένει ακόμα στα 181 λεωφορεία, ενώ και από αυτά περίπου 20 οχήματα βρίσκονται εκτός δρομολογίων για διάφορους λόγους (βλάβες, τρακαρίσματα, συντηρήσεις κ.λπ.)!
Μετρό, τραμ και ΗΣΑΠ
Δύσκολες παραμένουν οι συνθήκες μετακίνησης και με τα μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό και τραμ), με την εταιρεία των Σταθερών Συγκοινωνιών (ΣΤΑΣΥ) να διαθέτει στοιχεία τουλάχιστον για το 2024. Σύμφωνα με αυτά, ο στόλος της ΣΤΑΣΥ, τουλάχιστον στα «χαρτιά», έχει ως εξής: Στη γραμμή 1 (ΗΣΑΠ) υπάρχουν 252 οχήματα (βαγόνια), εκ των οποίων ενεργά είναι τα 127 και διαθέσιμα τα 92 (από 103 το 2023). Στις γραμμές 2 και 3, τα οχήματα είναι 378, με ενεργά τα 310 και διαθέσιμα τα 232. Στο τραμ τα οχήματα είναι 59, με ενεργά τα 44 και διαθέσιμα τα 28!
Ειδικότερα, στη γραμμή 1 του μετρό (ΗΣΑΠ), οι επιβάτες αυξήθηκαν από 64,8 εκατ. (επιβιβάσεις) το 2023 σε 69,9 εκατ. το 2024 (+7,9%). Ομως, τα προγραμματισμένα δρομολόγια μειώθηκαν από 104.509 σε 99.104 (-5,2%). Από αυτά, εκτελέστηκαν τελικά τα 96.455 με το ποσοστό εκτέλεσης δρομολογίων να ανέρχεται σε 97,33% (από 98,02% το 2023).
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στις γραμμές 2 και 3 του μετρό, όπου η επιβατική κίνηση αυξήθηκε από 158,6 εκατ. επιβιβάσεις το 2023 σε 170 εκατ. επιβιβάσεις το 2024 (+7,2%). Ομως, το επιβατικό έργο στις γραμμές αυτές μειώθηκε από 272.624 προγραμματισμένα δρομολόγια το 2023 σε 256.522 δρομολόγια το 2024 (-5,9%). Από αυτά, πραγματοποιήθηκαν τελικά τα 254.166 με το ποσοστό εκτέλεσης δρομολογίων να ανέρχεται σε 99,08%.
Στο τραμ η κατάσταση φαίνεται να είναι χειρότερη, αφού η επιβατική κίνηση αυξήθηκε από 12,7 εκατ. επιβιβάσεις το 2023 σε 14,1 εκατ. επιβιβάσεις το 2024 (+11,1%). Ομως, και στην περίπτωση του τραμ τα προγραμματισμένα δρομολόγια μειώθηκαν από 156.338 σε 142.475 (-8,8%). Αρκετά λιγότερα όμως ήταν τα δρομολόγια που εκτελέστηκαν πραγματικά (138.076 από 152.739 ένα χρόνο πριν), με αποτέλεσμα το ποσοστό εκτέλεσης δρομολογίων να είναι 96,91%.
Στο σύνολο του δικτύου των μέσων σταθερής τροχιάς, το παραγόμενο έργο μειώθηκε από 53,3 εκατ. σε 51 εκατ. οχηματοχιλιόμετρα, τη στιγμή που η επιβατική κίνηση αυξήθηκε σημαντικά από 236,2 εκατ. σε 254,2 εκατ. επιβιβάσεις.